Liegen is voor veel mensen een taboe. We krijgen met de paplepel binnen dat je nu eenmaal niet mag liegen. Echter, als puntje bij paaltje komt, zijn er veel situaties waarin een ‘leugentje om eigen bestwil’ nodig is om de vrede te bewaren, of vriendschappen te behouden. “Nee, natuurlijk zit je haar vandaag goed!”.
Het spreekwoord ‘leugens hebben korte benen’ duidt aan dat leugenaars meestal vroeger of later toch worden ontdekt, en de waarheid is daarom beter meteen verteld dan later. Echter, hoewel het moreel van het spreekwoord natuurlijk wat heeft, is de praktijk anders. Veel kleine alledaagse leugentjes komen nooit aan het licht (“ik ben wat laat omdat er een file stond op de A2”). Vooral als iemand kan liegen als een advocaat (dat is overigens een ander spreekwoord, niet per se een aanval op het beroep).
Maar sommige leugens zijn van ernstigere natuur. Zo zijn er talloze oplichters in deze wereld die hun liegvermogen en de goedgelovigheid van anderen misbruiken om er zelf winst mee te maken, vaak ten koste van anderen. Hoe kom je er nu, als onschuldig slachtoffer, achter of iemand tegen je liegt of niet? Simpelweg vragen zou natuurlijk het makkelijkst zijn, maar als iemand al over één ding heeft gelogen, waarom dan niet ook over de leugen zelf? Er moeten dus andere manieren zijn om leugens te herkennen voor wat ze zijn. Hier geven wij tien manieren die je hiermee kunnen helpen. Er is geen echte rangorde in, we beschrijven daarom de verbale (gesproken) signalen eerst en vervolgens de moeilijkere non-verbale tekens.
Selectieve verwoording
Als je een directe vraag stelt aan een leugenaar, kan deze proberen er omheen te praten. De leugenaar wil als het ware geen échte leugen vertellen, en besluit daarom om in plaats daarvan gewoon geen direct antwoord op de vraag te geven. De vraag ‘Wat vind je van mijn nieuwe look?’ krijgt bijvoorbeeld als antwoord ‘Ja, ik hoorde dat bont helemaal terug in de mode is, dit seizoen’. De leugenaar hoeft zo niet écht een leugen te vertellen (misschien hoorde hij dit inderdaad van iemand) of vertelt op zijn minst een minder relevante leugen. De waarheid zou misschien veel bruter zijn: ‘ik vind die bont-look afschuwelijk’.
Quasi-ontkenningen
De bewuste leugenaar weet van tevoren dat hij een leugen gaat vertellen. Omdat hij/zij niet te overtuigd wil overkomen, wat zou kunnen leiden tot het vermoeden dat hij een leugen vertelde, besluit de leugenaar om zijn antwoord te vermommen in onzekerheid. Echter, hij verraadt zich daardoor toch, door zijn leugen aan te kleden met zogeheten quasi-ontkenningen. Bijvoorbeeld ‘Ik kan het mis hebben, maar ik denk dat dit het koopje van de eeuw is’.
Bepalende woorden
In het verlengde van quasi-ontkenningen past ook het gebruik van bepalende woorden, of kwalificatiewoorden. Wederom probeert de leugenaar zijn onschuld te bewijzen door boodschappen toe te voegen aan zijn uitspraak. Ditmaal is de toevoeging bedoeld om zijn woorden een juiste kwalificatie te geven. Denk bijvoorbeeld aan ‘Voor zover ik weet, gaat je zus niet vreemd met je beste vriend’.
Verzachters
Geen wasverzachters, maar verzachtende woordenschat, is ook een indicatie van een leugenaar. In het bijzonder als de leugen ontworpen is om misdaden te bedekken. Onschuldige mensen reageren op misdaad met harde woorden. Stelen, jatten, mishandelen en oplichten, dit zijn allemaal woorden die er niet om liegen, en niemand die ervan beschuldigd wil worden. Een leugenaar, echter, ziet het geheel van een ander perspectief, en dit kan doorklinken in zijn woorden. Voor hem was het een kwestie van lenen (in plaats van stelen) en overtuigen (in plaats van mishandelen of oplichten). Het kan volgens hen gaan om een vergissing, niet zozeer een misdaad.
Overdreven formeel taalgebruik
Een laatste verbaal teken van leugenaars is het gebruik van overdreven formeel taalgebruik. Leugenaars hebben hun leugens vaak van tevoren bedacht en zijn dus in staat om ze veel eloquenter te verwoorden dan we normaliter zouden doen in het dagelijks leven. De neiging om in ‘geschreven taal’ te spreken kan dus een indicatie zijn dat de spreker een leugen vertelt. Vooral als het een voorbedachte leugen is, waar hij al een tijdje over heeft lopen piekeren. Ook officiële titels worden door leugenaars meer gebruikt dan door de onschuldigen.
