De Blauwe Vinvis is een record-brekende diersoort die we helaas langzaam aan het verliezen zijn door over-vissing en jagen. Deze prachtige oceaanbewoner is intelligent, elegant en ongevaarlijk voor de mens, maar desalniettemin wordt hij met uitsterven bedreigd. Als ode aan deze diersoort laten we nu tien feitjes de revue passeren, stuk voor stuk redenen waarom dit dier het verdient om beschermd te worden!
10. Formaat
De Blauwe Vinvis is het grootste zoogdier, en tevens grootste levende wezen, op aarde, niet alleen tegenwoordig, maar van alle tijden. Vaak denkt men dat dinosauriërs kolossen waren die al onze huidige dieren in het niet doen, maar de Blauwe Vinvis is in feite groter dan de (ons bekende) titanen van het verleden. In cijfers, de Blauwe Vinvis weegt ongeveer 100 ton, dat is ongeveer hetzelfde als zo’n honderd kleine auto’s. Het hart van de Vinvis kan zelfs zoveel wegen als een zo’n auto, en de tong van een volgroeide Blauwe Vinvis heeft het gewicht van een volgroeide olifant. Hier spreken we over gemiddelden, sommige van deze soort groeien uit tot wel 170 ton. Dat verspreiden ze dan over een lengte van ongeveer 30 meter, de lengte van bijna vier Londense bussen.
9. Voeding
foto: Uwe Kils / wikicommons
De Blauwe Vinvis onderhoudt dit gigantische lichaam met plankton, de kleinste visjes en drijvende plantjes te vinden in onze oceanen. Uiteraard is er nogal wat van dit spul nodig om de Vinvis te voeden. 3.5 ton om precies te zijn. Ze eten door hun mond te openen en het water door hun balein-vormige tanden te laten glijden, zo filteren ze de kleine diertjes uit het water. In één voedingsduik, die van 100 meter diep tot vlak onder de zeebodem gaat, nemen ze zo’n 1.2 ton voedsel op.
8. Mondspoeling
De Blauwe Vinvis kan in één teug zo’n 5 ton water in zijn mond houden. Dit water, inclusief plankton, duwt hij vervolgens door zijn tanden, borstelige latten genaamd baleinen, naar buiten. Al het plankton blijft achter de borstelige baleinen hangen, het water gaat gefilterd en wel terug de oceaan in. Daarna likt de Vinvis simpelweg zijn tanden schoon.
7. Zoogdier zonder kieuwen
De Vinvis is een zoogdier en heeft als zodanig geen kieuwen, zoals een vis. Hij heeft longen, en heeft dus lucht nodig. Derhalve moet de Blauwe Vinvis af en toe aan het wateroppervlak komen om een teug lucht te halen. Tijdens die ademhaling spuit hij de ‘oude’ lucht via zijn neusgaten de atmosfeer in. De fontein die dit veroorzaakt kan wel tot negen meter de lucht in gaan.
6. Monogaam
De Vinvis is grotendeels monogaam. Soms zwemmen ze rond in kleine groepen, maar doorgaans zijn ze ofwel alleen, ofwel in paren te vinden. Biologen geloven ook dat deze Vinvis in staat is intieme verbindingen met elkaar aan te gaan. Ze blijven dus voor langere tijd (jaren lang) bijeen, tenzij een van een paartje ergens aan ten onder gaat.
5. Elegant en gracieus
Het zijn logge beesten, zou je denken, immers met zo’n massa om te bewegen. Dit is echter niet het geval, de Vinvis kan namelijk snelheden tot 30 kilometer per uur behalen, ongeveer even snel als een van de top-predators op land, de Bruine Beer. Zijn normale snelheid is meer richting de 8 kilometer per uur, echter, en dat is nog altijd bijna twee keer zo snel als de gemiddelde mens wil lopen!
