Geschiedenis zit vol met vreemde gewoontes die tegenwoordig ronduit onbegrijpelijk lijken. Wat wij nu normaal vinden, zou vroeger misschien absurd geweest zijn – en andersom. Van schoonheidsidealen tot medische behandelingen; mensen uit het verleden hadden soms gewoontes waarvan we nu met ongeloof naar terugkijken.
Hier zijn tien bizarre historische gebruiken die ooit heel normaal waren, maar nu totaal onvoorstelbaar lijken.
1. Medicinale Kannibalisme
In de 17e eeuw geloofden Europeanen oprecht dat het eten van gemalen schedels en menselijke resten geneeskrachtige eigenschappen had. Deze macabere praktijk werd ingezet tegen hoofdpijn, epilepsie en allerlei aandoeningen. Apothekers verkochten letterlijk poeders gemaakt van mummies uit Egypte – en dit werd gezien als modern en vooruitstrevend.
Deze traditie was gebaseerd op het geloof in het absorberen van de kracht of levensenergie van de overledene. Mensen uit alle lagen van de bevolking deden eraan mee, van arme burgers tot welgestelde koningen. Hoewel dit nu bijzonder gruwelijk lijkt, werd het toen gezien als een serieuze medische behandeling.
2. Slapen in twee delen
Vroeger sliepen mensen niet één lange nacht, maar deelden ze hun slaap op in twee blokken. Tussen die twee periodes stond men midden in de nacht op om wat te eten, te lezen of te bidden. Dit fenomeen heet ‘gesegmenteerde slaap’ en duurde tot aan de Industriële Revolutie. Tegenwoordig zouden we het gek vinden als je midden in de nacht spontaan een paar uur wakker bent.
De verandering kwam door de invoering van kunstmatige verlichting en werkroosters die vereisten dat mensen lange, ononderbroken nachten maakten. Daardoor verdween de praktijk langzaam en tegenwoordig beschouwen we een onafgebroken slaap als de norm en zelfs essentieel voor goede gezondheid.
3. Urine gebruiken als mondwater
In het oude Rome was urine populair als mondspoeling en tandenbleekmiddel. Urine bevat ammonia, een stof die daadwerkelijk tanden witter kan maken. Hoewel we nu gruwelen bij het idee, was urine ooit zo waardevol dat het werd ingezameld en verkocht als een luxeproduct. Tandartsen uit die tijd waren er dol op – gelukkig zijn we inmiddels overgestapt op munt.
Naast mondspoeling werd urine ook ingezet voor het reinigen en bleken van kleding. Het was een essentieel en veelzijdig product in het dagelijks leven van de Romeinen, die er absoluut niet vies van waren.
4. Vrouwen zonder wenkbrauwen
In het middeleeuwse Europa was het hip om helemaal geen wenkbrauwen te hebben. Vrouwen plukten al hun wenkbrauwen weg omdat een hoog voorhoofd als elegant en mooi werd beschouwd. Sommige gingen zelfs zo ver om hun haarlijn naar achteren te trekken om hun voorhoofd nog groter te laten lijken. Tegenwoordig zouden de meeste mensen dat een bijzonder vreemde modekeuze vinden.
Dit schoonheidsideaal werd beïnvloed door religieuze afbeeldingen en kunstwerken waarop engelen en heiligen vaak met extreem hoge voorhoofden werden afgebeeld. Zo probeerden vrouwen hun uiterlijk af te stemmen op een geïdealiseerd, bijna bovennatuurlijk beeld van schoonheid.
5. Sigaretten roken tegen astma
Aan het begin van de 20e eeuw werden sigaretten serieus gepromoot als behandeling voor astma en ademhalingsproblemen. Advertenties beweerden zelfs dat roken de longen reinigde. Vandaag weten we dat het tegenovergestelde waar is en zien we het als volstrekt onverantwoord – maar destijds waren zelfs artsen overtuigd van de heilzame werking.
Artsen en fabrikanten baseerden hun claims op de tijdelijke verlichting die nicotine soms bood bij ademhalingsproblemen. Zonder kennis over de langetermijngevolgen ontstond er een situatie waarin gezondheidsadvies een schadelijke gewoonte juist versterkte.
6. Kinderpost per pakketdienst
In de Verenigde Staten was het tussen 1913 en 1920 toegestaan om kinderen via de postdienst te verzenden. Ouders maakten gebruik van deze goedkope optie om kinderen bij familieleden af te leveren. Gelukkig reisden ze wel met een postbode mee, maar het idee dat je kind letterlijk via pakketpost wordt bezorgd is tegenwoordig ondenkbaar en zelfs strafbaar.
Dit gebruik laat zien hoezeer vertrouwen in publieke diensten is veranderd. De toenmalige postdienst werd gezien als betrouwbaar en veilig, en het gemak van deze vreemde service woog blijkbaar zwaarder dan de risico’s.
7. Radioactieve cosmetica
In het begin van de 20e eeuw geloofden mensen dat radioactiviteit wondermiddelen kon opleveren voor schoonheid en gezondheid. Fabrikanten brachten radioactieve crèmes, drankjes en zelfs tandpasta op de markt. Mensen gebruikten deze producten vol vertrouwen, zonder zich bewust te zijn van de dodelijke gevolgen die radioactiviteit had.
Pas nadat gebruikers ernstige gezondheidsproblemen kregen en wetenschappers de schadelijke effecten van radioactiviteit begonnen te begrijpen, verdween deze gevaarlijke trend langzaam uit winkels en schoonheidssalons.
8. Aderlaten voor gezondheid
Eeuwenlang was aderlaten – het aftappen van bloed om ziekte te behandelen – een standaard medische ingreep. Artsen geloofden dat ziektes ontstonden door een overschot aan ‘slecht bloed’. Pas eind 19e eeuw werd duidelijk dat aderlaten mensen juist verzwakte. Vandaag zouden we het belachelijk vinden als je huisarts je bij griep adviseert om bloed af te laten tappen.
Ondanks de schadelijke effecten bleef aderlaten lang populair omdat er weinig alternatieven waren. De ontdekking van bacteriën en moderne medische wetenschap maakte pas een einde aan deze praktijk.
9. Mannelijke hakken als statussymbool
In de 17e eeuw droegen Europese mannen schoenen met hoge hakken om macht en status uit te stralen. Hoe hoger de hak, hoe belangrijker je was. Deze trend begon als praktische oplossing voor paardrijden, maar werd al snel mode. Vandaag associëren we hoge hakken vooral met vrouwelijkheid, maar destijds waren het juist stoere soldaten en koningen die ze droegen.
Deze mode veranderde toen praktische militaire uniformen en sobere kleding populairder werden. Uiteindelijk namen vrouwen de hoge hakken over als fashion statement, terwijl mannen ze achter zich lieten.
10. Loodpoeder om de huid wit te maken
Vroeger was een extreem bleke huid hét schoonheidsideaal. Vooral in het Engeland van koningin Elizabeth I gebruikte men loodhoudende verf om de huid zo wit mogelijk te maken. Helaas wist niemand dat lood giftig was, waardoor mensen langzaam vergiftigd werden. Vandaag zouden we het idee om je huid met lood te bedekken ronduit gevaarlijk en absurd vinden.
Ondanks de schadelijke effecten bleef deze praktijk jarenlang bestaan, omdat er weinig andere opties waren om een perfect bleke huid te verkrijgen. Pas toen duidelijk werd hoe giftig lood was, verdween de praktijk definitief.
