De meeste experimenten duren enkele weken, maanden of misschien jaren. Maar er bestaan experimenten die zo lang duren dat de wetenschappers die ze begonnen, hun einde nooit zullen meemaken.
Van druppelende pek tot planten die al decennia groeien, sommige wetenschappelijke onderzoeken zijn zó ambitieus dat ze generaties lang kunnen doorgaan.
Dit zijn tien fascinerende experimenten die momenteel nog steeds bezig zijn en mogelijk pas over eeuwen hun geheimen prijsgeven.
1. Het pekdruppelexperiment – wachten op de volgende druppel
In 1927 begon professor Thomas Parnell een experiment om te bewijzen dat pek, dat op het oog vast lijkt, eigenlijk een vloeistof is. Pek druppelt echter extreem langzaam. Sinds de start zijn er nog maar negen druppels gevallen. Wetenschappers wachten geduldig op druppel nummer tien, die rond het jaar 2028 wordt verwacht. Dit experiment, inmiddels bijna honderd jaar oud, is daarmee een van de langstlopende ooit.
2. De Beverly Clock – eeuwig tikkend
Aan de Universiteit van Otago in Nieuw-Zeeland staat een klok die al sinds 1864 onafgebroken tikt, zonder ooit handmatig opgewonden te worden.+
Deze klok gebruikt alleen temperatuur- en luchtdrukschommelingen als energiebron. Hoewel het geen experiment in de klassieke zin lijkt, is het bedoeld om te onderzoeken hoe lang dergelijke minimale energiewisselingen een mechanisme draaiend kunnen houden. De klok tikt nog altijd – al ruim anderhalve eeuw lang.
3. Het Broadbalk-experiment – tarwe sinds 1843
Sinds 1843 loopt bij Rothamsted Research in Engeland het oudste lopende landbouwexperiment ter wereld. Wetenschappers onderzoeken daar hoe verschillende bemestingsmethoden de bodemkwaliteit en gewasopbrengst beïnvloeden. Dit experiment heeft al talloze inzichten opgeleverd over duurzame landbouwpraktijken en loopt nog steeds.
4. De Oxford Electric Bell – al meer dan 180 jaar klingelend
Sinds 1840 rinkelt in Oxford onafgebroken een elektrische bel, aangedreven door een mysterieuze batterij waarvan niemand precies weet hoe hij werkt of wanneer hij zal stoppen. Wetenschappers willen ontdekken hoe lang dit toestel precies blijft functioneren, en daarmee indirect iets leren over langdurige energieopslag.
5. Het Framingham Heart Study – al generaties lang
Sinds 1948 volgt het Framingham Heart Study in Massachusetts duizenden mensen en hun nakomelingen om risicofactoren voor hartziekten te onderzoeken. Inmiddels doet zelfs de derde generatie mee aan het onderzoek. Dit experiment is uniek omdat het wetenschappers inzicht geeft in hoe hart- en vaatziekten zich ontwikkelen over generaties heen, en loopt nog altijd.
6. The Long Now Foundation – experimenten van duizenden jaren
De Long Now Foundation beheert diverse projecten die duizenden jaren zullen duren. Het bekendste voorbeeld is de “Clock of the Long Now”, gebouwd om minstens 10 millennia nauwkeurig de tijd bij te houden zonder menselijke tussenkomst. Dit experiment wil mensen bewust maken van duurzaamheid en langetermijndenken.
7. Project Baseline – een levenslange observatie
Project Baseline, gestart door Google in samenwerking met Stanford en Duke University, volgt duizenden deelnemers hun hele leven lang. Het doel: diepgaande data verzamelen over gezondheid, genetica en ziekteontwikkeling gedurende een volledig mensenleven. Hoewel relatief nieuw, wordt verwacht dat het minstens tot 2067 en mogelijk nog veel langer doorloopt.
8. The Centennial Light – een lamp die maar niet dooft
Sinds 1901 brandt in een brandweerkazerne in Californië de beroemde Centennial Light, een gloeilamp die nog steeds niet is doorgebrand. Wetenschappers en technici staan versteld van de duurzaamheid van deze lamp.
9. De LAGEOS-satellieten – een experiment van 8,4 miljoen jaar
In 1976 en 1992 werden de LAGEOS I en II-satellieten in een baan om de aarde gebracht door NASA. Hun doel? Het meten van tektonische bewegingen en het verfijnen van ons begrip van de vorm van de aarde.
Deze metalen bollen, bedekt met retroreflectoren, worden gebruikt om laserstralen vanaf de aarde te reflecteren. Hierdoor kunnen wetenschappers met extreme precisie de verschuivingen van continenten meten. Het fascinerende? NASA heeft berekend dat de satellieten pas over 8,4 miljoen jaar uit hun baan zullen vallen en op aarde zullen neerstorten.
10. De Tsjernobyl-exclusiezone – een natuurlijk experiment over duizenden jaren
Sinds de ramp met de kerncentrale van Tsjernobyl in 1986 is een groot gebied rondom de centrale onbewoonbaar verklaard. Wat begon als een tragedie, is uitgegroeid tot een uniek wetenschappelijk experiment.
Biologen en ecologen bestuderen hier hoe flora en fauna zich ontwikkelen in een radioactieve omgeving zonder menselijke inmenging. De mutaties en aanpassingen van dieren en planten geven inzichten in evolutie, stralingsimpact en het herstel van ecosystemen. Dit ‘experiment’ zal nog duizenden jaren doorgaan.
Deze experimenten bewijzen dat wetenschap geduld vereist – soms meer dan één mensenleven kan omvatten. Of ze nu iets vertellen over landbouw, evolutie, duurzaamheid of technologie: ze tonen vooral aan hoe belangrijk langetermijndenken is in een wereld die vaak alleen geïnteresseerd lijkt in korte-termijnresultaten. Sommige antwoorden komen nu eenmaal niet snel. Ze vereisen generaties van geduld, nieuwsgierigheid en doorzettingsvermogen.