4. Lawaaimakers
Wij horen de Blauwe Vinvis nauwelijks. Nu ligt dat ten eerste aan het feit dat de soort bijna uitgestorven is. Maar zelfs al was dit dier veel voorkomend en kwam je als mens regelmatig in de buurt van zo’n kolos, dan zou je nog moeite hebben om de kakofonie te horen die het dier maakt. Ze gebruiken zeer lage frequenties aan geluid, te laag voor onze oren om waar te nemen, om met elkaar te communiceren. Deze lage geluiden dragen enorm lang in water, tot wel 1.6 kilometer afstand kunnen Vinvissen met elkaar ‘kletsen’. Het vermoeden is dat, naast communicatie, de Vinvis deze geluiden ook deels gebruikt voor echolocatie – navigatie via geluid.
3. Voortplanting
foto: Richard Gould / flickr
Dit heugelijke evenement gebeurt slechts één maal in drie jaar, en het dragen van een baby Vinvis duurt krap een jaar. Daarnaast hebben Blauwe Vinvis dames meestal slechts één kalf (en daar hebben ze al de handen vol aan). Geen wonder dat de populatie zo gevoelig is voor de bedreiging van de walvisjacht! Nu we het toch over voortplanting hebben, de blauwe vinvis is, het zal niet verbazen, ook de houder van de grootste penis van alle dieren. De gemiddelde lengte is tussen de 2.4 en 3 meter, en kan wel 400 kilogram wegen! De teelballen mogen er ook zijn, deze wegen gemiddeld 70 kilogram per stuk. En dan nog een laatste feitje over seks bij blauwe vinvissen, elke ejaculatie bevat ongeveer 20 liter sperma!
2. Kalveren
foto: Andreas Tille / wikicommons
De jonkies, kalven genoemd precies zoals bij koeien, wegen bij de geboorte al rond de 2.5 ton en zijn al gauw zeven tot acht meter in lengte. Ze kunnen nauwelijks zwemmen en moeten dus door moeder naar het wateroppervlak geduwd worden. Vervolgens drinken deze kalven zo’n 600 liter walvismelk bij hun moeder, en let op, walvismelk is de meest vette moedermelk beschikbaar onder zoogdieren! Dat is ook nodig, want het kalf moet iedere dag van zijn eerste jaar gestaag 90 kilogram aankomen.
1. Met uitsterven bedreigd
foto: Wolfgang Sauber / wikicommons
De Blauwe Vinvis was rond de eeuwwisseling van 1900 bijna geheel uitgestorven, vanwege intensieve jaagmethoden door walvisjagers. Dit was omdat het walvis-olie populair was, en men het dus voor veel geld kon verkopen. In 1966 kwam er een internationale walvisvaart commissie en die ontwierp de broodnodige bescherming. Echter, wellicht vanwege haar trage voortplanting, maar vermoedelijk voornamelijk vanwege de voortzetting van (illegale) walvisvaart en de winst daarvan op de zwarte markt, heeft de soort zich nauwelijks nog kunnen terugvechten naar haar oorspronkelijke populatie getallen. Er zijn volgens de UICN (World Conservation Union) nog zo’n 10.000 tot 25.000 Blauwe Vinvissen in onze oceanen te vinden.
Tien feitjes over de Blauwe Vinvis die stuk voor stuk reden zijn om dit dier niet te laten uitsterven. Evenmin zouden we andere diersoorten moeten laten verdwijnen, wil ik nog even toevoegen, omwille van triviale luxe producten die wij van hen willen bemachtigen (ivoor, walvisolie, ga zo maar door).
7 reacties
o hikovhopsw4jgfdsiojgvpodsfvjioxp
Leuk
FadvbjghjhfgbadshlihyrefjfdijuaherfgfhbSudgff
ik snap niet waarom ze zo spammen
Ik ook niet! Maar het is wel een hele leuke tekst met leuke feitjes. Die kunnen wel in mijn weetjes-over-walvissen komen te staan!
Ik ook niet! Maar het is wel een hele leuke tekst met leuke feitjes. Die kunnen wel in mijn hoofdstuk: “Weetjes Over Walvissen” komen te staan!
in ons familie-archief is een brief uit 1857 waarin een voorvader vertelt dat ze op een vaart langs de Noordkaap omringd werden door deze vissen, die met hun staarten zulke hoge golven teweeg brachten dat het schip bijna verging.
Agneta