Top 10 Grootste Vliegtuigrampen in de Geschiedenis

Vliegen is één van de veiligste manieren om te reizen. Toch zijn er in de luchtvaartgeschiedenis rampen gebeurd die diepe sporen nalieten. Vaak door menselijke fouten, soms door terrorisme of oorlog, en in enkele gevallen door ontwerpfouten.

Dit is de top 10 van de grootste vliegrampen in de burgerluchtvaart, op basis van het aantal dodelijke slachtoffers.

10. China Airlines Vlucht 140 – 1994 – 264 doden

Op 26 april 1994 stortte een Airbus A300 van China Airlines neer tijdens de landing in Nagoya, Japan. De piloten maakten een fout bij de automatische pilootinstellingen, waardoor het toestel in een gevaarlijke houding kwam. De machine reageerde met een abrupte stijging, waarna het vliegtuig overtrek kreeg en crashte.

Slechts 7 inzittenden overleefden, 264 mensen kwamen om. Het is de grootste vliegramp in Japan na JAL123.

9. American Airlines Vlucht 587 – 2001 – 265 doden

Slechts twee maanden na 9/11, op 12 november 2001, stortte een Airbus A300 van American Airlines neer in een woonwijk in Queens, New York.

Het vliegtuig was opgestegen van JFK en onderweg naar de Dominicaanse Republiek. Door overmatig gebruik van het roer brak de verticale staartvin af. Alle 260 inzittenden en 5 mensen op de grond kwamen om.

Voor veel New Yorkers leek het opnieuw een aanslag, maar het bleek een tragische samenloop van menselijke fouten en een gevoelig ontwerp van het roer.

8. Iran Air Vlucht 655 – 1988 – 290 doden

Op 3 juli 1988 werd een Airbus A300 van Iran Air boven de Perzische Golf neergeschoten door het Amerikaanse marineschip USS Vincennes. Het toestel was onderweg van Teheran naar Dubai en vloog in regulier luchtruim.

Alle 290 inzittenden kwamen om. De Amerikanen claimden dat ze het vliegtuig voor een Iraanse F-14 straaljager aanzagen. Tot vandaag blijft dit één van de zwaarste tragedies veroorzaakt door een militair optreden tegen een passagiersvliegtuig.

7. Malaysia Airlines Vlucht 17 (MH17) – 2014 – 298 doden

Op 17 juli 2014 werd een Boeing 777 van Malaysia Airlines boven Oost-Oekraïne neergeschoten door een Russische BUK-raket. Het toestel vloog van Amsterdam naar Kuala Lumpur met 298 mensen aan boord, onder wie 196 Nederlanders. Niemand overleefde.

Het Joint Investigation Team concludeerde dat de raket was afgevuurd vanaf gebied dat door pro-Russische separatisten werd gecontroleerd.

MH17 is een van de meest besproken luchtvaartrampen van de 21e eeuw, niet alleen door het dodental maar vooral door de politieke nasleep.

6. Saudia Vlucht 163 – 1980 – 301 doden

Op 19 augustus 1980 brak brand uit in een Lockheed L-1011 TriStar van Saudia, kort na het opstijgen uit Riyad. De bemanning keerde terug en zette het toestel veilig aan de grond.

Toch overleefde niemand: door miscommunicatie en trage evacuatieprocedures stikten alle 301 inzittenden in de cabine.

5. Air India Vlucht 182 – 1985 – 329 doden

Op 23 juni 1985 explodeerde een bom aan boord van een Boeing 747 van Air India boven de Atlantische Oceaan, nabij Ierland. Alle 329 inzittenden kwamen om.

De aanslag werd gepleegd door Sikh-extremisten uit Canada. Het was de grootste massamoord in de Canadese geschiedenis en de dodelijkste bomaanslag in de luchtvaart. Het incident toonde pijnlijk aan hoe kwetsbaar de luchtvaart destijds was voor terrorisme.

4. Turkish Airlines Vlucht 981 – 1974 – 346 doden

Op 3 maart 1974 crashte een DC-10 van Turkish Airlines in het Ermenonville-bos bij Parijs. Alle 346 inzittenden kwamen om. Oorzaak: een foutief ontworpen cargodeur die losschoot tijdens de vlucht. De decompressie beschadigde vitale besturingssystemen waardoor de piloten de controle verloren.

Deze ramp leidde tot wereldwijde aanpassingen aan DC-10 toestellen en strengere certificatie van vliegtuigontwerpen.

