De Tien Geboden de bekendste morele richtlijnen ter wereld. Ze komen uit de Bijbel, waar volgens het verhaal God ze gaf aan Mozes op de berg Sinaï, ongeveer 3000 jaar geleden. Maar los van geloof of religie hebben ze een diepe invloed gehad op wetten, opvoeding en cultuur in het Westen — van hoe we met elkaar omgaan tot wat we als ‘goed gedrag’ beschouwen.
Toch zijn de oorspronkelijke formuleringen, zoals die in het boek Exodus of Deuteronomium staan, vaak moeilijk te begrijpen voor moderne lezers. Daarom vind je hieronder de Tien Geboden in gewone, hedendaagse taal. Geen zware theologie, geen vage taal — maar begrijpelijk, toepasbaar, en herkenbaar. Elk gebod wordt kort uitgelegd, met een blik op wat het vandaag voor ons kan betekenen.
1. Geloof in één God
Vertrouw op iets wat groter is dan jijzelf. Voor de Bijbelse traditie is dat God — geen andere goden, geen afgoden, geen superstities. Het gaat hier om toewijding, niet om verdeeldheid. Wie overal een beetje op vertrouwt, staat nergens echt voor. Dit gebod gaat over trouw en focus.
2. Maak geen beelden om te aanbidden
Geef geen heilige status aan dingen die je zelf hebt gemaakt — of dat nu standbeelden, geld, succes of beroemdheden zijn. Het is een waarschuwing tegen het verafgoden van het aardse. Uiteindelijk draait het leven niet om spullen of uiterlijk vertoon, maar om wat er binnenin speelt.
3. Gebruik Gods naam met respect
Vloeken, schijnheiligheid of het misbruiken van geloof voor eigen gewin: allemaal vallen ze onder dit gebod. Of je nu religieus bent of niet, het idee blijft krachtig: ga zorgvuldig om met wat anderen heilig is, en wees oprecht in je woorden.
4. Gun jezelf rust
De sabbat, rustdag, was revolutionair in de oudheid: één dag per week waarop je niets hoefde. Tegenwoordig werkt dit nog steeds. Even weg van werk, schermen, stress. Dit gebod zegt eigenlijk: zorg goed voor jezelf, en neem tijd om op adem te komen.
5. Eer je vader en moeder
Je ouders zijn niet altijd perfect, maar zonder hen was je er niet. Dit gebod roept op tot respect voor de generaties voor je — en benadrukt dat dankbaarheid, zorg en aandacht in een familieband belangrijk zijn. Vooral als ouders ouder worden, speelt dit weer op.
6. Maak geen eind aan iemands leven
Dit is een kernwaarde in elke samenleving: het respecteren van andermans leven. Maar het gaat ook over het vermijden van geweld, haat en agressie. Doden is het uiterste, maar dit gebod herinnert ons eraan dat elke stap richting geweld een stap te veel is.
7. Wees trouw in de liefde
Relaties zijn gebouwd op vertrouwen. Dit gebod gaat over eerlijkheid in je liefdesleven. Ga respectvol om met je partner, en ook met jezelf. Vreemdgaan, liegen, bedriegen — ze schaden niet alleen de ander, maar ook jezelf.
8. Steel niet
Wat niet van jou is, neem je niet. Simpel. Maar dit gebod gaat ook verder dan alleen diefstal: het gaat over eerlijkheid in bredere zin. Geen misbruik maken van vertrouwen, geen graaien in andermans portemonnee, geen valsspelen.
9. Vertel geen leugens over anderen
Roddels, valse beschuldigingen of halve waarheden kunnen levens kapotmaken. Dit gebod is een pleidooi voor waarheidsliefde, oprechtheid en zorgvuldigheid. In tijden van social media is het actueler dan ooit.
10. Wees niet jaloers op wat anderen hebben
Afgunst is een stille vergiftiger. Andermans succes, bezit of geluk hoeft jouw geluk niet in de weg te staan. Laat je niet leiden door jaloers verlangen, maar focus op je eigen pad. Gun een ander wat jij misschien nog niet hebt — dat is vrijheid.
