Onze wereld herbergt een schat aan oude monumenten. Hoewel al deze (letterlijke en figuurlijke) ‘mijlpalen’ zorgvuldig bestudeerd werden en worden, zijn sommigen onder hen gewoonweg zo oud, onvolledig of obscuur dat wij er nog altijd niets of weinig van weten: niet van hoe zij werden gebouwd, noch van hun functie. Hieronder ontdek je tien van die bekende mijlpalen, die ons tot vandaag met verstomming slagen.
10. Cahokia Mounds
Cahokia is de naam van een Indiaanse nederzetting iets buiten Collinsville, Illinois (USA). Archeologen schatten dat deze ‘stad’ gesticht werd rond het jaar 650. Zijn complexe netwerk van kerkhoven en gesofisticeerde landschappen bewijzen dat Cahokia een welvarende gemeenschap herbergde die, op het toppunt van haar kunnen, zoveel als 40.000 bewoners kende. Dat zou betekenen dat Cahokia de meest bevolkte Amerikaanse nederzetting was voor de komst van de Europeanen.
Het meest opvallende aspect van Cahokia zijn de tachtig ‘mounds’ (‘ophopingen’ of ‘heuvels’) van aarde. Als stippen liggen zij verspreid over het grondgebied. Sommigen van deze mounds zijn zo hoog als dertig meter. Zij creëerden vermoedelijk een netwerk van marktplaatsen in de stad. Ook wordt aangenomen dat belangrijke gebouwen (zoals het huis van het opperhoofd) op hun toppen werden gebouwd. De site bevat daarnaast ook een serie van houten monolieten, waarvan wordt verondersteld dat zij zonnewendes en equinoxen aanduidden. Zo speelden zij een belangrijke rol in de mythologie van de Cahokia.
Het mysterie
Hoewel wetenschappers nog altijd nieuwe informatie ontdekken over de Cahokia, is het nog niet duidelijk welke hedendaagse indianenstam hun rechtmatige erfgenaam is. Ook blijft het een raadsel waarom deze Indianen hun nederzetting destijds verlieten.
9. Newgrange
Newgrange wordt beschouwd als de oudste en bekendste prehistorische site in Ierland. Het is een tombe die werd gebouwd rond 3.100 jaar voor onze telling. Hij werd opgetrokken uit aarde, hout, klei en steen. De Newgrange tombe bestaat uit een lange passage, die leidt naar een inwendige, kruisvormige kamer. Deze kamer bevat een soort stenen kuip met gecremeerde overblijfselen. Het is dus waarschijnlijk dat zij dienst deed als graf.
Het meest unieke kenmerk van Newgrange is echter het nauwkeurige en tegelijk robuuste ontwerp. Daardoor blijft de constructie tot vandaag totaal waterdicht. De deur van het graf bleek daarbij zodanig gepositioneerd te zijn dat, op de dag van de winterzonnewende (de kortste dag van het jaar), de stralen van de zon doorheen de deur schijnen. Langsheen de achttien meter lange passage belichten zij zo de vloer van de grafkamer.
Het mysterie
Archeologen weten dat Newgrange gebruikt werd als graftombe, maar waarom of door wie blijft een mysterie. Het uitgekiende ontwerp doet wel vermoeden dat de plek een hoog aanzien genoot bij haar bezoekers; maar verder dan de hypothese dat de zon een belangrijke rol speelde in de mythologie van de bouwers, leidde dit niet.
8. Yonaguni
Van alle bekende monumenten in Japan, is er geen zo onwaarschijnlijk als het Yonaguni monument. Yonaguni is een rotsformatie onder water nabij de kust van de Ryuku Eilanden. De locatie werd ontdekt in 1987 door een groep duikers die daar de hamerhaai observeerden.
Het monument bestaat uit een serie opvallende rotsformaties, inclusief massieve platformen, uitgehouwen trappen en stenen reuzenpilaren. De constructie ligt tussen vijf en veertig meter diep onder water. Eén van de elementen is een driehoekig bouwsel dat, omwille van zijn vorm, bekend werd als ‘de schildpad’.
Het mysterie
De centrale vraag in het Yonaguni-debat is de volgende: is dit natuur of cultuur? Wetenschappers hebben bijvoorbeeld lang beargumenteerd dat millennia van sterke stroming en erosie de rotsformatie uit de oceaanbodem hebben gekerfd. Zij verwijzen daarbij naar het feit dat het monument in wezen één solide steenblok is, die onmogelijk door bouwers kan zijn samengesteld.
Tegenstanders van deze these verwijzen dan weer naar de vele rechte zijden en hoeken, en naar de vierkanten kruispunten in de formatie. Volgens hen is dit een bewijs van kunstmatigheid, samen met het mensengezicht dat in één van de muren is gekerfd. Open vragen in deze hypothese: door wie en waarom werd Yonaguni gebouwd?
