Slagschepen waren ronduit indrukwekkend. Alleen al de enorme afmetingen en de dreigende lopen van het geschut aan boord dwongen respect af. Slagschepen behoorden tot de grootste militaire vaartuigen, met kanonnen als bewapening en met een zeer sterke bepantsering. Ze waren bedoeld om vijandelijke schepen op zee of doelwitten op het land aan te vallen.
Ze werden vooral gebouwd in de periode tussen de twee wereldoorlogen. Na de Tweede Wereldoorlog raakten slagschepen in onbruik, hoewel de Iowa-schepen van de Amerikaanse marine nog tot 1990 bij conflicten en oorlogen werden ingezet. Hieronder een lijstje van de tien grootste slagschepen ooit gebouwd, gerangschikt volgens hun waterverplaatsing in metrieke tonnen.
HMS Hood: een ereplaats op deze lijst
De Britse HMS Hood was een legendarisch oorlogsschip. Officieel was het geen slagschip, maar een slagkruiser: een oorlogsschip met de vuurkracht van een slagschip en de snelheid van een kruiser. De HMS Hood haalde dan ook een respectabele snelheid van 32 knopen.
Het vaartuig werd gebouwd in de periode 1916 – 1920. De HMS Hood was 262 meter lang en bijna 32 meter breed. De bepantsering was vergelijkbaar met deze van grote oorlogsschepen. Volledig geladen bezat het schip een waterverplaatsing van 47430 ton en had hiermee op de zesde plaats gestaan in deze lijst.
Het vaartuig werd twintig jaar lang ‘Mighty Hood’ genoemd, omdat het in die periode het grootste oorlogsschip ter wereld was. De HMS Hood was uitgerust met 15 inch-kanonnen. De zeeslag in de Straat van Denemarken op 24 mei 1941 liep slecht af voor de HMS Hood. De slagkruiser werd getroffen door een Duitse granaat, die brand en een explosie aan boord veroorzaakte. De HMS Hood brak in twee en zonk. Slechts drie van de 1418 bemanningsleden overleefden de zeeslag.
10. King George V klasse
In de Tweede Wereldoorlog waren de vijf schepen van de King George V- klasse de grootste slagschepen die door het Verenigd Koninkrijk werden ingezet. Met een waterverplaatsing van 46.088 ton staat deze klasse op de tiende plaats in onze rangschikking.
De King George V-klasse werd ontworpen in de tweede helft van de jaren dertig in de vorige eeuw. Bij het ontwerp hielden de Britten rekening met internationale verdragen over slagschepen. Het eerste schip van deze klasse, de King George V, kwam in 1940 in dienst. Nog vier andere slagschepen zouden volgen: de Prince of Wales, de Duke of York, de Anson en de Howe.
De schepen waren uitgerust met 14 inch-kanonnen, volledig in overeenstemming met internationale afspraken. De boten bezaten een dikke bepantsering, die alleen werd overtroffen door Japanse slagschepen van de Yamato-klasse. Elk schip was 227 meter lang en 31,5 meter breed. De vaartuigen haalden een snelheid van 28 knopen.
9. Littorio Klasse
De slagschepen van de Littorio-klasse waren tijdens de Tweede Wereldoorlog de grootste, snelste en krachtigste oorlogsschepen van de Italiaanse marine. Drie schepen van deze klasse werden afgewerkt en in dienst genomen: de Littorio, de Vittorio Veneto en de Roma. Ze werden gebouwd tussen 1934 en 1942. Hun waterverplaatsing bedroeg 46213 ton.
De lengte liep op tot 241 meter, terwijl de breedte bijna 33 meter bedroeg. De Littorio-slagschepen waren uitgerust met negen 15 inch-kanonnen en haalden een snelheid van 30 knopen. Na de overgave van Italië in september 1943 zonk de Roma tijdens een Duits bombardement.
Een vierde schip, de Impero, werd nooit afgewerkt. De twee andere schepen Littorio en Vittorio Veneto overleefden de oorlog, maar werden ontmanteld in de periode 1952 – 1954.
8. Nagato klasse
De Japanse Nagato-slagschepen stamden uit de jaren twintig van de vorige eeuw. In die periode waren ze de grootste en krachtigste oorlogsschepen ter wereld. Twintig jaar later, in de Tweede Wereldoorlog, waren de twee schepen van deze klasse nog steeds geduchte oorlogsbodems.
Slagschip Nagato en zusterschip Mutsu hadden kanonnen aan boord met een kaliber van 16,1 inch en bereikten snelheden van meer dan 25 knopen. Hun oorspronkelijke lengte bedroeg 216 meter, met een breedte van 29 meter. In de loop van de jaren dertig werden beide schepen gemoderniseerd en vergroot, tot een lengte van 225 meter en een breedte van 34,6 meter.
De waterverplaatsing van de Nagato en de Mutsu bedroeg uiteindelijk 46685 ton, goed voor een achtste plaats op deze lijst. De Japanse marine verloor de Mutsu, maar de Nagato doorstond de Tweede Wereldoorlog.
7. South Dakota Klasse
In 1939 begon de constructie van het eerste slagschip van de Amerikaanse South Dakota-klasse. De te zwakke bepantsering van de al bestaande slagschepen, onder meer van de North Carolina- klasse, was voor de US Navy de belangrijkste reden om een nieuwe klasse slagschepen te laten ontwerpen. De bepantsering van de nieuwe South Dakota-schepen werd zodanig ontworpen dat de wanden konden weerstaan aan de inslag van zware munitie.
