Deze zomer staan de Olympische Spelen in Rio de Janeiro op het programma. Vanzelfsprekend zullen deze Spelen weer een aantal memorabele momenten kennen. En die zullen ook niet altijd positief zijn. Want dit grootste sportevenement kent ook een duistere kant. Wie zijn de tien meest controversiële Olympiërs aller tijden?
10. Zola Budd
De 3000 meter voor vrouwen op de Olympische Spelen 1984 was een hype. Favoriet was de Amerikaanse Mary Decker, een charismatische atlete die als een van de mogelijke sterren van het toernooi werd gezien. Haar grootste concurrent was de mysterieuze Zola Budd, een Zuid-Afrikaanse die op blote voeten rende.
Na een eerste botsing, volgde later in de race een tweede contact waarbij Decker viel en Budd aan de enkel gewond raakte. Van schrik verloor Budd uiteindelijk de wedstrijd maar kreeg van het publiek de schuld dat Decker opgaf. Later zou Decker toegeven dat het haar eigen schuld was geweest.
9. Spiridon Belokas
Het is nu moeilijk voor te stellen maar op de eerste Spelen in Athene (1896) speelde de Griekse Spriridon Belokas ontzettend vals tijdens de marathon. Hij eindigde in eerste instantie als derde, totdat toeschouwers opmerkten dat Belokas een deel van de race in een koets had afgelegd. Vanzelfsprekend werd Belokas gediskwalificeerd.
8. Greg Louganis
De controverse rond de Amerikaanse duiker Greg Louganis ontstond jaren nadat hij op de Spelen van 1984 en 1988 goud had gewonnen. In 1995 vertelde Louganis dat hij homoseksueel en hiv-positief was. Probleem was dat hij tijdens voorronde van de Spelen van Seoel tijdens een duik zijn hoofd had gestoten waardoor hij bloedend in het water terecht kwam. Ook al is de kans op besmetting klein in een chloorbad waren sommige mensen kwaad dat Louganis niet eerder over zijn hiv-besmetting had verteld.
7. Michael Phelps
Zwemmer Michael Phelps is met 18 gewonnen medailles de meest succesvolle Olympiër aller tijden. De ambitieuze Amerikaan deed mee aan vier toernooien maar leek buiten het zwembad moeite te hebben met de media-aandacht en discipline. Na jaren van voortdurende training had Phelps zin om zich te laten gaan. Zo werd hij een aantal keer gearresteerd voor het rijden onder invloed van alcohol. Ook de foto van Phelps die op een studentenfeest van een waterpijp rookt zorgde voor veel ophef.
6. Ángel Matos
Sportiviteit staat in hoog aanzien tijdens het Olympische toernooi. Deze boodschap was echter niet besteed aan de Cubaanse taekwondo-vechter Ángel Matos. Tijdens een wedstrijd brak hij zijn teen. Bij taekwondo mag je een medische time-out van een minuut aanvragen. Matos overschreed echter de minuut en de scheidsrechter maakte een einde aan de wedstrijd. Dit tot grote woede van Matos die de scheidsrechter aanviel en met een trap op het hoofd raakte.
[criteo]5. Boris Onisjtsjenko
Boris Onisjtsjenko was een militair in het Rode Leger die als vijfkamper medailles won op de Spelen van 1968 en 1972. Op de Spelen van 1976 in Montréal bleek Onisjtsjenko op hele subtiele wijze vals te spelen. Tijdens het schermen gaf het elektrische signaal aan dat de Rus zijn Britse tegenstander had geraakt terwijl dit niet het geval was.
Al snel kwam men er achter dat Onisjtsjenko zijn wapen had omgebouwd en met een druk op een knop het signaal voor een treffer kon manipuleren. Na diskwalificatie voor dit nummer mocht Onisjtsjenko eigenlijk nog meedoen aan de andere proeven maar hij werd door de Sovjet-ploeg uit de competitie teruggetrokken. Het was meteen het einde van zijn carrière.
4. Dora Ratjen
Het verhaal van Dora Ratjen blijft een bizar sportverhaal. Tijdens de Olympische Spelen deed ze mee bij hoogspringen en eindigde als vierde. Twee jaar later zou ze het wereldrecord springen. In 1938 werd zij tijdens een treinreis opgepakt omdat iemand dacht dat ze een man in vrouwenkleren was. Een arts zou haar onderzoeken en concluderen dat ze inderdaad een man was.
Na de geboorte hadden de ouders getwijfeld over het geslacht van het kind en het maar als meisje opgevoed. Ratjen was zelf opgelucht over de uitslag en ging verder als Heinrich. Zijn records werden wel geschrapt.
3. Marion Jones
Marion Jones was aan het eind van de vorige eeuw een zeer dominante atlete. Ze maakte haar faam waar op de Spelen van Sydney (2000) met driemaal goud plus brons bij de 4 x 100 meter estafette en verspringen. In 2004 werd haar naam genoemd tijdens de BALCO-affaire.
In 2006 testte Jones voor het eerst in haar carrière positief en een jaar later zou ze onder ede toegeven jarenlang doping te hebben gebruikt. Ze werd voor twee jaar geschorst en het IOC besloot om haar Olympische medailles in te nemen.
2. Ben Johnson
De Canadees Ben Johnson baarde opzien tijdens de Olympische Spelen in Seoel door met een wereldrecord van 9.79 seconden de finale op de 100 meter te winnen. Johnson was op de vorige Spelen al als derde geëindigd maar leek nu nog veel gespierder dan de andere sprinters.
Een paar dagen na de overwinning werden er sporen van anabole steroïden in zijn urinestaal gevonden. Johnson raakte meteen zijn medaille kwijt. Na de schorsing probeerde hij nog een comeback te maken, maar op de Spelen van 1992 kwam de man die even de snelste ter wereld was niet verder dan de halve finale.
1. Tommie Smith en John Carlos
https://www.youtube.com/watch?v=cEVtf9g1zOI
De Olympische Spelen in Mexico-Stad vonden plaats in het onrustige jaar 1968. De Vietnam-oorlog woedde, politieke leiders werden in Amerika vermoord en in steden waren rassenrellen aan de gang. Toen de zwarte Amerikanen Tommie Smith en John Carlos de gouden en bronzen medaille wonnen op de 200 meter sprint besloten ze tijdens het Amerikaanse volkslied uit protest tegen sociaal onrecht hun vuisten met een zwarte handschoen in de lucht te houden.
Het gebruik van het symbool van de Black Panthers was een ongehoord politiek statement voor sporters. Smith en Carlos moesten het Olympische dorp verlaten en werden door de Amerikaanse federatie geschorst. Maar de opgeheven vuisten van de twee atleten zou uitgroeien tot een van de iconische beelden van de 20ste eeuw.
