Toen op 14 november 2001 ‘Harry Potter and the Philosopher’s Stone’ zijn première kreeg in het Londense Leicester Square, markeerde dat het begin van een van de lucratiefste filmfranchises ooit. J.K. Rowlings ‘Wizarding World’ betoverde voortaan ook het witte doek. Miljoenen fans groeiden 10 jaar en 8 prachtige films lang samen op met Harry, Ron en Hermione. Na de ultieme confrontatie tussen ‘The Boy Who Lived’ en ‘He Who Must Not Be Named’ in ‘The Deathly Hallows: Part 2’, volgde najaar 2011 het zwarte gat.
Of toch niet? In 2016 keerde de magische tovenaarswereld al terug met de ‘Fantastic Beasts and Where to Find Them’. Die spin-off rond magie-zoöloog Newt Scamander werd meteen uitgesmeerd over 5 films. Deel 2, ‘Fantastic Beasts: The Crimes of Grindelwald’, stelde publiek en critici zwaar teleur. De miskleun uit 2018 bungelt steevast onderaan in de rankings. Warner Bros. sommeerde het geplande vervolg wijselijk een jaartje vooruit naar 12 november 2021. Hopelijk vindt J.K. Rowling tegen die tijd haar sprankelende magie terug.
De oorspronkelijke ‘Harry Potter’-films trotseren gelukkig moeiteloos tijd en ruimte. ‘Fasten your safety belts, clench your buttocks!’ Want ‘It’s going be a bumpy ride!’, doorheen deze Top 10 Harry Potter Films!
10. Fantastic Beasts: The Crimes of Grindelwald (2018)
Toen Amber Heard haar voormalige eega Johnny Depp beschuldigde van partnergeweld en een olympische variant van alcoholisme (waarschijnlijk onterecht overigens), zat Warner Bros. met de handen in het haar. De studio kon zich wel betere reclame bedenken om ‘Fantastic Beasts: The Crimes of Grindelwald’ te promoten. J.K. Rowling bleef desalniettemin als een Hungarian Horntail achter haar titelrolacteur staan. Ook zonder de Depp-controverse had deze 2de Fantastic Beasts weinig drakeneieren gebroken. Het verhaal was gewoon te magertjes. Geen plottwist over Credence Barebone (Ezra Miller) die daar aan het einde nog wat aan kon veranderen.
Voor het eerst leek J.K Rowling haar magie een beetje kwijt. De Britse successchrijfster had vooraf ook nauwelijks bronnenmateriaal voor 5 volwaardige films. De spin-off-filmreeks baseert zich tenslotte grotendeels op het gelijknamige 128 pagina’s tellende boekje dat ze in 2001 als extraatje tussen twee Harry Potter turven door schreef.
Rowling blijkt duidelijk een betere boekenschrijfster dan scenarioschrijver. Na de onverwachte casting van Claudia Kim als menselijke Nagini, vroegen sommige fans zich zelfs bezorgd af of J.K. Rowling niet te onzorgvuldig met haar literaire nalatenschap omspringt.
Warner Bros. trok inmiddels Steve Kloves aan als coscenarist voor het aankomende 3de deel. Wie anders dan de man die 6 (hij paste voor ‘The Order of the Phoenix’) Harry Potter-boeken in een filmscenario goot, kan de zwalpende filmfranchise rechttrekken? Maar Jude Law als jonge Albus Dumbledore? Die blijft ongeëvenaard.
9. Harry Potter and the Chamber of Secrets (2002)
Met kindsterretjes loopt het zelden goed af.
Denk maar aan Edward Furlong (‘Terminator 2: Judgment Day’) en Jake Lloyd (‘Star Wars: The Phantom Menace’). Al te vaak maakt jeugdige schattigheid en talent halfweg de puberteit plaats voor schandaalverhalen, rollen in dubieuze B-films en allerhande verslavingen. Die tragische keerzijde kende Chris Columbus donders goed. Tenslotte zat de Amerikaan in de stoel van de ‘Home Alone’-films met Macaulay Culkin.
