De belegering van Troje is waarschijnlijk het eerste legendarische verhaal in de geschiedenis over het heldhaftige verzet van een stad tegen een overweldigende legermacht. Of het beleg van Troje echt heeft plaatsgevonden weten we niet. In de loop van duizenden jaren zijn er echter tal van steden geweest die lange tijd moedig standhielden tegen vijandelijke beschietingen, bombardementen en uithongering. Hieronder een lijstje van de tien langste belegeringen uit de geschiedenis.
10. Het beleg van Gibraltar: vier jaar
Gibraltar, in het uiterste zuiden van Spanje, ligt zeer strategisch bij de toegang tot de Middellandse Zee vanuit de Atlantische Oceaan. Geen wonder dat tal van mogendheden Gibraltar in bezit wilden nemen. Het Britse Rijk veroverde Gibraltar op de Spanjaarden in 1704. Gibraltar werd een Britse kolonie. Dat was uiteraard niet naar de zin van Spanje.
Vanaf 1775 wilden verschillende Britse koloniale gebieden in Noord-Amerika onafhankelijk worden. Spanje zag zijn kans schoon en trachtte Gibraltar terug van de Britten af te snoepen. De Spaanse zeemacht stuurde in februari 1778 een vloot van elf schepen en 14.000 soldaten richting Gibraltar. De 5.000 man-sterke troepenmacht van Gibraltar onder leiding van generaal George Elliott kon heldhaftig weerstand bieden. Er volgde een beleg dat vier jaar zou aanslepen.
In 1779 kregen de Spanjaarden hulp van het Franse leger, maar tevergeefs. Een grote belegering door 60.000 Spaanse en Franse troepen resulteerde in een vernederende nederlaag voor Spanje en Frankrijk. Ondanks grote voedseltekorten hield het Britse leger in Gibraltar stand. Uiteindelijk volgde in 1783 een wapenstilstand. Het beleg werd opgeheven en Gibraltar bleef tot op de dag van vandaag in Britse handen.
9. Het beleg van Xiangyang: zes jaar
Koeblai Khan, een kleinkind van de Mongoolse veroveraar Dzjengis Khan, liet in de dertiende eeuw zijn oog vallen op China. Niemand was er tot dan toe in geslaagd om het enorme Chinese rijk te veroveren. Het eerste doelwit van Koeblai Khan was de Chinese stad Xiangyang, een stad die in die tijd zowat de toegangspoort was tot China. Enige probleem: Xiangyang werd omringd door zeer sterke, bijna ondoordringbare verdedigingsmuren.
De belegering van Xiangyang door de Mongolen begon in 1267. Na een beleg van vijf lange jaren was de stad nog steeds niet ingenomen. Af en toe wisten Chinese strijders door de omsingeling te raken om de stad van voedsel te voorzien. Een radeloze Koeblai Khan riep de hulp in van Perzische militaire ingenieurs. Enorme katapulten werden aangevoerd, die de klok rond de verdedigingsmuren van Xiangyang bestookten.
Uiteindelijk konden de Mongolen de stad binnendringen in maart 1273, zes jaar na het begin van het beleg. Koeblai Khan onderwierp het volledige Chinese rijk in 1279 en werd daarmee een van de machtigste heersers uit de geschiedenis.
8. Tripoli: een beleg van zeven jaar
Na de succesvolle inname van Jeruzalem door de kruisvaarders tijdens de Eerste Kruistocht in 1099, wilden sommige kruisvaarders nog meer steden veroveren op de Arabieren.
Raymond van Toulouse was een van de aanvoerders van deze Tweede Kruistocht. Raymond leed echter een nederlaag in Anatolië (in het huidige Turkije). Met een legertje waarin slechts 300 man waren overgebleven, trok hij richting Tripoli in Libanon. Bij de eerste aanval op de stad verloor Tripoli 7.000 manschappen. Raymond slaagde er echter niet in om de stad te veroveren. Hij liet een citadel bouwen, Mons Peregrinus, om Tripoli af te snijden van de buitenwereld. Wat volgde, was een beleg van maar liefst zeven jaar.
Vanaf 1102 tot 1109 werd Tripoli onafgebroken omsingeld en belegerd. Het beleg leidde in 1104 tot de dood van Raymond van Toulouse zelf. De kruisvaarders verenigden zich en bleven de stad bestoken. Tripoli smeekte wanhopig om hulp bij Arabische bondgenoten. Uiteindelijk viel de stad op 12 juli 1109 in handen van de kruisvaarders, die Tripoli volledig plunderden. De stad werd een kruisvaardersstaat, net als Jeruzalem.
