Top 10 Beroemde Astronauten

Hoewel ruimtevaart bijna vanzelfsprekend is geworden geniet een astronaut nog altijd een heldenstatus. Terecht, deze mensen beschikken over bijzondere kwaliteiten. Vaak gaat het hier om gepromoveerde wetenschappers, die een uiterst zware fysieke training hebben doorstaan. Zowel mentaal als fysiek verkeren astronauten in topconditie. We beginnen met drie beroemde Nederlandse astronauten, en vervolgen de lijst met zeven buitenlandse astronauten die veel hebben betekend voor de ruimtevaart.

10. Lodewijk van den Berg

Om met de deur in huis te vallen; Lodewijk van den Berg was de eerste in Nederland geboren ruimtevaarder. Menigeen denkt dat Wubbo Ockels dit was. Het feit dat Lodewijk van den Berg Amerikaans staatsburger is geworden – in 1975 had hij een spionagegevoelige uitvinding gedaan – heeft hier vast mee te maken. Op een bepaald moment vroeg hij de NASA om kristallen te kweken bij gewichtloosheid. De NASA wilde hier wel aan meewerken. Zij vroegen Lodewijk van den Berg om een team van acht personen samen te stellen. Bij gebrek aan een achtste persoon, besloot Van den Berg om zelf mee te gaan. Met het grootste gemak doorstond hij alle testen. Op 29 april 1985 werd Lodewijk van den Berg – aan boord van de Spaceshuttle Challenger – gelanceerd. Na ruim zeven dagen in de ruimte was missie STS-51-B geslaagd.

9. Wubbo Ockels

In 1978 werd de toen 32-jarige Wubbo Ockels – op dat moment werkzaam als buitengewoon hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen – geselecteerd door de ESA om mee te werken aan het Spacelabprogramma. Het betrof een samenwerkingsproject van de ESA en de NASA. Hierop aansluitend volgde Ockels een astronautenopleiding aan het Lyndon B. Johnson Space Center in Texas. Zijn eerste officiële taak was in 1983; tijdens de eerste spacelab-1-missie fungeerde Wubbo Ockels als ground communicator en liason scientist. Twee jaar later – om precies te zijn op 30 oktober 1985 – maakte hij zijn eerste ruimtevlucht. Tijdens de zeven dagen durende missie voerde Ockels meer dan 70 experimenten uit. Leuk om te weten is dat de Internationale Astronomische Unie een planetoïde heeft vernoemd naar Ockels. Dit kleine planeetje – met een doorsnede tussen de 4,8 en 11,4 kilometer – draait tussen de planeten Mars en Jupiter. Ooit is ‘9496 Ockels – zoals de planeet officieel heet – ontdekt door een Nederlands astronomenechtpaar.

8. André Kuipers

Sinds 1991 is André Kuipers actief betrokken bij de ESA. In eerste instantie hield hij zich bezig met de voorbereiding, coördinatie en uitvoering van fysiologische experimenten. Zeven jaar later kwam hij door de selectie voor astronaut, waarna hij zich aansloot bij het Europese Astronautenteam. Vervolgens ondersteunde hij de grondteams bij zowel de Odissea-missie als ook de Cervantes-missie. Op 19 april 2004 was het zover; André Kuipers maakte zijn eerste ruimtereis. Tijdens missie-Delta werd hij vergezeld door de Amerikaan Michael Fincke en de Rus Gennadi Padalka. Het team verbleef ruim een week aan boord van de ISS en voerde een aantal wetenschappelijke experimenten uit. Kuipers’ tweede ruimtereis duurde aanzienlijk langer. Hij vertrok op 21 december 2011 met een Sojoezraket naar de ISS en landde vijf maanden later op de steppen van Kazachstan. Gedurende zijn loopbaan zijn de verdiensten van André Kuipers gewaardeerd met vele prestigieuze onderscheidingen.