Kwam het door de typische Britse nuchterheid? Daniel Radcliffe, Emma Watson, Rupert Grint speelden niet alleen in alle 8 ‘Harry Potter’-films mee, ze bleven daarbij ook wonderwel gespaard van de valkuil waarin zoveel van hun illustere voorgangertjes sukkelden. Film na film groeiden ze in hun rollen als Harry, Ron en Hermione. Daarbij werden ze heuse wereldsterren, zonder ooit naast hun schoenen te lopen.
Nauwelijks 3 dagen na de première van ‘The Philosopher’s Stone’ stonden de prille tienersterretjes alweer op de set van ‘The Chamber of Secrets’. Deze 2de, en met 161 minuten langste film uit de reeks volgt nog steeds braafjes de boeken. Naarmate J.K. Rowlings bestsellers dikker en dikker werden, sprongen de filmmakers creatiever met het bronnenmateriaal en de snoeischaar om. Hoewel publiekslieveling Dobby in 5 boeken meedoet, duikt de trouwe huiself alleen ‘The Chamber of Secrets’ en ‘The Deathly Hallows: Part 1’ op. Toby Jones spreekt het excentrieke figuurtje in dat Harry tevergeefs waarschuwt voor het dreigend Basiliskgevaar achter de Hogwarts-muren.
De doorgaans doodernstige Shakespeare-acteur Kenneth Branagh was niet te beroerd voor de rol van de wufte Professor Gilderoy Lockhart. Een fraai staaltje marketing van de casting director. Voortaan vochten Britse theateracteurs voor een plaatsje op de aftiteling. Onvervalst jeugdsentiment blijft uiteraard de onzachte kennismaking tussen Arthur Weasleys vliegende Ford Anglia en de Whomping Willow.
8. Fantastic Beasts and Where to Find Them (2016)
Vijf jaar na ‘The Deathly Hallows: Part 2’, keerde David Yates glorieus terug met ‘Fantastic Beasts and Where to Find Them’. Een titel die elke fan van het eerste uur natuurlijk kent als het verplichte lesboek voor alle Hogwarts School of Witchcraft and Wizardry-eerstejaars. Het werd het eerste deel in een ambitieus opgezette nieuwe filmreeks rond de magie-zoöloog Newt Scamander (Eddie Redmayne).
Hoewel de film zich niet in het hedendaagse Engeland, maar in het New York van 1926 afspeelde, werd ‘Fantastic Beasts’ een feest van herkenning. Zo smokkelde componist James Newton Howard John Williams overbekende ‘Hedwig’s Theme’ in zijn score en kijk je je ogen uit naar al het moois dat Newt Scamander uit zijn fabeldieren koffer tovert.
De vooroorlogse setting zorgde ook voor fraaie decors en dito outfits. De ‘Harry Potter’-films sprokkelden over een decennium en 8 films 12 Oscarnominaties. Toch was het ‘Fantastic Beasts’ die voor het eerst de nominatie ook verzilverde met een Academy Award (en wel voor Beste Kostuumontwerp).
7. Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 1 (2010)
Warner Bros. koos ervoor om het laatste boek in twee te hakken, een beproefde strategie die ‘The Hunger Games’ enkele jaren later ook zou toepassen. Dé ultieme confrontatie tussen Harry en Voldemort werd daardoor uiteraard bewaard voor het tweede deel. Na de aftiteling van ‘Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 1’, waren de meningen ietwat verdeeld. Sommige fans sakkerden dat er niet bijster veel gebeurde in dit opwarmertje. Harry, Hermione en Ron lijken wel maanden te kamperen, in hun weinig geïnspireerde zoektocht naar Lord Voldemorts Horcruxes.
Toch telt de film enkele scènes die tot de mooiste van de reeks behoren. Daniel Radcliffe en Emma Watsons personages verwarmen zich aan een zeldzaam lichtpuntje tijdens hun dansje op Nick Cave’s toepasselijk getitelde ‘O Children’.