7. Het zevenjarige beleg van Harlech Castle
De langste militaire belegering op Brits grondgebied was deze op Harlech Castle in Wales. Het beleg van Harlech Castle duurde zeven jaar, vanaf 1461 tot 1468.
Dit was de periode van de Rozenoorlogen, een binnenlandse strijd tussen de adellijke families Lancaster en York, die beide het Britse koningschap opeisten. Edward IV van het huis van York werd koning en voerde strijd tegen zijn rivalen van het huis van Lancaster. Deze verschansten zich in Harlech Castle, waar een groep van 50 man het moest opnemen tegen de belegering van de troepen van Edward IV.
Dankzij de ligging aan de zee konden de verdedigers van Harlech Castle bevoorraad worden gedurende de zeven lange jaren van het beleg. Uiteindelijk zou een overweldigende troepenmacht van 10.000 man, aangevoerd door koning Edward IV zelf, Harlech Castle innemen.
6. Het beleg van Thessaloniki: acht jaar
Thessaloniki is tegenwoordig de op een na grootste stad in Griekenland. Bijna vijf eeuwen lang, vanaf 1430 tot 1912, was Thessaloniki in handen van het Ottomaanse Rijk. Aan die heerschappij ging echter een beleg van acht jaar vooraf.
Thessaloniki behoorde al tot het Ottomaanse Rijk van 1387 tot 1403, waarna de stad terug onder controle kwam van het Byzantijnse Rijk. Dat was niet naar de zin van sultan Murad II, die in 1422 de toegang tot de stad blokkeerde. De heerser over Thessaloniki, Andronikos Palaiologos, beschikte niet over voldoende mankracht en wapens om de stad te verdedigen. Hij gaf Thessaloniki over aan Venetië, liever dan de Ottomanen in zijn stad toe te laten.
Acht jaar lang konden Venetiaanse strijders Thessaloniki uit de handen van Murad II houden. Murad viel de Republiek Venetië ook op andere fronten aan. Het beleg leidde tot ernstige hongersnood in de stad. In 1430 zette Murad het grootste deel van zijn legermacht in tegen Thessaloniki. Venetië moest de stad uiteindelijk opgeven. De Ottomanen plunderden de stad en maakten zo’n 10.000 inwoners tot slaaf.
5. De achtjarige belegering van Drepana
Drepana, het huidige Trapani, is een stad aan de westkust van Sicilië. In de derde eeuw voor Christus was Drepana een marinebolwerk van Carthago. De stad lag centraal in de Middellandse Zee, een zeer strategische locatie.
Om controle te krijgen over de handelsscheepvaart op de Middellandse Zee moest Rome het bolwerk innemen. De strijd om Drepana begon in 249 voor Christus. De Romeinen blokkeerden de toegang tot Drepana zowel vanaf de zee als vanaf het land. De Carthaagse zeemacht haalde echter een overwinning op de Romeinse vloot en slaagde erin om de zeeblokkade te doorbreken. De Romeinen konden wel de omsingeling van Drepana op het Siciliaanse land in stand houden.
Onder leiding van Gaius Lutatius Catulus bouwden de Romeinen een nieuwe vloot. Hiermee versloegen ze de Carthaagse zeemacht in het jaar 241 voor Christus. Rome nam Drepana in en werd al snel heerser over Sicilië.
4. Acht jaar belegering van het Solovetskiklooster
Het Russisch-Orthodoxe Solovetskiklooster ligt op een van de Solovetski-eilanden, in de Witte Zee in het noorden van Rusland. In de periode 1668 – 1676 werd het klooster belegerd door troepen van patriarch Nikon van Moskou. De reden hiervoor was dat de patriarch de Russisch-Orthodoxe kerk onder het centrale gezag van Moskou wilde brengen.
De meer dan 500 monniken in het Solovetskiklooster, gesteund door lokale boeren en andere aanhangers, kwamen hiertegen in opstand. Het klooster was in de loop van de tijd flink versterkt met dikke verdedigingsmuren. De troepen van patriarch Nikon slaagden er niet in om het versterkte klooster binnen te dringen. De belegering sleepte acht jaar aan.
