Het was de Britse arts Sir Arthur Conan Doyle die de schepper was van ’s werelds beroemdste detective: Sherlock Holmes. Het eerste boek waar de figuur van Sherlock Holmes in voorkwam, was ‘A Study in Scarlet’ (Een studie in rood), dat verscheen in 1887. Doyle schreef in totaal 4 romans en 56 korte verhalen over Sherlock Holmes. In de loop van de 20ste eeuw verschenen er meer dan 200 films met Holmes als hoofdpersonage. De detective met de pijp, die een meester was in het oplossen van ingewikkelde misdaadzaken, is een van de meest verfilmde fictieve personages in de geschiedenis.
Niet Sherrinford, maar Sherlock
Sidney Paget /publiek domein
Oorspronkelijk had Doyle de voornaam ‘Sherrinford’ gekozen voor Holmes. De schrijver, die een fervent cricketspeler was, wijzigde de voornaam van zijn personage echter naar Sherlock. Waarschijnlijk was Sherlock de naam van een cricketspeler die Doyle kende. Ook de straat waarin Sherlock Holmes woonde, Baker Street, heeft te maken met cricket. Doyle speelde cricket in de Marylebone Cricket Club. Marylebone is een wijk in Londen, waarin Baker Street ligt.
Gebaseerd op bestaande personen
J.M.E. Saxby/publiek domein
Arthur Conan Doyle liet zich inspireren door bestaande personen voor de creatie van zijn held. Een belangrijke inspiratiebron was dokter Joseph Bell, die lesgaf aan de Universiteit van Edinburgh en voor wie Doyle in zijn beginjaren als arts werkte. Joseph Bell was een meester in het observeren van kleine details, waaruit hij belangrijke conclusies trok over de gezondheidstoestand van zijn patiënten. In de verhalen rond Sherlock Holmes blinkt de detective ook uit in het waarnemen van schijnbaar onbelangrijke details en het logisch afleiden van conclusies.
Verslagen door Dracula
Er wordt vaak beweerd dat Sherlock Holmes het meest verfilmde fictieve personage in de filmgeschiedenis is. Dit klopt niet helemaal. De verhalen van Sherlock Holmes zijn 226 keer verfilmd. Dracula daarentegen speelde de hoofdrol in 239 films, meer dus dan Sherlock Holmes. Maar… Dracula is geen mens: hij is half mens, half vampier. Sherlock Holmes wordt echter beschreven als een mens van vlees en bloed. Holmes is daarom het meest verfilmde fictieve menselijke personage.
Logische deductie of niet?
Logische conclusies trekken uit kleine onopvallende zaken: dat was wat Sherlock Holmes vooral gebruikte om misdaadmysteries op te lossen. Men noemt Sherlock Holmes weleens de koning van de ‘logische deductie’: uit waarnemingen en feiten de correcte en enig mogelijke logische gevolgtrekking maken. In feite klopt dit niet. Holmes paste eigenlijk meer de techniek van ‘logische abductie’ toe. Bij logische abductie trekt men de best mogelijke conclusie gebaseerd op de beschikbare waarnemingen. De conclusie of verklaring die men vindt is echter niet noodzakelijk juist. Bij gebrek aan meer waarnemingen of beter bekende feiten neemt men echter aan dat de conclusie juist is, tot eventueel het tegendeel wordt bewezen. Logische abductie lijkt meer op de manier van werken van Holmes. Uit de verhalen over Holmes blijkt echter dat zijn eerste conclusie vrijwel steeds correct was, en in zo’n geval kan men in feite wel spreken over logische deductie.