Vier exemplaren werden gebouwd, die alle gedurende de Tweede Wereldoorlog aan de strijd deelnamen. De South Dakota-schepen bezaten kanonnen met een kaliber van 16 inch. Ze waren in staat om een snelheid van 27 knopen te bereiken. De schepen waren 207 meter lang en 33 meter breed met een maximale waterverplaatsing van 46939 ton.
6. North Carolina Klasse
Met een waterverplaatsing van 47449 ton komen de slagschepen van de Amerikaanse North Carolina-klasse op de zesde plaats in deze lijst terecht. Er werden twee schepen gebouwd van deze klasse: de USS North Carolina en de USS Washington. Het ontwerp stamt uit 1935. Het eerste schip werd in dienst genomen in 1941.
Oorspronkelijk waren er kanonnen met een kaliber van 14 inch voorzien voor de North Carolina. De Verenigde Staten hielden immers rekening met de internationale verdragen over oorlogsschepen die in die tijd van kracht waren. Toen in de loop van de Tweede Wereldoorlog bleek dat Japan zich niet aan de internationale afspraken hield, werden de 14 inch-kanonnen snel vervangen door 16 inch-kanonnen.
De twee schepen van deze klasse bereikten een snelheid van 27 knopen, waren 222 meter lang en 33 meter breed.
5. Richelieu Klasse
De Franse marine gaf opdracht voor het ontwerp van de Richelieu-klasse in 1935. Het eerste schip van deze familie, de Richelieu, was operationeel in 1940. Tijdens de ontwerpfase probeerde Frankrijk te voldoen aan de afspraken in internationale verdragen over oorlogsbodems. De Richelieu werd daarom ‘slechts’ uitgerust met 15 inch-kanonnen en met geringe bepantsering, om het gewicht van het schip zo klein mogelijk te houden.
Het tweede schip van deze klasse, de Jean Bart, zou pas volledig afgewerkt worden in…. 1955, tien jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog. Niet langer gehinderd door de beperkingen van internationale verdragen, bouwden de Fransen de Jean Bart uit tot een van de machtigste oorlogsbodems van die tijd. De Jean Bart kreeg de laatste elektronische snufjes aan boord, zoals state-of-the-art radarsystemen.
Naast de 15 inch-kanonnen kwam er bijkomende bewapening, waaronder 6 inch-kanonnen en 3,9 inch-luchtafweergeschut. De waterverplaatsing van de volledig geladen Jean Bart liep op tot 48953 ton.
4. HMS Vanguard
His Majesty’s Ship Vanguard was het laatste slagschip gebouwd voor de Britse marine en bovendien het laatste slagschip in heel de wereld dat ooit werd gebouwd. Dat gebeurde in 1941. Het was de bedoeling om het schip snel af te werken en in te zetten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarom gebruikte men vooral reeds bestaande ontwerpen en materialen. Toch kwam het slagschip pas in dienst na de Tweede Wereldoorlog, in 1946.
HMS Vanguard had een waterverplaatsing van 52245 ton. Het slagschip was 248 meter lang en 33 meter breed. Met een snelheid van 30 knopen, bewapening met 15 inch-geschut en een sterke bepantsering, was de Vanguard een van de machtigste slagschepen in de jaren veertig en vijftig. Het schip zou echter nooit gebruikt worden in oorlogstijd.
3. Bismarck Klasse
De Tirpitz werd zwaarder uitgerust dan de Bismarck. Het slagschip bereikte een waterverplaatsing van maar liefst 52631 ton, was 254 meter lang en 36 meter breed. De Tirpitz voer maximaal 31 knopen en had 15 inch-kanonnen aan boord. Het slagschip zonk na Britse bombardementen in 1944.
2. Iowa Klasse
De slagschepen van de Iowa-klasse waren de laatste gebouwd in opdracht van de Verenigde Staten. Ze groeiden uit tot de indrukwekkendste slagschepen ooit in dienst van de US Navy. Vier exemplaren werden afgewerkt: USS Iowa, USS New Jersey, USS Missouri en USS Wisconsin. Ze bezaten een waterverplaatsing van 58463 ton, met een lengte van 270 meter en een breedte van 33 meter.
De Iowa-schepen waren uitgerust met krachtige 16 inch-kanonnen en konden een snelheid halen van 32,5 knopen.
Na de Tweede Wereldoorlog bleven de Iowa-schepen nog lang in dienst. Ze werden ingezet in de Koreaanse oorlog, de Vietnamoorlog en zelfs in de Golfoorlog van 1990. In 2006 schrapte de US Navy alle Iowa-schepen uit het scheepsregister. Ze zijn nu als museumschepen toegankelijk voor het publiek.
1. Yamato Klasse
Koplopers in ons lijstje zijn de slagschepen van de Japanse Yamato-klasse. Samen met het zusterschip Musashi was de Yamato het grootste slagschip ter wereld. De Yamato-klasse kwam in dienst in 1941. Beide Yamato-schepen konden indrukwekkende cijfers voorleggen: een waterverplaatsing van 72809 ton (volledig geladen), een lengte van 263 meter, een breedte van 37 meter en een maximumsnelheid van 27 knopen.
Japan trok zich niets aan van internationale verdragen en rustte de Yamato-schepen uit met 18,1 inch-kanonnen en een extra dikke bepantsering. De Yamato werd door de Amerikaanse luchtmacht tot zinken gebracht in april 1945. Zusterschip Musashi was al een jaar vroeger, in oktober 1944, gezonken na een aanval door Amerikaanse jachtvliegtuigen.
Bekijk ook het lijstje van Grootste vliegdekschepen.