Sympathiserende boeren uit de omgeving brachten de monniken voortdurend voedsel en voorraden via geheime toegangswegen en ingangen. In 1676 verraadde echter een van de monniken de locatie van een geheime toegang aan de belegeraars. Dit leidde tot een plundering van het klooster en de brutale moord op de opstandige kloosterlingen.
3. Ishiyama Hongan-ji: 11 jaar belegering
De Ishiyama Hongan-ji was een Japanse boeddhistische tempel en de belangrijkste vesting van de zogenaamde Ikko-ikki. De Ikko-ikki waren een groepering van opstandige monniken en boeren, die gekant waren tegen de heerschappij van de plaatselijke landheren en samoerai. Rond deze tempel ontwikkelde zich later de Japanse stad Osaka.
Omwille van het opstandige gedrag van de Ikko-ikki begon de Japanse landheer Oda Nobunaga de belegering van de vesting in 1569. De omsingelde monniken en boeren leverden elf jaar lang dapper weerstand tegen een leger van 30.000 man. Steeds meer toegangsroutes naar Ishiyama Hongan-ji werden afgesneden. De belegerde vesting ontving geen voorraden met grote hongersnood tot gevolg.
In 1580 zag Kosa, de toenmalige leider van de tempel, zich gedwongen tot overgave. Een grote brand, waarschijnlijk aangestoken door de opstandelingen zelf, verwoestte de vesting.
2. Het twaalfjarig beleg van Philadelphia
De historische stad Philadelphia (niet te verwarren met de huidige Amerikaanse grootstad Philadelphia) lag in Lydië, een deel van Turkije. Tegenwoordig heet deze plaats Alasehir. In de veertiende eeuw behoorde Philadelphia tot het Byzantijnse Rijk.
Een aanslepende burgeroorlog had het Byzantijnse Rijk sterk verzwakt. Om de steeds terug oplaaiende burgeroorlog in zijn rijk in de kiem te smoren, zag de Byzantijnse keizer Manuel II zich in 1373 gedwongen om de hulp van de Ottomaanse sultan in te roepen. De sultan stemde toe, maar vroeg in ruil de controle over Philadelphia. De inwoners en leiders van Philadelphia zagen de Ottomaanse overheersing duidelijk niet zitten.
Toen de Ottomanen in 1378 de stad wilden binnentrekken, sloot de bevolking van Philadelphia de poorten van de versterkte stad. De sultan stuurde troepen naar Philadelphia en een belegering van twaalf jaar begon. De stad kon lange tijd standhouden, zelfs toen in 1390 de meeste andere steden in Klein-Azië in handen waren van de Ottomanen. Ook de Byzantijnse leiders riepen Philadelphia op om de strijd te staken.
Uiteindelijk kwam er na twaalf jaar een einde aan het beleg, na lange onderhandelingen en voorwaarden die ronduit vernederend waren voor de Ottomanen.
1. Het langste beleg in de geschiedenis: de 25-jarige belegering van Candia
De onbetwiste nummer één in dit lijstje van langste belegeringen is het beleg van Candia, dat maar liefst… 25 jaar duurde! Veel van de soldaten die op het einde meevochten, waren geboren toen het beleg al gaande was.
De stad Candia (tegenwoordig Heraklion) ligt op het eiland Kreta. De Republiek Venetië heerste over Kreta vanaf de dertiende tot de zeventiende eeuw. In 1644 vielen Hospitaalridders van Malta schepen aan die op weg waren van Constantinopel naar Alexandrië. De schepen hadden onder meer moslims aan boord die op bedevaart gingen naar Mekka. Omdat de Hospitaalridders nadien aanlegden op Kreta met hun buit en gevangengenomen passagiers, zagen Ottomaanse leiders dit als een provocatie.
De Ottomanen stuurden een oorlogsvloot naar Kreta. Al snel veroverden ze het grootste deel van het eiland, maar de hoofdstad Candia bleef zich hardnekkig verdedigen. De toegangswegen tot Candia werden door de Ottomanen zo veel mogelijk afgesneden. Maar ook de bevoorrading van de Ottomaanse troepen liep echter spaak, omdat de Ottomaanse schepen in de Middellandse Zee werden aangevallen door Venetië en zijn bondgenoten. Het resultaat was het aanslepende beleg van Candia, waarbij geen van beide partijen veel winst boekten. De leider van Candia besloot uiteindelijk dat de strijd uitzichtloos was en begon onderhandelingen met de Ottomanen. Candia gaf zich over, maar de christelijke inwoners mochten zonder gevaar voor hun leven de stad verlaten.