7. De Nazca lijnen
De lijnen van Nazca zijn een serie pictogrammen die werden gekerfd in de grond van de Nazca woestijn, een droogplateau in Peru. De lijnen beslaan een oppervlakte van tachtig kilometer en werden gecreëerd door de Nazca Indianen. Dat gebeurde tussen 200 jaar voor onze tijdrekening en het jaar 700.
De Nazca lijnen ontstonden door het afschrapen van de koperkleurige rotsgrond. Zo werd een lichtgele aardelaag blootgelegd. Door het stugge klimaat in de regio – dat weinig wind of regen ondergaat – bleven de lijnen – die soms tot 183 meter lang zijn – nu al honderden jaren in takt. Zij beschrijven simpele patronen en vormen, maar ook planten, insecten en dieren.
Het mysterie
Wetenschappers weten wie de Nazca lijnen heeft getekend en hoe, maar het waarom blijft een raadsel. De populairste hypothese is dat de lijnen een religieuze betekenis hebben. Zij dienen dan als een offer aan de goden, die, vanuit de hemel, ten volle van de tekening kunnen genieten. Andere wetenschappers beweren echter dat de lijnen een bewijs zijn van massieve weefgetouwen die de Nazca gebruikten om textiel te vervaardigen.
6. De cirkel van Goseck
foto: Ralf Boutragel
Eén van de grootste mysteries in Duitsland is de cirkel van Goseck. Dat is een monument gemaakt uit aarde, gravel en houten palissaden. Het wordt beschouwd als het vroegste voorbeeld van een primitief, solair observatorium en bestaat uit een reeks van cirkelvormige grachten omwald door palissaden. In het centrum van deze constructie staat een aardeophoping, waartoe de palissaden drie toegangen (poorten) bieden: zuidoost, zuidwest en noord. Aangenomen wordt dat de cirkel van Goseck gebouwd werd rond 4.900 voor onze jaarrekening door een neolithisch volk. De drie poorten zouden overeenkomen met de richtingen van waaruit de zon opkomt tijdens de winterzonnewende.
Het mysterie
De nauwkeurige constructie van de cirkel van Goseck heeft veel wetenschappers ertoe aangezet de hypothese te aanvaarden dat het monument dienst deed als een primitieve zonne- of maankalender. Het precieze doel van het monument geeft echter nog altijd aanleiding tot discussie. Het feit dat de zonnecultus wijdverspreid was in het oude Europa heeft daarbij zelfs tot de speculatie geleid dat de cirkel centraal stond in een of ander religieus ritueel waaraan ook menselijke offers te pas kwamen. Deze hypothese blijft vooralsnog onbevestigd, maar archeologen vonden wel verschillende menselijke botten op de site, inclusief een hoofdeloos skelet net buiten de palissade-muren.
[criteo]5. Sacsayhuaman
Net buiten Cuzco, niet ver van de befaamde Inca-stad Manchu Picchu, ligt Sacsayhuaman, een vreemde wal van stenen muren. De serie van drie muren werd opgetrokken uit kalksteen en massieve rotsstenen van tweehonderd ton per stuk. De muren zijn opgesteld in een bizar, zigzag-patroon aan de voet van een helling. De langste muur is bijna 305 meter lang en alle muren zijn zo’n 4,5 meter hoog.
Voor zijn leeftijd is Sacsayhuaman uitzonderlijk goed bewaard gebleven, zeker gelet op het feit dat de regio in kwestie onderhevig is aan aardbevingen. Enkel de hoogste punten van de muren zijn vernietigd, maar dit gebeurde voornamelijk door Spaanse plunderaars, die Cuzco van kerken wilden voorzien. Het gebied rond Sacsayhuaman bleek overigens bezaaid te zijn met ondergrondse catacomben (‘chincanas’). Vermoedelijk maakten zij deel uit van een verbindingsnetwerk dat ook andere Inca-structuren bevatte.
Het mysterie
De meeste wetenschappers zijn het erover eens dat Sacsayhuaman diende als een soort van fort, een verdedigingsmuur. Toch wordt deze these ook tegengesproken. De vreemde vormen en hoeken van de constructie inspireerden de speculatie dat Sacsayhuaman een meer symbolische functie vervulde. Zo zou de muur – bekeken van bovenuit – eruit zien zoals de kop van een poema, met de stad Cuzko als lichaam.
