Het zijn boeiende tijden voor astronomen. In 2009 stuurde NASA het Kepler Space Observatory de ruimte in. Deze satelliet bestudeert vanuit een baan om de aarde onze Melkweg, en stuurt massa’s foto’s van verafgelegen sterren en planeten naar astronomen. Al meer dan 2.000 zogenaamde exoplaneten (planeten die rond een andere ster draaien dan onze zon) heeft men reeds bestudeerd. De exoplaneten kregen allemaal een nummer. Er zitten rare snuiters tussen die exoplaneten, en sommige ervan werden daarom bedacht met een toepasselijke bijnaam. Hieronder een lijstje van 10 bijzondere hemellichamen.
De roze planeet
Exoplaneet GJ 504b is een roze planeet, die nog steeds nagloeit door de warmte afkomstig van haar ontstaan. De roze planeet is niet alleen roze, ze is ook erg groot. GJ 504b heeft ongeveer het volume van Jupiter, maar ze weegt vier keer meer. Een roze gezellige dikkerd onder de exoplaneten dus.
Metusalem, de oudste onder de exoplaneten
Exoplaneet PSR 1620-26b, ook wel Metusalem (volgens de Bijbel werd hij 969 jaar oud) genoemd, is de oudst bekende planeet in de Melkweg. Observaties tonen aan dat deze exoplaneet maar liefst 13 miljard jaar oud is. Ten opzichte van Metusalem is onze eigen aarde, die een leeftijd bezit van ‘slechts’ 4,5 miljard jaar, nog een tiener. Metusalem ontstond ‘amper’ een miljard jaar na het ontstaan van het heelal, de zogenaamde Big Bang. Om Metusalem een bezoekje te brengen moet je 12.400 lichtjaar afleggen naar het sterrenbeeld Schorpioen.
De diamanten planeet
Een planeet die vrijwel volledig uit diamant bestaat? Ja hoor, ze bestaat! Je moet wel naar het sterrenbeeld Kreeft reizen. Exoplaneet 55 Cancri-e is ongeveer dubbel zo groot als onze aarde. Diamant gaan delven op deze exoplaneet is geen goed idee, gezien haar oppervlaktetemperatuur van meer dan 2.000 graden Celsius. De diamanten planeet beweegt met een ongelooflijke snelheid rond haar zon. In slechts 18 uur tijd is er op 55 Cancri-e een jaar voorbij! Ook nog leuk om te vermelden, deze planeet heeft de officiële naam “Janssen” gekregen, naar de Nederlandse opticien Zacharias Janssen, vaak genoemd als uitvinder van de telescoop.
De snelste planeet
De grootste snelheidsduivel onder de exoplaneten is echter nummer PSR J1719-14b. Exoplaneet PSR J1719-14-b draait rond een zogenaamde pulsar. Dat is een roterende neutronenster, waarvan we de straling op aarde als snelle lichtpulsen waarnemen. De exoplaneet beweegt zo snel omheen de pulsar, dat een jaar op PSR J1719-14b slechts twee uur duurt. Een hele klus om je verjaardagen bij te houden op deze planeet…
De donkerste exoplaneet
David A. Aguilar (CfA) /wikimedia
Waarom TrES-2b zo donker is, hebben wetenschappers nog niet achterhaald. De exoplaneet is zwarter dan kool, en reflecteert vrijwel geen licht van de sterren in de buurt. Astronomen zijn het erover eens dat dit de donkerste planeet is die tot nu toe werd ontdekt. TrES-2b is een reuzenplaneet die ongeveer dezelfde grootte heeft als Jupiter. Op haar oppervlak wordt het zo’n 1000 graden warm – ook niet echt een omgeving om je vakantie door te brengen!