3. Charkhi Dadri Botsing – 1996 – 349 doden

Op 12 november 1996 kwamen een Boeing 747 van Saudi Arabian Airlines en een Ilyushin Il-76 van Kazakhstan Airlines frontaal met elkaar in botsing boven India, nabij het dorp Charkhi Dadri. Beide toestellen waren onderweg van en naar New Delhi.

Alle 349 inzittenden kwamen om. De ramp werd veroorzaakt doordat de Kazachse piloten hun vlieghoogte niet aanhielden. Het is de dodelijkste luchtbotsing in de geschiedenis.

2. Japan Airlines Vlucht 123 – 1985 – 520 doden

Op 12 augustus 1985 verloor een Boeing 747SR van Japan Airlines de controle kort na vertrek uit Tokio. Het achterste drukschot scheurde, waardoor het verticale staartvlak afbrak en alle hydraulische systemen uitvielen.

Het toestel vloog nog ruim 30 minuten stuurloos rond voordat het neerstortte in de bergen bij Ueno. 520 van de 524 inzittenden kwamen om.

1. Tenerife Ramp – 1977 – 583 doden

De ramp op Tenerife, op 27 maart 1977, is de dodelijkste in de luchtvaartgeschiedenis. Twee Boeing 747’s – van KLM en Pan Am – botsten op de startbaan van Los Rodeos Airport. Door een bomaanslag op Gran Canaria waren veel vliegtuigen omgeleid naar het kleine vliegveld. Mist, miscommunicatie en een te vroeg uitgevoerde start door de KLM-crew leidden tot de catastrofe.

Alle 248 inzittenden van de KLM-machine kwamen om, samen met 335 van de 396 inzittenden van het Pan Am-toestel. In totaal 583 slachtoffers. De ramp leidde tot fundamentele hervormingen in de internationale luchtvaartcommunicatie.

Let op: de aanslagen van 11 september 2001 veroorzaakten meer doden dan alle bovenstaande rampen, maar worden apart behandeld omdat het om gecoördineerde terroristische aanslagen ging. Zie hieronder.

De Aanslagen van 11 September 2001 (9/11)

De terroristische aanslagen van 11 september 2001 vormen samen de dodelijkste dag in de luchtvaartgeschiedenis. Vier passagiersvliegtuigen werden door Al Qaida-kapers gebruikt als wapens. In totaal kwamen 2.977 mensen om het leven, waarvan 246 in de vliegtuigen zelf. Hieronder een overzicht van de vier vluchten.

American Airlines Vlucht 11

Deze Boeing 767 was onderweg van Boston naar Los Angeles. Om 08:46 uur (lokale tijd) boorde het toestel zich in de noordelijke toren van het World Trade Center in New York. Aan boord zaten 92 mensen (inclusief 5 kapers), niemand overleefde. De impact eiste honderden extra levens in de toren zelf.

United Airlines Vlucht 175

Dit toestel, ook een Boeing 767, was eveneens onderweg van Boston naar Los Angeles. Het werd gekaapt en om 09:03 uur in de zuidelijke toren van het WTC gevlogen. Aan boord zaten 65 mensen (waarvan 5 kapers). Iedereen kwam om. Net als bij AA11 stierven honderden mensen in het getroffen gebouw.

American Airlines Vlucht 77

Een Boeing 757 van American Airlines vertrok vanuit Washington Dulles naar Los Angeles. Het toestel werd omgeleid en om 09:37 uur in het Pentagon nabij Washington D.C. gevlogen. Aan boord waren 64 mensen (waarvan 5 kapers). Ook op de grond vielen tientallen dodelijke slachtoffers.

United Airlines Vlucht 93

United 93, een Boeing 757 van Newark naar San Francisco, werd rond 09:28 uur gekaapt. Passagiers en bemanning kwamen in opstand tegen de kapers. Het toestel stortte neer in een veld bij Shanksville, Pennsylvania, om 10:03 uur. Alle 44 inzittenden kwamen om. Waarschijnlijk was het doelwit het Witte Huis of het Capitool in Washington.

Totaal 9/11

De vier kapingen samen veroorzaakten 246 doden in de vliegtuigen, duizenden slachtoffers in New York en Washington en een totale dodentol van 2.977. Daarmee is 9/11 de dodelijkste gebeurtenis in de luchtvaart én een van de meest ingrijpende dagen in de moderne geschiedenis.

De aanslagen leidden tot grote veranderingen in de wereldwijde luchtvaartbeveiliging, waaronder strengere cockpitdeuren, uitgebreide bagagecontroles en de oprichting van de Amerikaanse TSA.