Mysterieuzer echter dan het gebruik van het monument is haar constructiemethode. Zoals de meeste steenstructuren van de Inca’s is Sacsayhuaman immers opgebouwd uit gigantische stenen, die zo perfect op elkaar aansluiten dat er zelfs geen blad papier in hun voegen past. Hoe de Inca’s zulk een vergevorderde installaties aankonden of hoe zij erin slaagden de zware stenen op te hijsen en te transporteren, is nog altijd niet volledig doorgrond.
4. De Moai van Rapa Nui
Eén van de meest iconische seriemonumenten van de Stille Zuidzee-eilanden zijn de Moai. Dat is een groep van reusachtige beeldhouwwerken die overdreven, menselijke figuren voorstellen. Zij worden enkel teruggevonden op het kleine, geïsoleerde eiland Rapa Nui, beter bekend als het Paaseiland. De Moai werden gemaakt ergens tussen 1250 en 1500 door de eerste bewoners van het eiland. Het wordt aangenomen dat zij de voorouders van deze vroegste eilandbewoners voorstellen. In de cultuur van de vroege Paaseilanders werden zij immers gezien als goden.
De Moai werden gebeiteld en gekerfd uit tufsteen, een vulkanisch gesteente dat veel voorkomt op het eiland. Alle beelden vertonen soortgelijke karakteristieken: een overgroot (voor)hoofd, een brede neus en een niet te ontcijferen gelaatsuitdrukking. Wetenschappers hebben bepaald dat er oorspronkelijk zoveel als 887 beelden werden gehouwen. De jarenlange vetes tussen de verschillende eilandclans zorgden er echter voor dat veel exemplaren verloren gingen. Vandaag zijn er nog 394 Moai. De grootste daarvan is een goede negen meter hoog en weegt meer dan zeventig ton.
Het mysterie
Hoewel er een redelijke consensus heerst over het waarom van de Moai, blijft de constructiemethode voer voor debat. De gemiddelde Moai weegt meerdere tonnen. Daarom bleven wetenschappers jarenlang met de vraag zitten hoe de beelden getransporteerd werden tussen Rano Raraku – waar zij werden gemaakt – en hun verschillende standplaatsen op het eiland. De laatste jaren neemt men wel steeds vaker aan dat de beelden vervoerd werden op houten sledes, voortbewogen door rollende boomstammen. Dit zou namelijk ook verklaren waarom het eens zo groene eiland nu totaal verdord is door overdreven ontbossing.
3. De Georgia Guidestones
Terwijl de meeste mysteries zich voornamelijk ontwikkelen door het voortschrijden van de tijd, zijn de Guidestones (de letterlijke vertaling is ‘gidsstenen’) van Georgia een geconcipieerd enigma. Het monument – dat ook bekend staat als het Amerikaanse Stonehenge – bestaat uit vier monolithische granietplaten, die een kopsteen ondersteunen. De bouw ervan werd bevolen in 1979 door een man die zichzelf het pseudoniem R.C. Christian aanmat. Een lokale metser construeerde de bouw daarbij zodanig dat één sleuf in de platen op één lijn staat met de zon tijdens zonnewendes en equinoxen. Een klein gat in één van de platen is bovendien altijd op de Noordster gericht.
Het meest in het oog springen echter de inscripties op de platen. Door een begeleidende plakkaat worden deze omschreven als ‘gidsstenen voor een tijdperk van de rede’. In acht verschillende talen bieden de platen vervolgens een bizar tienpunten-plan aan om de vrede op aarde te garanderen. Dit plan omvat zowel vage beweringen over het oneindige als zeer specifieke geboden. Zo moet de mensheid een bevolkingsaantal onder de vijf miljard mensen respecteren om in eeuwige balans met de natuur te kunnen (blijven) leven. Dit soort uitspraken maakten van de Georgia Guidestones één van de meest controversiële monumenten in de USA. Ze lokten menig protest uit en werden ook al herhaaldelijk het doelwit van vandalisme door groepen die het monument liever kwijt zijn dan rijk.
Het mysterie
Ondanks alle controversen is er eigenlijk weinig geweten over wie de Guidestones bouwde of wat het nut van de constructie is. Christian zelf beweerde hierover dat hij de representant was van een onafhankelijke organisatie wanneer hij de bouw van het monument beval. Noch deze mysterieuze organisatie noch hijzelf hebben dit sindsdien echter nog bevestigd. Omdat het monument gebouwd werd ten tijde van de Koude Oorlog is een populaire hypothese dat de Guidestones moesten dienen als blauwdruk voor de heropbouw van de wereld na een nucleaire holocaust. Eerder schreven we hier al over in onze top 10 van onopgeloste mysteries
2. De grote sfinx van Giza
Sfinxen zijn massieve, stenen beelden die het lichaam van een rustende leeuw combineren met een menselijk hoofd en gezicht. Deze mythische figuren worden in verschillende vormen overal ter wereld teruggevonden, maar blijven in de eerste plaats natuurlijk gelinkt aan Egypte. Hier staat dan ook de bekendste sfinx ter wereld: de grote sfinx van Giza.
