Je darmen vormen een kronkelig orgaanstelsel dat onder andere bestaat uit de dunne darm en de dikke darm. We kennen onze darmen vooral van het verteren van een frikandelbroodje of een bord stamppot met rookworst.
Maar wist je dat ze veel meer functies vervullen dan alleen het verteren van voedsel? In dit artikel lees je 10 interessante weetjes die je een nieuwe kijk geven op onze darmen.
1. Ze zijn meer dan 7 meter lang
De darmen bestaan uit twee hoofdonderdelen: de dunne darm en de dikke darm. De dunne darm is gemiddeld zo’n 6 meter lang, en de dikke darm ongeveer 1,5 meter. Samen zijn ze dus meer dan 7 meter lang.
Deze lengte is nodig om voedsel stap voor stap af te breken. Doordat het voedsel er langer in verblijft, kan het beter worden verteerd. In de dunne darm worden veel voedingsstoffen opgenomen, zoals vitamines en aminozuren. De dikke darm haalt water en zouten terug uit de voedselbrij om uitdroging en diarree te voorkomen.
2. Er leven 38 biljoen bacteriën in je darmen
In je darmen zitten meer bacteriën dan je cellen in je hele lichaam hebt. Dit geheel van bacteriën wordt de ‘darmflora’ genoemd, met bekende soorten zoals E. coli. Het grootste deel van deze bacteriën bevindt zich in de dikke darm.
Hoewel je misschien denkt dat bacteriën slecht zijn, zijn ze juist essentieel. Ze helpen bij het verteren van voedsel, de aanmaak van vitamines en beschermen tegen schadelijke indringers.
3. Je darmen communiceren met je hersenen
De hersenen en darmen staan in contact via een belangrijke zenuw: de nervus vagus. Deze zenuw stuurt signalen heen en weer, maar maar liefst 85% van de signalen gaat van de darmen naar de hersenen.
Zo geven je darmen aan wanneer je vol zit of wanneer er pijn is. Ook emoties worden deels via deze route doorgegeven. Denk bijvoorbeeld aan diarree bij stress, of een verhoogde kans op depressie bij een verstoorde darmflora.
4. Darmen hebben een eigen zenuwstelsel
Wat de darmen bijzonder maakt, is dat ze een eigen zenuwstelsel hebben: het enterische zenuwstelsel. Dit bestaat uit zo’n 100 miljoen zenuwcellen.
Dankzij dit systeem kunnen je darmen veel taken zelfstandig uitvoeren, zoals het reguleren van de spijsvertering, het voortbewegen van voedsel en het detecteren van pijn. Daarom worden de darmen ook wel ‘het tweede brein’ genoemd.
5. 90% van je serotonine wordt in je darmen aangemaakt
Serotonine is een neurotransmitter die bekend staat als ‘het gelukshormoon’. Het speelt een belangrijke rol in je stemming, maar ook in slaap, geheugen en sociaal gedrag.
Bijna al je serotonine wordt geproduceerd door cellen in de darmwand. Een verstoorde darmgezondheid kan dus invloed hebben op je mentale welzijn, mede door de verbinding met je hersenen via de nervus vagus.
6. Je darmflora is voor ieder mens uniek
Net als een vingerafdruk heeft elke persoon een unieke samenstelling van darmbacteriën. Er bestaan meer dan 1.000 verschillende soorten die in de darmen kunnen voorkomen.
Deze verschillen worden deels bepaald door je genen, maar ook door voeding, leefomgeving, levensstijl en medicijngebruik. Zelfs eeneiige tweelingen kunnen een totaal verschillende darmflora hebben.
7. Darmcellen vernieuwen sneller dan in bijna elk ander orgaan
De darmwand staat voortdurend bloot aan voedselresten, bacteriën en enzymen, waardoor cellen snel beschadigd kunnen raken. Daarom worden darmcellen snel vervangen.
Gemiddeld vernieuwen ze zich elke 3 tot 5 dagen. Ter vergelijking: huidcellen doen er 2 tot 4 weken over, en botcellen zelfs 7 tot 10 jaar.
8. Gezonde darmen zorgen voor een sterk immuunsysteem
Darmen zijn cruciaal voor je afweer. Zo’n 75% van je immuuncellen bevindt zich in en rond je darmen. De darmflora helpt ziekteverwekkers te bestrijden en bevordert een gezonde balans.
Om je darmen gezond te houden, wordt een vezelrijke voeding aangeraden, net als gefermenteerde producten zoals yoghurt of kefir. Ook voldoende slaap, beweging en stressvermindering dragen bij aan een gezonde darmflora.
9. Je kunt leven zonder dikke darm
De dikke darm neemt water op, verdikt je ontlasting en slaat deze op totdat je naar het toilet gaat. Soms moet de dikke darm worden verwijderd, bijvoorbeeld bij kanker of ernstige ontstekingsziekten.
De dunne darm neemt dan een deel van de functies over, maar de ontlasting zal wel dunner zijn en vaker komen. Chirurgen kunnen dan een ileostoma aanleggen (waarbij ontlasting via een stoma in een zakje wordt opgevangen), of een ‘ileo-anale pouch’ (een reservoir van dunne darmweefsel waarmee je via de anus kunt blijven ontlasten).
10. Geluiden uit je darmen zeggen iets over je gezondheid
Om voedsel te verplaatsen, maken je darmen ritmische knijpbewegingen: peristaltiek. Hierbij wordt voedsel, vocht en lucht voortgeduwd, wat je soms hoort als gerommel.
Deze geluiden zeggen iets over je darmgezondheid. Veel geluid kan wijzen op honger of veel lucht in je darmen. Bij weinig tot geen geluid kan er sprake zijn van een verstopping of verminderde darmactiviteit.
Onze darmen doen veel meer dan alleen voedsel verteren. Ze zijn actief betrokken bij je immuunsysteem, je emoties, je hormoonhuishouding en zelfs je mentale welzijn. Goed zorgen voor je darmen betekent goed zorgen voor je hele lichaam.