De ‘The Tale of the Three Brothers’-sequentie met de schaduwpoppen van animator Ben Hibon stal meteen iedereens hart. En ongeacht hoe vaak je deze film kijkt, Dobby’s dood te Cottage Shell komt keer op keer aan als een mokerslag. Het Welshe Freshwater West Beach in Pembrokeshire fungeerde als sterfdecor en trekt nog steeds nieuwsgierige fans naar de laatste rustplaats van ‘Dobby, a free elf’.
6. Harry potter and the Philosopher’s Stone (2001)
Warner Bros. kocht in 1999 de filmrechten van J.K. Rowlings eerste 4 Harry Potter boeken voor een bescheiden 2 miljoen dollar. Een scheintje, als je bedenkt dat de ‘Wizarding World’-franchise inmiddels 9,1 miljard dollar ophaalde aan de kassa’s. In het lijstje goed boerende filmreeksen doen enkel Star Wars en het Marvel Cinematic Universe beter.
De eerste filmstappen van ‘The Boy Who Lived’, hadden heel anders kunnen uitdraaien. In den beginne zat Steven Spielberg nog op het project. De Baard zag in Haley Joel Osment, het door geesten geplaagde kereltje uit ‘The Sixth Sense’, zijn ideale Harry. Maar J.K. Rowling wou enkel Britse acteurs, en gelijk had ze! Martin Freeman (‘The Hobbit’, ‘Sherlock’) grapte ooit dat hij de enige Britse acteur is die nooit in een Harry Potter-film meespeelde.
Veel zal het toch niet schelen. De Schotse komiek Robbie Coltrane belandde als eerste op de loonlijst, als halfreus Rubeus Hagrid. Maggie Smith, John Cleese, Alan Rickman en Julie Walters volgden al snel. Ook Ieren mochten mee aan boord. Voor vele kijkers blijft Richard Harris, die enkel weken na de première van ‘The Chamber of Secrets’ overleed aan de ziekte van Hodgkin, de enige échte Albus Dumbledore.
Na het wegvallen van Steven Spielberg, lonkten er wel 50 andere kandidaten naar de regiestoel. Chris Columbus, wiens dochtertje hem de boeken aanraadde, overtuigde de weifelende studiobobo’s door dag en nacht gratis het script te hertimmeren. Ongezien, in Hollywood. Een Harry vinden, bleek heel andere koek. 5.000 knaapjes voelden zich geroepen. Maar Chris Columbus’ ideale tovenaarsleerling zat er vooralsnog niet bij. Dat veranderde toen de regisseur de toen 10-jarige Daniel Radcliffe aan het werk zag in de BBC-productie ‘David Copperfield’.
Radcliffe’s ouders vonden één acteerrollertje wel welletjes. Pas na uren inpraten gingen ze overstag. Zo begon een magisch reeks van 8 films, waarin het titelpersonage zo’n 160 brilmonturen en 70 toverstokken versleet. In de VS verscheen ‘The Philosopher’s Stone’ opmerkelijk genoeg als ‘The Scorcerer’s Stone’.
Toen de eerste Amerikaanse editie op 1 september 1998 over de plas uitkwam, had de Amerikaanse uitgeverij Scholastic namelijk óók al voor die alternatieve titel gekozen. Amerikaanse kinderen zouden een boek met ‘Philosopher’ in de titel alleen maar links laten liggen, was de ietwat vooringenomen uitleg. Wiebe Buddingh’ vertaalde de titel voor Nederland en België wijselijk als ‘De Steen der Wijzen’.
5. Harry Potter and the Order of the Phoenix (2007)
Als alles goed gaat, draait David Yates ook de 3 aankomende ‘Fantastic Beasts’-films. Zo zal de Britse regisseur na het afsluitende ‘Fantastic Beasts 5’ in 2024 maar liefst 9 films binnen J.K. Rowlings ‘Wizarding World’ gemaakt hebben. Zijn debuut was nochtans geen simpel klusje. Met 766 pagina’s, was ‘Harry Potter and the Order of the Phoenix’ het langste boek in de reeks. Steven Kloves, Warner Bros. vaste filmadaptieman, liet bovendien verstek.