Stresssignalen
Tot zover de verbale tekenen. Over naar de non-verbale kant. Deze seinen zijn vaak veel moeilijker te ontdekken, omdat de meeste mensen nu eenmaal meer gericht zijn op wat er gezegd wordt, dan wat er te zien valt aan iemand anders gezicht. Echter, als je weet waar je op moet letten, dan zal je dingen ontdekken die de leugenaars woorden wel eens zouden hebben kunnen verbergen.
Neem nu stresssignalen. Leugens vertellen is ‘spannend’ en riskant, en ieder lichaam reageert op die eigenschappen met het creëren van stresshormonen. Een dergelijke reactie betekent dat de bloeddruk stijgt, de hartslag toeneemt en de ademhaling oppervlakkig wordt. Vooral beginnende leugenaars, en mensen die zware leugens vertellen, hebben hier last van. Het hangt natuurlijk ook een beetje van je persoonlijkheid af, sommige mensen zijn nu eenmaal beter in stressmanagement dan anderen. Hoe dan ook, als mensen liegen, kan je het soms zien aan hun gestreste uiterlijk. Zenuwachtig van het ene op het andere been springen, bijvoorbeeld, kan een teken zijn van een leugen. Aan de andere kant, het kan ook gewoon betekenen dat de persoon in kwestie om andere redenen gestrest is…
De waarheid als uitgangspunt
Wil je weten of iemand liegt, dan moet je zijn gedrag vergelijken met het gedrag dat iemand vertoont als hij niet liegt. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, want hoe weet je nu of iemand liegt of niet?
Maar bekijk het van het perspectief van de leugenaar. Hij kan onmogelijk over alles liegen, en zal dus op sommige vragen met de waarheid antwoorden. Een leugen is daarnaast ook het sterkst als het erg dicht bij de waarheid ligt, dus er is een goede reden voor een leugenaar om deels de waarheid te ‘gebruiken’. Als je iemand verdenkt van liegen, neem hem dan apart in een comfortabele setting, en stel hem wat triviale vragen waarop hij zeer waarschijnlijk eerlijk antwoord zal geven. Bijvoorbeeld: ‘Hoe hoorde je van deze vacature?’. Observeer het gedrag van de persoon nauwlettend, en vergelijk dat gedrag met het gedrag dat de persoon vertoont als je de moeilijke vraag stelt. Verandert het gedrag, dan is er een kans dat de persoon zojuist een leugen heeft verteld.
Verhaling verklapt
Wanneer je iemand een vraag stelt, en je hebt het vermoeden dat de persoon erover gelogen heeft, dan helpt het vaak om later terug te komen op het onderwerp. Zet dus een (mentaal) sterretje bij het onderwerp in kwestie, en kom er later op terug. Vertoont de persoon wederom zenuwachtig gedrag, andere tekenen van stress of een van de verbale tekenen uit deze lijst? Dan heb je grote kans dat de persoon inderdaad iets verzwijgt, achterwege laat of ter plekke verzint. Vooral wanneer verbale en non-verbale tekenen samen gaan, is dit een goede indicatie.
Oogcontact
Een van de grootste broodje-aapverhalen is dat je leugenaars kunt herkennen aan hun pogingen oogcontact te vermijden. Niets is minder waar, vooral sinds leugenaars weten dat iedereen dit denkt. Zodoende zullen leugenaars juist hun slachtoffer in de ogen aankijken, om te overtuigen van hun oprechtheid.
Gelukkig is er wel een andere eigenschap van ogen die ze kan verklappen. Mensen die leugens vertellen schijnen namelijk veel minder vaak te knipperen met hun ogen terwijl ze hun leugen vertellen, maar tot acht keer zo snel knipperen wanneer ze ermee klaar zijn. Natuurlijk moet je dan wel eerst weten hoe snel men normaliter knippert. Eerst de waarheid als uitgangswaarde gebruiken, dus!
Emotionele incongruentie
Incongruentie betekent ‘niet samenvallen of overeenstemmen’. Wanneer een leugenaar aan het woord is, kan het zijn dat zijn emoties niet ‘congruent’ zijn aan elkaar. Denk aan een nep-lach of een genept verdriet. Een leugenaar kan bijvoorbeeld enorme angsten uitstaan om gesnapt te worden. Aan de andere kant, iemand die de waarheid vertelt kan óók angstig zijn dat men hem niet zal geloven, ondanks zijn onschuld. In ieder geval kan je aan de emotie incongruentie zien of er iets merkwaardigs aan de hand is of niet. Als iemand blij of verheugd hoort te zijn (en beweert te zijn) moeten de tekenen daar ook op wijzen. Is dat niet het geval, dan is er in ieder geval iets raars aan de hand.
