De geschiedenis van het imago van de Duivel schetst een gevarieerd plaatje. Hij werd bespot, gevreesd, uitgedreven en aanbeden. Maar de rust lijkt wedergekeerd en de Duivel is inmiddels een populair figuur in verhalen, films, series en zelfs als Halloween kostuum.
10. De vele gedaantes van de Duivel
Het uiterlijk van de Duivel wordt nergens echt duidelijk beschreven. In de loop der tijd heeft dit geresulteerd in meerdere ‘make-overs’. De Griekse god Pan (half geit, half mens), die een zeer losbandig leven leidde, was een grote inspiratiebron. Hoe populair Pan was als Griekse god, de christenen konden hem niet waarderen en verbonden zijn ‘looks’ aan die van Satan. Aldus kreeg Satan bokkenpoten en hoorntjes.
Na ‘de Goddelijke Komedie’ van Dante in de 14e eeuw, met de Duivel als driekoppig monster, veranderde zijn uiterlijk weer. Rond 1800, nadat Goethe de Duivel in Faust had beschreven als een man die mensen probeert te verleiden, kreeg de Duivel een wat menselijker uiterlijk, met natuurlijk wat duivelse trekjes.
9. Dieter Senft, de tourduivel
Kuebi/wikipedia/CC BY SA 3.0
Dieter Senft komt oorspronkelijk uit Oost-Duitsland. Na de val van de muur, trok de wielrenliefhebber meteen de stoute schoenen aan en begon door Europa te reizen. In 1992 maakte hij voor het eerst zijn opwachting bij de Tour de France. Het jaar erna, in 1993, kwam zijn alter ego, de tourduivel, tevoorschijn. Met zijn woeste baard, gekleed in duivel kostuum, met hoorntjes en een drietand, werd hij al snel een populaire en herkenbare supporter.
8. Lucifer, de gevallen engel
Luc Viatour/wikipedia/CC BY SA 3.0
De duivel, die ook bekend staat als Lucifer, was in de eerste instantie een gewone aartsengel. Nou ja, zo gewoon nou ook weer niet. Lucifer zag er goed uit en was erg intelligent. Hierdoor werd hij een beetje verwaand en dacht dat hij wel tegen God in kon gaan. God was hier niet zo blij mee en verbande Lucifer naar de hel. Aangezien ledigheid des duivels oorkussen is, gebruikte Lucifer vervolgens zijn slimheid en gewiekstheid om God dwars te zitten en mensen te verleiden verkeerde dingen te doen.
7. Lucifer en de heksen
Tot de 15e eeuw waren mensen niet erg bezig met het fenomeen heks. Natuurgeneeswijzen en verhalen over feeën en andere sprookjesfiguren hoorden bij de folklore van verschillende streken in Europa. Plots veranderde dit, toen de Duivel werd gelinkt aan de arme vrouwen, en soms ook mannen, die zich bezig hielden met zaken die men niet goed begreep. De Christelijke kerk nam het voortouw in het demoniseren van onschuldige mensen en de jacht op de, door de Duivel bezeten, medemens begon. Er werd gedacht dat heksen een pact, of amoureuze ontmoetingen, met de Duivel hadden en anderen bewust kwaad deden. De heksenvervolgingen hebben in Europa tienduizenden mensen het leven gekost.
6. De demonen
De Duivel zit niet in zijn eentje in de hel. Hij heeft gezelschap van verschillende demonen. Demonen zijn de dienaren van de Duivel en zijn minstens zo gemeen als hun meester. De demonen worden geselecteerd uit de geesten van mensen die zich niet goed gedragen hebben tijdens hun leven en daarom in de hel zijn terechtgekomen. Demonen hebben meer macht dan mensen, maar veel minder dan God of de Duivel. Ze houden ervan om mensen te treiteren en problemen te creëren, precies waar de Duivel ook van houdt. Het zal dan ook een gezellige boel zijn daar in het inferno.
5. De zeven prinsen van de hel
Toen Lucifer de hemel moest verruilen voor de hel, was hij niet de enige volgens ‘The Lanterne of Light’, geschreven rond 1400 door John Wycliffe. ‘The Lanterne of Light’ beschrijft aan welke zeven doodzondes de zeven gevallen engelen zich schuldig hebben gemaakt. Als eerste Lucifer die trots als zijn valkuil had. Dan was er Beelzebub, die zijn jaloersheid niet onder controle kreeg. Satans zonde was extreme woede, die van Abaddon luiheid, Belphegor was vraatzuchtig en Asmodeus had lustgevoelens. Satans naam wordt het meest gebruikt als alternatief voor Duivel, waarschijnlijk had hij, behalve zijn niet te controleren woede, nog meer slechte eigenschappen.
4. 666
In de bijbel wordt 666 het getal van het beest genoemd. Er zijn echter verschillende verklaringen voor. In het Hebreeuws zijn cijfers ook letters bijvoorbeeld. Numerologie heeft al verschillende historische figuren als de antichrist aangewezen en talloze mensen huiveren als ze het getal ergens tegenkomen. Behalve in de Bijbel, heeft de 6 altijd weinig tot de verbeelding gesproken, wat er precies mee bedoeld wordt zal waarschijnlijk een raadsel blijven.
3. De Duivel is niet eng
Tot de middeleeuwen, en de associatie met hekserij, werd de Duivel meer neergezet als de sukkel, dan als de machtige tegenhanger van God. In toneelstukken was hij een onhandig mannetje met een onappetijtelijk uiterlijk, dat de mensen aan het lachen maakte en God een beetje irriteerde met zijn klunzigheid. De Duivel was wellicht een laatbloeier.
2. Verloren paradijs
‘Paradise Lost’ is een, meer dan 10.000 versregels tellend, gedicht van de 17e-eeuwse schrijver John Milton. Het gedicht vertelt over de opstandige Lucifer, zijn verbanning uit de hemel en zijn aanwezigheid als slang in het paradijs. Het gedicht was één van de eerste teksten die een idee gaven over hoe de Duivel gedefinieerd kon worden.
1. Hoe komt de Duivel aan zijn naam
Het woord Duivel komt van het Griekse woord Diábolos. Diábolos betekent door elkaar heen gooien. Dat is wat de Duivel wordt toegeschreven, iemand die feiten verdraait, een lasteraar, iemand die verwart en geniet van de chaos die hij creëert.