7. Alan Shepard

De tweede mens in de ruimte was een Amerikaan. Op 5 mei 1961 werd Alan Shepard gelanceerd aan boord van de Mercury MR-3. Hoewel het een kort vlucht was, bereikte men wel een hoogte van meer dan 100 kilometer. Vanaf deze hoogte spreek men van een ruimtevlucht. Na 15 minuten landde Shepard – 486 kilometer verwijderd van het punt van lancering – in de Atlantische Oceaan. Twee jaar later besloot de NASA dat Alan Shepard niet meer mocht vliegen; hij leed aan het syndroom van Menière. Als hoofd van het Astronaut Office van de NASA hield hij zich bezig met de coördinatie en het toezicht op alle activiteiten betreffende de NASA astronauten. In 1969 onderging Shepard een succesvolle operatie aan zijn evenwichtsorgaan. Zo gebeurde het dat hij voor de tweede keer werd gelanceerd voor een ruimtevlucht. Op 31 januari 1971 stapte Allan Shepard aan boord van de Apollo 14. Gedurende de 10 dagen durende vlucht heeft hij samen met zijn team diverse wetenschappelijke instrumenten geplaatst op het maanoppervlak. Ook heeft Shepard hier nog een partijtje golf gespeeld!

6. Jim Lovell

Ook de naam Jim Lovell is verbonden aan een aantal Apollo vluchten. Zo was hij bemanningslid van de ruimtevlucht Apollo 8. Deze vlucht bereikte als eerste de buurt van de maan. Sterker nog, Jim Lovell was de eerste mens die de achterkant van de maan direct zag. Daarna werd hij aangesteld als gezagvoerder van de vlucht Apollo 13. Met deze vlucht heeft men een record geboekt, dat nog altijd niet is verbroken: men was maar liefst 401.056 kilometer verwijderd van de aarde. Overigens staat de vlucht van de Apollo 13 vooral bekend als mislukte reis. Het doel was om voet op de maan te zetten. Twee dagen na de lancering – toen de Apollo 13 zich bevond tussen de aarde en de maan – ontplofte er een zuurstoftank. Jim Lovell meldde zich met de woorden: “Houston we’ve had a problem”. De bemanning wist zich in veiligheid te stellen door apparatuur en materiaal – bedoeld om op de maan te installeren – te gebruiken om het technische probleem te verhelpen.

5. Laika

In eerste instantie werden er volgens het Spoetnik programma alleen onbemande ruimtevluchten uitgevoerd. Op 3 november 1957 werd er voor het eerst een levend wezen gelanceerd. Aan boord van de Spoetnik II was hond Laika. Deze naam betekent ‘blaffer’ in het Russisch. Men had het dier van straat gehaald in Moskou. Laika was ongeveer drie jaar oud. Aangezien Spoetnik II niet was ontworpen om te landen – het toestel zou bij terugkeer verbranden in de atmosfeer – was het de bedoeling dat Laika dan was gestorven door het eten van vergiftigd voedsel. Vele jaren later – om precies te zijn in 2002 – werd bekend dat de hond slechts enkele uren in de ruimte heeft geleefd. Laika bezweek aan stress en oververhitting. Vier jaar later volgde de eerste ruimtevlucht met mensen aan boord.

4. Alexey Leonov

Alexey Leonov staat bekend als de eerste mens, die een ruimtewandeling maakte. Op 18 maart 1965 werd piloot Leonov – samen met gezagvoerder Pavel Beljajev – gelanceerd aan boord van de Voschod 2. Voor beide astronauten was het de eerste ruimtevlucht. Na deze succesvolle vlucht werd Alexey Leonov geselecteerd voor een vlucht rond de maan. Echter, geen enkele testvlucht boekte het gewenste resultaat. Om deze reden besloot Rusland om de geplande vlucht met de Sojoez niet door te laten gaan. Gelukkig deed er zich nog een mogelijkheid voor; op 15 juli 1975 was Leonov aan boord van de Sojoez 19. Hij maakte deel uit van het Apollo-Soyuz Test Project. Zo werd de Sojoez 19 in de ruimte gekoppeld aan een Apollocapsule. De eerste koppeling tussen ruimtevaartuigen van verschillende naties was een feit.