Een Sherlock Holmesmuseum op het verkeerde adres
221B Baker Street: dat is het adres in Londen waar Sherlock Holmes woonde. In het Sherlock Holmesmuseum in deze straat werden de kamers van Holmes en zijn assistent Watson nagebootst, nauwkeurig volgens de beschrijvingen in de romans. Alleen…. het museum heeft niet echt het huisnummer 221B. In feite is het gelegen in Baker Street nummer 239. Toen Boyle zijn verhalen schreef, bestond er nog geen huis met nummer 221B in Baker Street. Later kwam er een kantoorgebouw op het nummer 221. De bank Abbey National vestigde zich in dit kantoorgebouw en kreeg alle post van de ontelbare Sherlock Holmesfans in de bus. Toen het Sherlock Holmesmuseum een paar huizen verderop de deuren opende, kreeg dit pand speciale toestemming van het Londense stadsbestuur om huisnummer 221B te mogen gebruiken. Sindsdien komt de fanmail van Sherlock Holmes in het museum terecht.
De deerstalker hoed
Siddharthkrish /wikimediacommons
Wie aan Sherlock Holmes denkt, denkt aan een man met een pijp en een deerstalker hoed. Die deerstalker hoed – een soort pet met bovenaan een strik, vaak gedragen tijdens de jacht – is niet het product van Arthur Conan Doyle’s fantasie. Sidney Paget, die de illustraties voor de verhalen over Holmes maakte, liet de beroemde detective een deerstalker hoed dragen. Maar dat alleen maar als Holmes zich op het platteland bezighield met een of andere moordzaak. In latere jaren ontstond geleidelijk aan het beeld van een detective die steeds een deerstalker pet op zijn hoofd droeg.
Het eerste boek was geen succes
David Henry Friston /publiek domein
De verhalen over Sherlock Holmes bleken niet onmiddellijk een succes. Het eerste boek (‘A study in Scarlet’), was zelfs min of meer een flop. Toen Doyle zijn eerste Holmesverhaal had geschreven, bood hij het aan bij verschillende uitgevers. Niemand wilde zijn verhaal publiceren. Het werd uiteindelijk opgenomen in het jaarlijkse tijdschrift ‘Beeton’s Christmas Annual’ in november 1887. Veel belangstelling was er niet voor de publicatie. Pas vanaf de uitgave van de latere romans begon de belangstelling rond Sherlock Holmes te groeien.
Bekend door William Gillette
De figuur van Sherlock Holmes werd mede wereldberoemd door de talloze theateropvoeringen en verfilmingen. Het was de Amerikaanse acteur William Gillette die Sherlock Holmes voor het eerst gestalte gaf op de planken. Tijdens meer dan 1300 toneelopvoeringen droeg hij de deerstalker pet en rookte de pijp die bij het typische beeld van Sherlock Holmes hoorden. William Gillette trad ook op in een van de eerste films over Sherlock Holmes: een geluidloze film uit 1916.
De eerste Holmesfilm duurde slechts… 30 seconden
Het allereerste filmfragment met een parodie op de figuur van Sherlock Holmes werd gedraaid in het jaar 1900. Het fragment duurt slechts 30 seconden en toont een crimineel die plots mysterieus verdwijnt wanneer Holmes hem op heterdaad betrapt.
Sir Arthur Conan Doyle: veelzijdig figuur
Walter Benington/publiek domein
Arthur Conan Doyle was meer dan de schrijver van Sherlock Holmes. Hij werd geridderd voor zijn journalistiek werk tijdens de Tweede Boerenoorlog in Zuid-Afrika. Hij schreef ook historische werken en sciencefictionromans. Doyle speelde zelf een aantal keer detective. Zijn speurwerk leidde zelfs tot de vrijlating van de veroordeelde gevangene Edalji in 1906.
bonus: wij vinden de laatste adoptatie van Sherlock Holmes op tv, de serie Sherlock met Benedict Cumberbatch en Martin Freeman, de op 4 na beste serie op Netflix.
2 reacties
Sherlock Holmes ! Ik vind deze man toch echt zo fantastich ! in het ouwe London , wat echt heel mooi is , in steegjes achter Moriarty of iemand anders zitten. Ik kan me nog goed de Jeremy Brett series herrineren met die mooie vioolmuziek ! Ik vind dit het beste idee wat iemand ooit heeft gehad ( na Harry Potter of The Lord of the Rings ).
Ik vind dit zo fantastich ! Lekker spannend en heel mystrieus.