Onwaarschijnlijk aan deze constructie is dat het beeld gekerfd werd uit één massieve monoliet. Met een lengte van 73 meter, een breedte van zes meter en een hoogte van twintig meter wordt het daarom beschouwd als het grootste monument in zijn soort. Historici zijn het er daarbij veelal over eens dat de sfinx diende als een symbolische bewaker. De beelden werden immers strategisch geplaatst in de buurt van belangrijke structuren zoals tempels, tombes en piramiden. De grote sfinx van Giza is geen uitzondering. Hij staat vlak naast de piramide van de farao Khafra. De meeste archeologen gaan er dan ook vanuit dat de sfinx diens gezicht uitbeeldt.
Het mysterie
Ondanks zijn reputatie als ’s werelds bekendste antieke monument, is er nog altijd weinig geweten over deze sfinx. Egyptologen hebben wel een zeker begrip van zijn waarom, maar het hoe en wie blijft vooralsnog geheim. Khafra zelf is daarbij de meest voor de hand liggende keuze als bouwheer. Dat zou betekenen dat de sfinx omstreeks 2.500 voor onze jaartelling gebouwd zou zijn. Andere wetenschappers hebben dan weer beargumenteerd dat de watererosie van het beeld suggereert dat het veel ouder is, misschien zelfs ouder dan het dynastieke tijdperk van de Egyptische beschaving zelf.
1. Stonehenge
In ons integraal werelderfgoed hangt over niet één monument zo’n wijdverspreide waas van mysterie als over Stonehenge. Al sinds de middeleeuwen voedt Stonehenge het debat onder vorsers, wetenschappers en historici. Gelokaliseerd op het Engelse platteland, wordt aangenomen dat de bouw van deze mijlpaal dateert van 2.500 jaar voor onze jaartelling.
Stonehenge bestaat uit verschillende reusachtige rots stukken, die zich in een schijnbaar willekeurige constellatie tot elkaar verhouden of zelfs op elkaar gestapeld zijn. Deze constructie is vervolgens omcirkeld door een soort gracht en langs alle kanten geflankeerd door grafheuvels. Hoewel Stonehenge vandaag nog steeds bijzonder indrukwekkend is, wordt aangenomen dat slechts een beperkt deel van de oorspronkelijke bouw bewaard is gebleven. Van het bouwproces wordt verondersteld dat het zo intensief moet zijn geweest dat het, af en aan, tussen de 1.500 en 7.000 jaar heeft geduurd.
Het mysterie
Stonehenge is wereldbekend voor de hoge graad van verbijstering die het zelfs bij de meest vermaarde wetenschappers oproept. Constructie, bouwers en nut blijven tot vandaag ‘het mysterie van Stonehenge’. Het neolithische volk dat Stonehenge bouwde, heeft immers geen enkele geschreven bron nagelaten. Wetenschappers kunnen hun theorieën daarom enkel baseren op de eerder magere bewijsstukken die nog terug te vinden zijn op de site zelf.
Uiteraard geeft dit aanleiding tot de wildste speculaties. Zo zou Stonehenge zijn achtergelaten door ruimtewezens of werd het gebouwd door een eeuwenoude beschaving van technologisch geavanceerde supermensen. De meest aanvaardde verklaring is echter dat Stonehenge dienst deed als een grafmonument. Het zou een functie hebben in het geloof van haar bouwers met betrekking tot het leven na de dood. Deze claim wordt ondersteund door de aanwezigheid van de grafheuvels rond Stonehenge. Soortgelijk suggereert een andere theorie dat Stonehenge een plaats was voor spirituele heling en de aanbidding van gestorven voorouders.
[adsenseo]
8 reacties
interessante lijst, aar jullie zijn toch een hele belangrijke vergeten…
Paaseiland!
wikipedia:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Paas_eiland
ow wacht sorry niet goed gekeken
my bad
Kleine opmerking over Paaseiland. Ik las in het stuk hierboven dat het verdwijnen van alle bomen op Rapa Nui gelinkt aan het mysterie is, maar zover bij mij bekend was al aangetoond dat het eiland uitgeput zou zijn door zijn laatste bewoners. En vooral door de oorlog tussen de 2 verschillende bevolkingsgroepen op het eiland, die vooral om deze reden alle bomen hebben gekapt. Nadat het eiland uitgeput was, werden de bewoners gedwongen het eiland te verlaten.
Georgia Guidestones hebben het over een wereldbevolking van 500.000.000 (een half miljard dus. En niet 5 mijard
ckic
Hoi
Waar is de bermudadriehoek
Wow