3. Valentina Tereshkova

Op 16 juni 1963 zette Valentina Teresjkova voet aan boord van de Vostok 6. Deze missie duurde drie dagen. Vermeldenswaardig is dat er niet eerder een vrouw – tevens burger – in de ruimte was. Je kunt je voorstellen dat hier een uitgebreide screening aan vooraf ging. Zo werd Teresjkova – samen met vier andere vrouwen – uit ruim 400 kandidaten geselecteerd om deel uit te maken van de vrouwelijke kosmonautengroep. Uiteindelijk bleef Valentina Teresjkova als enige over. Na dit avontuur meldde ze zich bij de Sjoekowski Luchtmachtacademie. In 1969 studeerde Valentina Teresjkova af als kosmonautingenieur. Acht jaar later promoveerde ze in de technische wetenschappen. Gedurende haar carrière was Teresjkova ook actief binnen de politiek.

2. Yuri Gagarin

Uiteindelijk lukte het de Russen om de eerste mens de ruimte in te sturen! Zo rekenden zij genadeloos af met de Amerikanen. Op 12 april 1961 vloog Yuri Gagarin in de Vostok een keer buiten de atmosfeer om de aarde. Deze vlucht duurde precies één uur en 48 minuten. De loopbaan van Gagarin is op z’n minst opmerkelijk te noemen; via de avondschool kwam hij terecht op de Industriële Technische School van Saratov. Hiervoor was hij uitgekozen. Gedurende de weekenden trainde hij als Sovjet luchtcadet. Hier leerde Yuri Gagarin vliegen. Hierop volgde de vliegschool, waarna hij zich op de Luostari luchtmachtbasis opwerkte van luitenant tot senior luitenant. In 1960 doorliep Gagarin een intensieve selectieprocedure voor het ruimtevaartprogramma van de Sovjet-Unie. Door zijn uitstekende testresultaten in combinatie met zijn lichaamslengte – Gagarin was slechts 1.57 meter – wist hij een ticket voor de Vostok I te bemachtigen. Yuri Gagarin verongelukte op 34-jarige leeftijd in een straaljager.

1. Neil Armstrong

Al op tweejarige leeftijd was Neil Armstrong geobsedeerd door vliegtuigen. Toen nam zijn vader hem mee naar een luchtvaartshow. Op zesjarige leeftijd stapte Neil voor het eerst in een vliegtuig. Gedurende zijn middelbare school begon Neil Armstrong – 15 jaar oud – aan een vliegopleiding. In 1947 begon hij – met het vliegbrevet op zak – aan de studie luchtvaart- en ruimtetechniek. Gelukkig kon hij terugvallen op het Holloway Plan; wel verplichtte hij zich zo om – na twee jaar studie – drie jaar te dienen voor de U.S. Navy. Daarna mocht hij zijn studie afmaken. Op 16 maart 1966 was het dan zover; Neil Armstrong maakte zich klaar voor zijn eerste ruimtevlucht. Tijdens deze vlucht heeft men een koppeling gemaakt met een ander ruimtevaartuig. Dat was toen een heel ingrijpende operatie. In 1969 volgde de vlucht met de Apollo II. Toen zette Neil Armstrong – als eerste mens – voet op de maan.

Meer lijstjes over de ruimtevaart

• 10 Dieren die in de ruimte zijn geweest
• 10 Objecten in de ruimte, die je met je blote oog kunt zien
• 10 Dingen groot genoeg om te zien vanuit de ruimte
• 10 Mysterieuze geluiden uit de ruimte
• 10 mooiste foto’s gemaakt door ruimtetelescoop Hubble
• 10 Mooiste foto’s vanuit het Internationaal ruimtestation ISS
• 10 Weetjes over het Internationaal ruimtestation (ISS)
• 10 Grootste ruimtevaartrampen