Klimaatverandering is een van de grootste uitdagingen van onze tijd, en in Nederland zetten verschillende organisaties zich in om de toekomst van onze planeet veilig te stellen. Maar wie zijn deze strijders voor het klimaat, en wat doen ze precies om verandering teweeg te brengen?
Ontdek de 10 belangrijkste klimaatorganisaties in Nederland – van gedurfde acties tot juridische doorbraken – en zie hoe ze elke dag werken aan een groenere wereld. Dit zijn de bewegingen die je móét kennen.
1. Milieudefensie
Milieudefensie is een van de oudste en meest invloedrijke klimaatorganisaties in Nederland. In 2021 werd de organisatie wereldwijd bekend toen ze een rechtszaak wonnen tegen Shell, waarin de rechter oordeelde dat het oliebedrijf de CO₂-uitstoot sneller moest verminderen om de klimaatdoelen te halen.
Deze zaak was baanbrekend: het was de eerste keer dat een bedrijf wettelijk werd verplicht om zijn uitstoot in lijn te brengen met het klimaatakkoord van Parijs. De uitspraak zette een precedent voor toekomstige klimaatprocedures tegen grote vervuilers.
2. Greenpeace Nederland
Greenpeace Nederland is onderdeel van de wereldwijde organisatie Greenpeace, bekend om hun opvallende en gedurfde acties tegen milieuvervuiling.
In Nederland richten ze zich op vervuilende bedrijven en overheden die te weinig doen om klimaatverandering tegen te gaan. Door middel van spectaculaire protestacties, zoals het beklimmen van olieplatformen en blokkeren van kolencentrales, trekt Greenpeace aandacht voor de dringende noodzaak van klimaatactie.
Naast acties is Greenpeace ook actief in het lobbyen voor milieuvriendelijke wetgeving. Ze zetten zich in voor beleid dat de uitstoot van broeikasgassen vermindert en de overstap naar hernieuwbare energie stimuleert.
Daarnaast geeft de organisatie trainingen en mogelijkheden voor vrijwilligers om zich aan te sluiten bij campagnes, zodat de beweging blijft groeien en een breed publiek bereikt.
3. Extinction Rebellion Nederland
Extinction Rebellion, vaak afgekort tot XR, staat bekend om zijn creatieve en verstorende acties. Deze beweging gebruikt burgerlijke ongehoorzaamheid om de ernst van de klimaatcrisis onder de aandacht te brengen. Ze eisen dat overheden onmiddellijk actie ondernemen om het verlies van biodiversiteit te stoppen en de CO₂-uitstoot drastisch te verminderen.
In Nederland heeft XR meerdere keren straten, bruggen en grote publieke ruimtes bezet, wat leidde tot de nodige media-aandacht en discussie.
Extinction Rebellion is een decentrale organisatie. Er zijn geen leiders, en iedereen kan zich aansluiten bij een lokale XR-groep en deelnemen aan acties. Door deze structuur kan XR snel en flexibel reageren op klimaatontwikkelingen.
4. Urgenda
Urgenda is een Nederlandse klimaatorganisatie die vooral bekend werd door haar rechtszaak tegen de Nederlandse overheid. In 2015 oordeelde de rechter dat de overheid de CO₂-uitstoot sneller moest verminderen om burgers te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Deze rechtszaak was een wereldwijd precedent en benadrukte dat overheden juridisch verplicht kunnen worden om klimaatverandering aan te pakken. Urgenda won de zaak ook in hoger beroep, wat de druk op de Nederlandse overheid verder opvoerde.
5. Fridays for Future Nederland
Fridays for Future (FFF) is een jongerenbeweging die wereldwijd werd geïnspireerd door Greta Thunberg. In Nederland zetten scholieren en studenten zich in om aandacht te vragen voor de klimaatcrisis door elke vrijdag klimaatmarsen en protesten te organiseren. De beweging wil dat politici en bedrijven sneller actie ondernemen en dringt aan op een CO₂-neutrale toekomst.
6. Jonge Klimaatbeweging
De Jonge Klimaatbeweging geeft jongeren een directe stem in het klimaatbeleid. De organisatie werkt samen met andere jongerenorganisaties om de belangen van jongeren te vertegenwoordigen in gesprekken met overheden en bedrijven. Ze streven naar een duurzame toekomst waarin de stem van jongeren daadwerkelijk meetelt in besluitvorming.
7. Code Rood
Code Rood is een grassroots-beweging die zich richt op het verstoren van vervuilende industrieën door middel van burgerlijke ongehoorzaamheid. Ze hebben acties ondernomen tegen fossiele brandstofbedrijven en andere grote vervuilers. Code Rood werkt zonder hiërarchie of leiders, en hun acties worden vaak georganiseerd in samenwerking met lokale gemeenschappen.
De beweging wil de macht van vervuilende bedrijven beperken en strijdt voor een eerlijke, fossielvrije samenleving. Code Rood richt zich niet alleen op directe actie, maar ook op het vergroten van bewustwording bij het publiek. Ze roepen mensen op om zelf verantwoordelijkheid te nemen en actie te ondernemen tegen klimaatverandering.
8. Fossielvrij NL
Fossielvrij NL zet zich in om de banden tussen fossiele brandstofbedrijven en de rest van de samenleving te verbreken. Ze voeren campagne om banken, pensioenfondsen en andere financiële instellingen te laten stoppen met investeringen in fossiele energie. Daarnaast roepen ze culturele instellingen en steden op om geen samenwerkingen aan te gaan met fossiele bedrijven.
De organisatie heeft al successen geboekt door instellingen als ABP (het grootste pensioenfonds van Nederland) te laten beloven hun investeringen in fossiele energie af te bouwen. Fossielvrij NL benadrukt de rol van financiële instellingen in de klimaatcrisis en werkt samen met burgers om hen bewust te maken van hun eigen investeringen. Voor actuele ontwikkelingen en inzichten is Duurzaam Bedrijfsleven, nieuws over duurzaam ondernemen een waardevolle bron.
9. Natuur & Milieu
Natuur & Milieu zet zich in voor oplossingen op het gebied van duurzame energie, landbouw en mobiliteit. Ze werken samen met overheden, bedrijven en het publiek om beleid en gedrag te veranderen en focussen zich op de grote maatschappelijke vraagstukken. Natuur & Milieu voert campagnes en organiseert projecten die consumenten helpen om duurzamer te leven. Op GroeneZaken.com, het grootste netwerk van duurzame bedrijven kun je veel lezen over deze duurzame initiatieven.
10. Milieu Centraal
Milieu Centraal is een adviesorganisatie die consumenten praktische tips geeft om milieuvriendelijker te leven. Ze richten zich op onderwerpen als energie, voeding, afval en mobiliteit en worden gedeeltelijk door de overheid gefinancierd. Milieu Centraal maakt complexe milieuproblemen begrijpelijk en toegankelijk voor een breed publiek.
