België mag dan een klein land zijn, de verdeeldheid tussen Vlaanderen en Wallonië is vaak een groot gespreksonderwerp. Dit werd misschien nergens duidelijker dan tijdens de verkiezing van De Grootste Belg, een programma waarin het publiek mocht stemmen op de meest invloedrijke Belgen uit de geschiedenis.
Zowel de Vlaamse VRT als de Waalse RTBF organiseerde een versie van de verkiezing, dit leidde tot twee totaal verschillende lijsten. De controverse en het contrast tussen de lijsten weerspiegelden niet alleen de culturele en historische voorkeuren, maar ook de verdeeldheid in het land. Laten we beginnen met de Vlaamse top 10 van de VRT, gevolgd door een bespreking van de verschillen met de Waalse lijst.
De Vlaamse top 10 volgens de VRT
1. Pater Damiaan (Jozef De Veuster)
De onbetwiste winnaar van de Vlaamse verkiezing is Pater Damiaan, een priester die zijn leven wijdde aan de zorg voor leprapatiënten op Hawaï. Zijn zelfopoffering en de uiteindelijke dood door lepra maakten hem een symbool van altruïsme en medeleven. Hij werd later heilig verklaard door de katholieke kerk.
2. Koning Boudewijn
Veel Vlamingen herinneren zich Koning Boudewijn als een geliefde monarch met een groot plichtsbesef. Zijn persoonlijke integriteit en betrokkenheid bij maatschappelijke kwesties, zoals zijn korte aftreden tijdens de abortuskwestie in 1990, maakten hem een unieke figuur in de Belgische geschiedenis.
3. Eddy Merckx
Geen Belgische lijst zou compleet zijn zonder Eddy Merckx, de legendarische wielrenner die bekendstaat als de “Kannibaal” vanwege zijn onverzadigbare honger naar overwinningen. Met vijf Tour de France-overwinningen en talloze andere titels is hij een van de grootste sporters aller tijden.
4. Adolphe Sax
De uitvinder van de saxofoon, Adolphe Sax, heeft niet alleen zijn stempel gedrukt op de muziekwereld, maar ook op de Belgische identiteit. Zijn creatie wordt wereldwijd gezien als een van de meest invloedrijke muziekinstrumenten.
5. Ambiorix
Als leider van de Eburonen is Ambiorix een symbool van verzet tegen de Romeinse overheersing. Hoewel zijn exacte historische impact soms ter discussie staat, blijft hij een mythische held in de Belgische geschiedenis.
6. Peter Paul Rubens
De barokschilder Peter Paul Rubens wordt internationaal geroemd om zijn meesterwerken. Zijn invloed op de kunstgeschiedenis is enorm, en zijn schilderijen sieren musea over de hele wereld.
7. Andreas Vesalius
De grondlegger van de moderne anatomie, Andreas Vesalius, revolutioneerde de medische wetenschap met zijn gedetailleerde beschrijvingen van het menselijk lichaam. Zijn werk blijft een mijlpaal in de geschiedenis van de geneeskunde.
8. Jacques Brel
Hoewel hij ook hoog scoorde op de Waalse lijst, wordt de zanger en tekstschrijver Jacques Brel in Vlaanderen eveneens gerespecteerd om zijn poëtische en emotionele muziek, die wereldwijd geliefd is.
9. Hendrik Conscience
Bekend als “de man die zijn volk leerde lezen,” had schrijver Hendrik Conscience een enorme invloed op de Vlaamse literatuur. Zijn roman De Leeuw van Vlaanderen wordt gezien als een cruciaal werk in de Vlaamse emancipatie.
10. Cyriel Verschaeve
Een controversiële figuur, maar desalniettemin hoog in de Vlaamse lijst, is Cyriel Verschaeve. Als priester, dichter en nationalist wordt hij door sommigen bewonderd, terwijl anderen hem bekritiseren vanwege zijn collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De Waalse top 10 volgens de RTBF
De Waalse top 10 bevat enkele namen die ook op de Vlaamse lijst voorkomen, maar introduceert ook unieke persoonlijkheden. Hier is de volledige lijst van de RTBF:
- Jacques Brel (ook op de Vlaamse lijst)
- Eddy Merckx (ook op de Vlaamse lijst)
- Koninklijke Familie (collectief)
- Hergé (Georges Remi)
- Georges Simenon
- Pater Damiaan (Jozef De Veuster) (ook op de Vlaamse lijst)
- Adolphe Sax (ook op de Vlaamse lijst)
- César Franck
- Dominique Pire
- Julien Lahaut
Overeenkomsten tussen de lijsten
De volgende namen komen op beide lijsten voor:
- Jacques Brel: Zijn muziek raakt zowel Vlamingen als Walen, en zijn poëtische teksten blijven universeel geliefd.
- Eddy Merckx: De “Kannibaal” wordt in heel België beschouwd als een sporticoon.
- Pater Damiaan: Zijn humanitaire werk inspireert zowel in Vlaanderen als in Wallonië.
- Adolphe Sax: De uitvinder van de saxofoon heeft een blijvende invloed op de wereldmuziek.
De unieke namen op de Waalse lijst
Koninklijke Familie (collectief)
Op de Waalse lijst wordt de Koninklijke Familie als geheel vermeld, een keuze die de invloed van monarchen zoals Koning Boudewijn, maar ook meer recente leden, benadrukt. Het koningshuis wordt in Wallonië meer als een symbolische eenheid gezien dan als afzonderlijke personen.
Hergé (Georges Remi)
De geestelijke vader van Kuifje zette België op de kaart in de stripwereld. Zijn meesterlijke vertelkunst en gedetailleerde tekeningen maken zijn werk tijdloos. Kuifje heeft fans van alle leeftijden en blijft een cultureel icoon.
Georges Simenon
Met meer dan 400 boeken op zijn naam is Georges Simenon een van de meest productieve schrijvers aller tijden. Zijn Maigret-reeks, met verhalen vol psychologische diepgang, wordt wereldwijd gelezen en verfilmd. Hoewel hij minder aandacht krijgt in Vlaanderen, is hij een literaire reus in Wallonië.
César Franck
Deze componist en organist wordt vaak over het hoofd gezien in Vlaanderen, maar in Wallonië wordt hij geroemd om zijn bijdragen aan de klassieke muziek. Zijn symfonische werken en religieuze muziek zijn nog steeds geliefd bij muziekliefhebbers.
Dominique Pire
Als winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede in 1958 is Dominique Pire een naam die respect afdwingt. Zijn humanitaire werk met vluchtelingen blijft inspireren, maar hij geniet in Vlaanderen minder bekendheid.
Julien Lahaut
Julien Lahaut, een communistische politicus en voorvechter van arbeidersrechten, is een controversiële maar invloedrijke figuur in de Waalse geschiedenis. Zijn moord in 1950 blijft een mysterie en symboliseert de politieke spanningen van die tijd.
Het culturele contrast
De verschillen tussen de lijsten van de VRT en RTBF zijn meer dan alleen persoonlijke voorkeuren. Ze laten zien hoe geschiedenis en cultuur verschillend beleefd worden in Vlaanderen en Wallonië. Waar Vlaanderen meer nadruk legt op nationale helden zoals Ambiorix en Andreas Vesalius, richt Wallonië zich vaker op internationale culturele iconen zoals Hergé en Simenon.