Al deze tekenen zijn op zichzelf natuurlijk niet genoeg om iemand als leugenaar te betitelen. Zelfs samen kunnen ze geen officieel bewijs leveren. Echter, zeker wanneer het over alledaagse leugentjes gaat, zijn dit wel hulpmiddelen om leugens te herkennen. Vooral wanneer er meerdere tekenen tegelijk aan het daglicht komen, is er een grote kans dat de persoon in kwestie een minder ware boodschap uit.
Aan de andere kant, er zijn ook mensen die zo goed zijn in leugens vertellen, dat geen van deze tekenen te zien zijn. En er zijn mensen die de tekenen vertonen, zonder te liegen, omdat ze gewoon van nature zenuwachtig zijn of in volzinnen spreken omdat ze dat van huis uit geleerd hebben. Het blijft dus giswerk, maar met deze lijst is het giswerk tenminste iets minder gegist.
Tot slot, als bonus, nog een kleine opsomming van de meest voorkomende leugens:
- Ik ben over vijf minuten daar!
- Sorry, ik kon niet opnemen (de telefoon)
- Oh ja, nu snap ik het (na een moeilijke uitleg)
- Je ziet er fantastisch uit
- Ik lieg niet!
11 reacties
de grootste leugenaars zijn mannen met stropdassen ook hier worden ze afgebeeld een duidelijk bewijs dat de stropdas een kenmerk is van leugenaars , achter deze stropdas zit een schijnheilige met mooie in leugens verpakte woorden…gebaseerd op het overleven van zijn beroep
deze mag ook in de rij: 10 domste opmerkingen
Bont is ook afschuwelijk! Het is geen mode, hier worden dieren voor afgeslacht en nog levend en wel ook. Het staat niemand, en het is GEEN mode! Wees mooi zoals je zelf bent.
daar gaat het in deze toch niet om? als men ’n lijstje zou gaan maken met 10 domste opmerkingen dan mag deze in de rij niet ontbreken…tjjjjongejongejonge..
• Ik ben over vijf minuten daar!
• Sorry, ik kon niet opnemen (de telefoon)
• Oh ja, nu snap ik het (na een moeilijke uitleg)
• Je ziet er fantastisch uit
• Ik lieg niet!
Dit kan ook 100% oprecht zijn in mijn beleving.
Ik zal er op letten
ik ben een leugen in een lang slepend proces aan het analyseren het de doel van de leugen de inhoud om emoties op te wekken, een leugenaar, vind ik, een intrigant en dat ik vind een intrigant werkt meestal in opdracht. hoe harder men liegt des te meer geven zij zichzelf bloot en ja ze verraden zichzelf en een ander door schuld te verleggen. alles wat god en de Nederlandse wet verbied doen zij. ja ik heb te maken met een satanische sekte. geinflirtreerd in de overheid. puur voor macht aanzien en geld natuurlijk en wat zijn het yes lösers die door de mand vallen.
Mijn vriend zeg steeds dat hij gaat werken en komt nooit met vaste tijden thuis neemt mij nooit mee ergens heen hoe herken je dat die liegt of moet ik hem is volgen met de auto ik wordt hier gek van en wil uit deze probleemmatische relatie af t is elke dag t zelfde liedje en hij maakt het zo dat mijn huis steeds niet word afgemaakt
henkie heeft geld gejat van school 70 euro
Als iemand meteen je zwart maakt met alles wat iemand van je weet nadat je diegene verdenkt van leugens, is dat ook een teken van onmacht dat diegene zich betrapt voelt? Na ongeloofwaardige verhalen en elke keer afspraken afzeggen pas na het moment dat diegene al weet dat je treinkaartjes hebt betaald om naar diegene toe te gaan? Ik. Oel me opgelicht en bedonderd. Iemand die beweerd ziek te zijn, misselijk, last van de rug heeft en hoofdpijn, maar tegelijk wel met me naar de bios wil. Dan gaat diegene naar bed omdat die persoon ziek is en ineens zit die persoon plotseling bij de EHBO, op een zaterdag.
Toen ik dat allemaal een vreemd verhaal vond, ging diegene ineens tekeer en brandde me af op al mijn bepaalde vreemde eigenschappen, die ze eerder zei te accepteren (dat is dus sowieso een leugen geweest van die persoon). En later gooide ze het op de manier van slachtofferrol en nog later dat ze spijt heeft. Maar ik vertrouw het niet, trap ik niet in. En ze beweerde dat “haar hond” van haar was, die bleek later van haar ex te zijn. Ik vind alles zeer verdacht.