Waterworld
Liefhebbers van watersporten zouden hun hart ophalen op exoplaneet GJ 1214b, bijgenaamd ‘Waterworld’. Deze exoplaneet is groter dan de aarde en heeft een eigen atmosfeer. Volgens waarnemingen zou nummer GJ 1214b voor 75 % uit water bestaan. De planeet zou een oceaanplaneet kunnen zijn, waarvan het oppervlak volledig bedekt is met water. Helaas, voorlopig zal het nog niet lukken om met je zwembroek en surfplank op vakantie te trekken naar Waterworld. De exoplaneet bevindt zich in het sterrenbeeld Slangendrager, op een slordige 40 lichtjaar van ons zonnestelsel.
De reus onder de exoplaneten
In het sterrenbeeld Schorpioen kun je moeilijk naast de gigantische exoplaneet WASP-17b kijken. De diameter van deze reus is twee keer zo groot als de diameter van Jupiter en 22 keer groter dan de diameter van de aarde. Tot nu toe is het de grootste bekende exoplaneet. Opvallend is dat de massa van de exoplaneet minder dan de helft bedraagt van de massa van Jupiter. WASP-17b moet dus wel een erg ‘opgeblazen’ planeet zijn, die voornamelijk uit gas bestaat. WASP-17b is niet alleen flink uit de kluiten gewassen, maar ook nog tegendraads. De exoplaneet volgt een retrograde baan om haar ster: haar beweging is tegengesteld aan de draaizin van haar zon.
De koudste exoplaneet
Wie het hoofd liever koel houdt, zal zich misschien thuis voelen op exoplaneet OGLE-2005-BLG-390Lb. Hoewel, een oppervlaktetemperatuur van -220 °C kun je niet direct aangenaam noemen. Deze exoplaneet is de koudste die astronomen tot op heden ontdekt hebben. Naar leven zoeken op OGLE-2005-BLG-390Lb heeft weinig zin, want bij een dergelijke temperatuur houdt zelfs de taaiste levensvorm het voor bekeken. De koudste exoplaneet bevindt zich in het sterrenbeeld Boogschutter, op 20000 lichtjaar van de aarde.
De Apocalyps overleefd
Een opmerkelijke exoplaneet is V391 Pegasi-b in het sterrenbeeld Pegasus. Deze exoplaneet draait rond een ster die tot een ‘rode reus’ is geëvolueerd. Een ster zwelt op het einde van haar leven op tot een zogenaamde rode reus, waarbij haar volume honderden malen groter wordt. Ook onze eigen zon staat dit lot te wachten. Wanneer onze zon een rode reus wordt, zal ze de planeten Mercurius en Venus ‘opslokken’. Het oppervlak van onze aarde zal verschroeien en alle water in de oceanen zal verdampen. V391 Pegasi-b is een voorbeeld van een exoplaneet die deze Apocalyps heeft overleefd. Tenminste, de planeet zelf heeft het overleefd. Eventuele levensvormen kregen geen schijn van kans. Maak je niet ongerust, onze eigen zon gaat nog zeker vijf miljard jaar mee…
Kepler-452b: de oudere neef van de aarde
In 2015 ontdekten astronomen in het sterrenbeeld Zwaan de exoplaneet Kepler-452b. Het is een exoplaneet waar vloeibaar water op het oppervlak kan voorkomen, een belangrijke voorwaarde voor het ontstaan van leven. Kepler-452b is een beetje groter dan de aarde en heeft een omlooptijd van 385 dagen rond haar ster. Deze ster is 1,5 miljard jaar ouder dan onze zon. Exoplaneet-452b zou dus kunnen doorgaan voor een oudere neef van onze aarde. Onderzoekers zijn erg geïnteresseerd in Kepler-452b. Van een oudere neef kun je immers nog wat opsteken. De evolutie van de verafgelegen exoplaneet kan ons veel leren over de toekomst die onze eigen aardbol te wachten staat.
10 reacties
umhf.com
umhf.com
dit is neb
dit is niet neb
umhf.com
umhf.com!
dit is heel neb
supermegacool
ik heb het niet gelezen het is saai
luuk houidt van lullen