Kloves’ vervanger Michael Goldenberg schrapte daarop alle subplots uit het lijvige boek en schreef een glansrol voor Imelda Staunton als de gruwelijk onhebbelijke Dolores Umbridge. Harry’s onbezonnen jeugdjaren liggen onder Professor Umbridge’ schrikbewind duidelijk achter hem. Denk maar aan de ijzingwekkende ‘I must not tell lies’-straf. Film na film kleurde het Warner Bros.-logo in de opening credits donkerder. De 12+-rating op de affiche werd een blijvertje.
Bakvissen keken maanden giechelend uit naar hét moment tussen Daniel Radcliffe en Katie Leung, die Harry’s eerste liefje Cho speelt. De casting van Helena Bonham Carter als de heerlijk vileine Bellatrix Lestrange is misschien wel de subliemste rolverdeling van heel de reeks. Helen McCrory, David Yates’ aanvankelijke keuze, kreeg 2 jaar later een herkansing als Bellatrix, nét iets aardigere zus Narcissa Malfoy.
En wat te zeggen van Evanna Lynch als de dromerige Luna Lovegood? De Ierse hoogblonde actrice bokste tijdens de audities op tegen 15.000 ambitieuze concurrentes. Na het herbekijken van Lynch’ screentest, sprak producer David Heyman de legendarische woorden: ‘The others could play Luna; She is Luna.’ ‘The Order of the Phoenix’ werd haar filmdebuut.
Hét hoogtepunt van de film, is uiteraard het zenuwslopende toverduel tussen Dumbledore en Voldemort in The Ministry of Magic. Paul Harris, die zijn strepen verdiende als danschoreograaf in allerhande producties, zorgde ervoor dat elke acteur een unieke vechtstijl hanteerde tijdens het zwierige toverstokgeweld. Als je ooit een bezoek brengt aan de Engelse Warner Bros. Studios in Leavesden, sta je tijdens de ‘Harry Potter Studio Tour’ oog in oog met een hologram van ‘The World’s Only Wand Combat Choreographer’.
4. Harry Potter and The Half-Blood Prince (2009)
Nadat het Ministry of Magic een hele ‘The Order of the Phoenix’ lang halsstarrig ontkende dat Voldemort terug was, laat ‘The Half-Blood Prince’ weinig twijfel bestaan over de verrijzenis van The Dark Lord. Daarvoor gunde regisseur David Yates zich de nodige creatieve vrijheid. De Millennium Bridge verbrijzelt en de Death Eaters branden The Burrow met de grond gelijk.
Scènes die nergens in het originele boek voorkomen, maar de niet-ingewijden kijker meteen duidelijk maken dat die er met die Lord Voldemort en zijn cronies niet te sollen valt.
Diezelfde nemesis moet het slechts met 2 flashbacks (tegenover 6 in het boek) in zijn jeugdige snode gedaante stellen, wat een gemiste kans bleek om een volledig beeld van de jonge Tom Riddle te schetsen.
Daartegenover staan enkele van de meest sprookjesachtige tableaus uit de reeks. David Yates, die er een erezaak van maakte elke film nog donkerder te maken, inspireerde de cinematografie op Rembrandts olieverfschilderijen. Dat levert geweldige gestileerde plaatjes op, zoals het droevige afscheid van Aragog, Hagrids geliefde huis-Acromantula. Yates geheim wapen daarvoor? Bruno Delbonnel, de Franse cinematograaf achter ‘Amélie’ en ‘Un long dimanche de fiançailles’.
Tussen de dreigende duisternis en Draco Malfoys (een prima Tom Felton) innerlijke tweestrijd, kiest de film af en toe voor een ingetogen rustpunt dat je een laatste keer toont hoe aangenaam en knus het al die jaren vertoeven was tussen de vertrouwde Hogwarts-muren. Of zoals Harry aan het einde mijmert: ‘I never realized how beautiful this place was.’
