Sport hoort te draaien om eerlijk spel, spanning en onverwachte momenten. Meestal is dit zo, maar er zijn ook tal van wedstrijden met een donkere randje: matchfixing. Spelers, scheidsrechters en zelfs hele teams lieten zich omkopen om een uitslag te beïnvloeden. Van voetbal tot basketbal, dit zijn tien van de beruchtste matchfixingschandalen ooit.
10. Olympische badminton (2012)
Tijdens de Olympische Spelen van Londen probeerden acht badmintonsters uit China, Zuid-Korea en Indonesië expres wedstrijden te verliezen om in de volgende ronde een gunstigere loting te krijgen.
Het publiek floot hen uit en de bond diskwalificeerde de teams. Het was een wereldwijd sportief schandaal.
9. Pakistan cricket spot-fixing (2010)
In een testwedstrijd tegen Engeland lieten drie Pakistaanse spelers bewust no-balls gooien op afgesproken momenten, in ruil voor geld van bookmakers.
Het schandaal leidde tot gevangenisstraffen en levenslange reputatieschade. Cricket, een sport die trots is op “eerlijkheid”, stond wereldwijd voor schut.
8. De Olympische Spelen van Salt Lake City (2002)
Tijdens de Olympische Spelen van 2012 werd duidelijk dat bij het paarrijden bij kunschaatsen dat scheidsrechters onder druk waren gezet om de Russische deelnemers te bevoordelen.
Toen het uitkwam, besloot het IOC twee gouden medailles uit te reiken – één aan Rusland en één aan Canada.
7. Hansie Cronje (Zuid-Afrika, 2000)
De charismatische cricketcaptain Hansie Cronje werd ontmaskerd als spil in een groot omkoopschandaal. Hij gaf toe dat hij geld had aangenomen van bookmakers in ruil voor het beïnvloeden van wedstrijden. Zijn publieke val was een nationale tragedie in Zuid-Afrika.
6. Het Olympique Marseille-schandaal (1993)
In 1993 schreef Olympique Marseille geschiedenis door als eerste Franse club de Champions League te winnen. Maar dat gloriejaar kreeg al snel een donkere rand. Voor de laatste competitiewedstrijd tegen Valenciennes – kort voor de Europese finale – betaalde Marseille-speler Jean-Jacques Eydelie tegenstanders om rustig aan te doen en blessures te vermijden. Het plan was simpel: de titel veiligstellen zonder risico, zodat de ploeg fit de finale in kon gaan.
Het plan kwam echter uit en leidde tot een enorme crisis in het Franse voetbal. Marseille verloor de nationale landstitel, werd uitgesloten van deelname aan de Champions League van het seizoen erna en voorzitter Bernard Tapie werd vervolgd.
Hoewel de club de Champions League-titel van 1993 mocht behouden, bleef er een smet op de reputatie hangen. Het schandaal zette het Franse voetbal jarenlang neer als corrupt en beïnvloedde de manier waarop men in Europa naar Franse clubs keek.
5. Bundesliga-schandaal (Duitsland, 1971)
Het Duitse Bundesliga-schandaal van 1971 wordt nog altijd gezien als een van de grootste corruptiezaken in het Europese voetbal. Meer dan 50 spelers, trainers en officials raakten betrokken bij het manipuleren van wedstrijden. Clubs probeerden door middel van omkoping degradatie te ontlopen of extra punten binnen te halen. Vooral Arminia Bielefeld en Schalke 04 stonden centraal in het onderzoek.
De bekendste casus betrof Schalke, waar spelers geld aannamen om een wedstrijd tegen Arminia te beïnvloeden. Toen het schandaal naar buiten kwam, volgden zware straffen: tientallen schorsingen, hoge geldboetes en zelfs levenslange uitsluitingen voor bepaalde spelers.
Voor veel fans was het vertrouwen in de competitie volledig verdwenen. Pas jaren later wist de Bundesliga het beschadigde imago van eerlijk en spannend voetbal terug te winnen.
4. Het NBA-referee-schandaal (VS, 2007)
Scheidsrechter Tim Donaghy gaf toe dat hij wedstrijden in de NBA had beïnvloed door bewust fouten te fluiten. Hij werkte samen met gokkers en verdiende duizenden dollars per wedstrijd. Het was een van de grootste schandalen in het Amerikaanse basketbal ooit.
3. Zaak-Bellemans: Standard Luik – Waterschei (België, 1982)
Voor een beslissende competitiewedstrijd betaalde Standard Luik geld aan spelers van Waterschei om rustig aan te doen. Standard won de titel, maar het schandaal kwam later uit. Spelers, trainers en officials werden geschorst, en de club droeg jarenlang het stigma van bedrog.
2. De Black Sox-affaire (VS, 1919)
Acht spelers van de Chicago White Sox zouden de World Series expres hebben verloren tegen de Cincinnati Reds, in ruil voor geld van goksyndicaten.
Hoewel ze later juridisch vrijgesproken werden, werden de spelers levenslang geschorst. Het is nog altijd het beroemdste matchfixingschandaal in de sportgeschiedenis.
1. De Calciopoli-affaire (Italië, 2006)
Het Italiaanse voetbal stond in 2006 op zijn grondvesten te schudden toen bekend werd dat topclubs, scheidsrechters en officials verwikkeld waren in een grootschalig netwerk van matchfixing en corruptie.
Uit telefoontaps bleek dat managers van clubs rechtstreeks invloed uitoefenden op de scheidsrechterlijke aanstellingen. Wedstrijden werden zo niet altijd letterlijk gekocht met geld, maar door ervoor te zorgen dat ‘gunstige’ scheidsrechters cruciale wedstrijden floten.
De gevolgen waren enorm. Juventus, de trots van Turijn, verloor twee landstitels (2005 en 2006) en werd teruggezet naar de Serie B – een ongekende straf voor een club van dat formaat.
Ook AC Milan, Fiorentina, Lazio en Reggina werden gestraft met puntenaftrek, boetes en schorsingen van betrokken bestuurders. Voor veel fans voelde dit als het einde van de onschuld in het Italiaanse voetbal.
Calciopoli beschadigde niet alleen de reputatie van clubs, maar wierp ook een schaduw over de Serie A als geheel. Hoewel Italië datzelfde jaar het WK in Duitsland won, bleef het imago van de competitie jarenlang besmet.
Matchfixing in Nederland
In het Nederland voetbal is nooit een megaschandaal aan het licht gekomen zoals in Italië of België. Toch zijn er wel serieuze signalen geweest. Uit onderzoeken van de KNVB en Europol bleek dat vooral in de Jupiler League (nu Keuken Kampioen Divisie) en bij oefenwedstrijden sprake was van verdachte gokpatronen.
Het bekendste geval betrof Patrick Kluivert. In 2017 werd bekend dat hij als jonge speler een grote gokschuld had opgebouwd bij criminelen die zich bezighielden met matchfixing. Hoewel Kluivert zelf geen wedstrijden zou hebben gemanipuleerd, maakte de affaire duidelijk hoe kwetsbaar ook Nederlandse spelers kunnen zijn voor druk en omkoping.
Daarnaast waarschuwde de KNVB dat Nederlandse clubs en scheidsrechters alert moeten blijven. Matchfixing is een sluipend gevaar dat ook hier op de loer ligt, zelfs als er nog geen enkel groot schandaal officieel is vastgesteld.
