Hieronder vind je een overzicht van de tien ‘grootste’ Grieken volgens het tv-programma Megali Ellines (Μεγάλοι Έλληνες). Deze campagne was gebaseerd op het BBC-format 100 Greatest Britons, evenals op de Duitse variant Unser Besten. Via publieksenquêtes probeerde men te bepalen welke historische en moderne persoonlijkheden de grootste impact hebben gehad op de Griekse geschiedenis en cultuur.
1. Alexander de Grote (356–323 v.Chr.)
Koning, hegemon en generaal
Alexander III van Macedonië, beter bekend als Alexander de Grote, veroverde in razend tempo een uitgestrekt rijk dat zich uitstrekte van Griekenland tot Egypte en India. Hij verspreidde de Griekse cultuur (Hellenisme) ver buiten de traditionele grenzen van de Griekse wereld en stichtte talloze steden, waaronder Alexandrië in Egypte. Zijn strategisch vernuft en leiderschap maakten hem tot een van de beroemdste militaire bevelhebbers in de geschiedenis.
2. Georgios Papanikolaou (1883–1962)
Arts en bioloog
Georgios Papanikolaou is vooral bekend als de uitvinder van de Pap-test (ook wel Papanicolaou-test genoemd), een eenvoudige screeningmethode om baarmoederhalskanker vroegtijdig op te sporen. Deze ontdekking heeft wereldwijd miljoenen vrouwenlevens gered en geldt als een mijlpaal in de medische wetenschap en preventieve geneeskunde.
3. Theodoros Kolokotronis (1770–1843)
Vrijheidsstrijder en politicus
Theodoros Kolokotronis wordt beschouwd als een van de belangrijkste figuren van de Griekse Onafhankelijkheidsoorlog (1821–1830) tegen het Ottomaanse Rijk. Als generaal leidde hij succesvolle veldslagen en groeide hij uit tot een nationale held. Na de onafhankelijkheid speelde hij ook politiek een rol in de vormende jaren van de moderne Griekse staat.
4. Konstantinos Karamanlis (1907–1998)
Politicus
Konstantinos (of Konstantin) Karamanlis was een invloedrijke Grieks staatsman. Hij was meerdere malen premier van Griekenland en tweemaal president. Karamanlis speelde een sleutelrol bij de wederopbouw van Griekenland na de Tweede Wereldoorlog en bij het herstel van de democratie na de dictatuur van de kolonels (1967–1974). Onder zijn leiding trad Griekenland toe tot de Europese Gemeenschap (EG).
5. Socrates (ca. 470/469–399 v.Chr.)
Filosoof
Socrates wordt vaak gezien als grondlegger van de westerse filosofie. Hij liet zelf geen geschriften na; zijn gedachtegoed is overgeleverd via de dialogen van zijn leerlingen, vooral Plato en Xenophon. Door zijn befaamde vraag- en antwoordmethode, de ‘Socratische methode’, stimuleerde hij kritisch denken en zelfreflectie. Hij werd uiteindelijk ter dood veroordeeld wegens “het bederven van de jeugd” en “godslastering”.
6. Aristoteles (384–322 v.Chr.)
Filosoof en wetenschapper
Aristoteles was een leerling van Plato en later de leermeester van Alexander de Grote. Zijn werk bestrijkt bijna alle terreinen van kennis in de Oudheid: logica, metafysica, ethiek, politiek, natuurkunde, biologie en meer. Aristoteles’ geschriften vormden eeuwenlang de basis voor zowel de westerse als de islamitische wetenschappelijke traditie.
7. Eleftherios Venizelos (1864–1936)
Politicus
Eleftherios Venizelos wordt beschouwd als een van de meest vooraanstaande Griekse staatslieden van de 20e eeuw. Hij was minister-president van Griekenland in verschillende periodes en stimuleerde belangrijke hervormingen op het gebied van recht, onderwijs en buitenlands beleid. Onder zijn leiderschap groeide Griekenland in territorium en invloed, met name na de Balkanoorlogen.
8. Ioannis Kapodistrias (1776–1831)
Diplomaat en politicus
Ioannis Kapodistrias was de eerste gouverneur van het onafhankelijke Griekenland (1827–1831). Daarvoor was hij actief als diplomaat in dienst van het Russische Rijk. Kapodistrias wordt gezien als een van de grondleggers van de moderne Griekse staat. Hij streefde naar nationale eenheid en trachtte Griekenland diplomatiek te verankeren in de Europese politiek.
9. Plato (427–347 v.Chr.)
Filosoof
Plato was een van de meest invloedrijke denkers in de westerse filosofie. Als leerling van Socrates en leermeester van Aristoteles richtte hij de Academie op in Athene, de eerste institutionele school voor hoger onderwijs in de westerse wereld. In zijn dialogen (zoals De Staat, Phaedo en Symposium) verkende hij thema’s als rechtvaardigheid, kennis en de aard van de werkelijkheid.
10. Perikles (ca. 495–429 v.Chr.)
Politicus, strateeg
Perikles was de leidende staatsman van Athene tijdens het hoogtepunt van de Atheense Gouden Eeuw. Als ‘strategos’ (militair bevelhebber) en politiek leider bevorderde hij de democratische structuren en investeerde hij in grootse bouwprojecten, waaronder het Parthenon op de Akropolis. Perikles speelde een cruciale rol in de culturele bloei van Athene in de 5e eeuw v.Chr.