Harry en Ginny delen een eerste zoen in de ‘Room of Requirement’, Gryffindor pakt voor het 2de jaar op rij de Quidditch Cup, en de liefdesdrankjes en Felix Felicis-bijwerkingen op Ron en Harry leveren hilarisch taferelen op. Dan onthult de ‘Half-Blood Prince’ zijn ware gedaante, terwijl zijn fatale toverspreuk ‘Avada Kedavra’ nog nazindert in The Astronomy Tower. En de stilte voor de storm was definitief voorbij.
3. Harry Potter and the Goblet of Fire (2005)
Omstreeks 2005 kon je er niet meer om heen kijken. De schattige kinderen uit ‘The Philosopher’s Stone’ waren inmiddels opgeschoten pubers. Daniel Radcliffe en Rupert Grint gingen door hun groezelige langharige jongensschoffiefase. Ondertussen kon zelfs een blinde al zien dat de almaar mooier wordende Emma Watson een beloftevolle toekomst wachtte als Hollywood A-lister.
Maar eerst mocht haar Hermione schitteren op het Yule Ball in de betoverende Hogwarts Great Hall. Niet met Ron, maar met quidditch-corpsbal (Stanislav Ianevski). Britpopfans herkennen in de door Dumbledore geboekte schoolband The Weird Sisters o.a. Jarvis Cocker, Steve Mackey, Phil Selway en Jonny Greenwood die hits als ‘Do the Hippogrif’ en het ontroerende ‘Magic Works’ uit hun onorthodox instrumentarium persen.
Het Yule Ball is maar één van de kleurrijke hoogtepunten van dit lyrisch onthaalde 4de deel. Ergens is het zonde dat Mike Newell maar één Harry Potter-film mocht maken. Zijn ‘The Goblet of Fire’ is een lust voor het oog – de film kreeg terecht een Oscarnominatie voor Beste Art Direction.
Na een bijzondere grimmige ontmoeting met Lord Voldemort (Ralph Fiennes), schakelt de film over naar de uitzinnige Quidditch World Cup Final tussen Ierland en Bulgarije. Voor het eerst kreeg je een blik op de internationale tovenaarswereld. En dan moest er nog een razend spannend Triwizard Tournament gespeeld worden! De entree van de gracieuze Beauxbatons-françaises (met Clémence Poésy als Fleur Delacoeur) en de potige Durmstrang-bonken zorgde voor heel wat oplaaiende puberhormonen bij castleden én kijkertjes.
De scène waarin Sir Michael Gambons Dumbledore de Hogwarts-trappen afstormt, Harry als een dolleman bij de schouders grijpt en brult ‘HARRY! Did you put your name in the Goblet of Fire?!!’, blijft dan weer gefundenes Fressen voor elke meme-maker met tijd te veel. En last but not least: Robert Pattinson schopte het tot ‘British Star of Tomorrow’ na zijn goed opgemerkt filmdebuut als Cedric Diggory.
2. Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 2 (2011)
Zou de franchise over de tovenaarsleerling met het bliksemschichtlitteken eindigen met een knal van Fred & George Weasley formaat, of met een Parseltongue-sisser? Na het ietwat makke eerste deel hadden de fans zo hun bedenkingen. David Yates sloeg echter keihard terug met het gebalde ‘Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 2’. De tagline ‘It All Ends Here’, stelde niet teleur. Geliefde personages sneuvelden bij ‘The Battle of Hogwarts’ en de tragische Severus Snape kreeg eindelijk eerherstel dat hij altijd al verdiende.
Reeds tijdens de opnames van ‘The Philosopher’s Stone’ stopte J.K. Rowling Alan Rickman geheime hints over het uiteindelijk lot van zijn personage toe. Na de onthullingen van Snapes jeugdherinneringen in the Pensieve, zag je Rickmans weergaloze vertolking als Professor Toverdranken dan ook in een heel nieuw daglicht. Na het veel te vroege overlijden van de acteur op 14 januari 2016 kreeg Snapes’ ‘Always’ een tweede leven in talrijke internet-eerbetonen.
Als enige film in de reeks, haalde dit epische slotakkoord meer dan 1 miljard dollar op. Opvallend: met 975 miljoen dollar komt ‘The Philosopher’s Stone’, waarmee het in 2001 allemaal begon, het dichtst in de buurt qua opbrengsten. Kennelijk wouden heel wat gelegenheidskijkers het begin en einde voor geen geld missen, maar zouden de 6 delen daartussenin hen worst wezen. Ramptoeristen, dat zal je altijd zien.
Ander cijferrecord: Rupert Grint en Emma Watson klaarden hun veelbesproken zoenscène in 6 opnames. In ‘The Half-Blood Prince’ hadden Grint en zijn tegenspeelster Jessie Cave (die de alweer derde Lavender Brown vertolkte) voor het betere ‘snogging’-werk nog 15 takes nodig voor. Nog steeds een bescheiden aantal, als je weet dat Daniel Radcliffe’s eerste filmkus tussen Harry en Cho (Katie Leung) 30 verdienstelijke pogingen telde.
1. Harry Potter and the Prisoner of Azkaban (2004)
Tot ‘Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 2’ de filmserie afsloot met een klepper van formaat, stond ‘Harry Potter and the Prisoner of Azkaban’ op eenzame hoogte. De stijlbreuk tussen het kindvriendelijke palet van Chris Columbus eerste 2 films en Alfonso Cuaróns donkere derde deel had nauwelijks groter kunnen zijn. De Mexicaanse regisseur won respectievelijk 10 en 15 jaar later de Oscar voor Beste Regie voor ‘Gravity’ en ‘Roma’. Ook zonder die Academy Awards twijfelde ten tijde van ‘Prisoner of Azkaban’ niemand aan ’s mans genie.
De critici, die voorheen sowieso best al lovend over de franchise schreven, haalden nu alle loftrompetten boven.
Terwijl de tovenaarswereld haar slaap laat na de ontsnapping van Sirius Black (een perfect gecaste Gary Oldman), zweven de akelige Dementors over het Hogwarts-terrein. In Nederland vergezelde een ‘9 jaar en ouder’-label de ‘The Prisoner of Azkaban’. Met David Thewlis’ Professor Lupin beschikten Harry en co voor de verandering eens over een betrouwbare ‘Defence Against the Dark Arts’-leraar. En dat was maar goed ook!
De met magnifiek in beeld gebrachte veranderende jaargetijden, Boggarts en Patronus Charms gelardeerde film verzilverde zijn nominatie voor Beste Visuele Effecten helaas niet. Zonde. Na het CGI-geweld van ‘The Chamber of Secrets’, zette Alfonso Cuarón zoveel mogelijk in op praktische hocus pocus. Na 6 maanden experimenteren met allerhande poppentechnieken, kwam er alsnog wat computerwerk voor de Dementors aan te pas.
Tussen al de dreiging door, maakte Sir Michael Gambon zijn ‘Harry Potter’-debuut. De Ierse karakterkop gaf een heel eigen joviale invulling aan zijn rol Hogwarts-schoolhoofd. Na de dood van Richard Harris, stond Ian McKellen even op het verlanglijstje als nieuwe Dumbledore. Na 3 ‘The Lord of the Rings’-films, had de Engelsman het wel even gehad met tovenaars. ’t Is te zeggen, tot Peter Jackson hem opnieuw in Gandalfs grijze mantel duwde voor ‘The Hobbit’.
Meer film franchises
Als je dit lijstje van de beste Harry Potter films leuk vond bekijk dan ook eens de volgende lijstjes van beste films uit een franchise. En natuurlijk hebben we tientallen andere film top 10 lijstjes die je hier kunt vinden.
- 10 beste Superman films
- 10 beste Spider Man films
- Top 10 Fast and the Furious films
- Top 10 Beste Batman Films
- Top 10 Beste James Bond films
Dit artikel is geschreven door Matthias Van de Velde. Hij komt uit de verguisde carnavalsstad Aalst en studeerde Klassieke Geschiedenis en Europese Politiek aan UGent. Hij is nog steeds boos dat hij als 6-jarige dreumes niet mee mocht toen ‘Bram Stoker’s Dracula’ en ‘Jurassic Park’ in de bios draaide. Hij schrijft nooit een woord te veel, tenzij hij zich laat gaan.
