Top 10 Beste Nederlandse acteurs aller tijden

Nederlandse acteurs, we herkennen hun gezichten uit duizenden, net als de dramatische manier waarop ze “godverdomme” uit de mond laten rollen. Door de jaren heen zijn er talloze interessante figuren opgestaan met een intense of juist heel subtiele manier van acteren. Wie zijn volgens ons tien van de beste Nederlandse acteurs aller tijden?

1. Rutger Hauer

Rutger Hauer is Nederlands bekendste acteur in het buitenland, en volgens ons ook de beste acteur van Nederland. Op jonge leeftijd verwierf hij bekendheid met de titelrol in de televisieserie Floris (1969). Regisseur Paul Verhoeven zou Hauer vragen om de hoofdrol te spelen in Turks Fruit (1973), wat uit zou groeien tot de populairste Nederlandse film aller tijden. Een tijdlang was hij vaste acteur in de films van Verhoeven. Vooral Soldaat van Oranje (1977) bracht hem samen met Verhoeven en Jeroen Krabbé onder de aandacht van Hollywood.

In 1981 speelde hij zijn eerste grote rol in de thriller Nighthawks (met Sylvester Stallone). Zijn intens blauwe ogen en blonde haren maakten hem geknipt voor diverse schurkenrollen, bijvoorbeeld in het sadistische The Hitcher. Zijn beroemdste Amerikaanse rol is zonder twijfel die van de gedreven androïde Roy Batty in de sciencefictionklassieker Blade Runner (1982). De door Hauer zelf aangepaste monoloog die Batty uitspreekt voordat hij sterft, groeide uit tot een iconisch moment in de filmgeschiedenis. Na talloze Amerikaanse films keerde Hauer in 2009 terug in de Nederlandse film Oogverblindend, later gevolgd door De Heineken Ontvoering. Al in 1981 kreeg hij een Gouden Kalf uitgereikt voor zijn hele oeuvre.

2. Jeroen Krabbé

Jeroen Krabbé is een van de bekendste Nederlandse acteurs uit de filmgeschiedenis. Net als andere acteurs van zijn generatie maakte hij naam in Soldaat van Oranje (1977). Vervolgens speelde hij in klassieke boekverfilmingen als Een Vlucht Regenwulpen en De Vierde Man. Krabbé wist daarna een reeks internationale rollen te bemachtigen waarbij hij vaak werd gecast als charismatische schurk, bijvoorbeeld in de James Bondfilm The Living Daylights en de thriller The Fugitive. Ook regisseerde Krabbé in 2001 The Discovery of Heaven naar het boek van Harry Mulisch.

3. Pierre Bokma

Pierre Bokma ontwikkelde zich na zijn toneelopleiding tot een begenadigd acteur voor verschillende theatergezelschappen. Daarnaast speelde hij al snel kleine rollen in films als De Aanslag en De Avonden. Zijn doorbraak als filmacteur was de hoofdrol in de verfilming Advocaat van de Hanen (1996). Met zijn gepijnigde blik lijkt Bokma geknipt voor melancholische rollen. Toch valt hij ook vaak op door meer komische types, bijvoorbeeld als Herbert van Bokwijk in Gooische Vrouwen.

4. Gijs Scholten van Aschat

Gijs Scholten van Aschat is een van de meest gerespecteerde acteurs in het Nederlandse toneellandschap. Hij speelde bij vooraanstaande gezelschappen als Toneelgroep Amsterdam (ITA) en ontving diverse prijzen, waaronder de Louis d’Or voor beste mannelijke hoofdrol. Ook in de film- en televisiewereld maakte hij indruk, met rollen in producties als Cloaca, Majesteit en de tv-serie De Aanklagers. Scholten van Aschat staat bekend om zijn intense, vaak licht dreigende manier van acteren en weet zowel historische figuren als hedendaagse personages geloofwaardig neer te zetten.

5. Michiel Huisman

Michiel Huisman begon zijn carrière in Nederlandse tv-series als Goede Tijden, Slechte Tijden en De Co-assistent, maar maakte al snel de overstap naar internationaal werk. Hij speelde in de HBO-serie Treme en brak echt door bij een wereldwijd publiek als Daario Naharis in Game of Thrones. Later volgden rollen in Hollywoodfilms als The Age of Adaline en World War Z. Huisman heeft een herkenbare, ingetogen stijl die zowel in romantisch drama als in spannende actiefilms goed tot zijn recht komt.

6. Fedja van Huêt

Fedja van Huêt begon zijn loopbaan in het theater en viel al snel op door zijn talent. Hij speelde in bekroonde films als Karakter (1997) – die zelfs een Oscar voor Beste Niet-Engelstalige film won – en Amnesia (2001). Van Huêt is een meester in het vertolken van complexe, vaak licht getormenteerde personages, wat hem meerdere Gouden Kalveren opleverde (onder andere voor Amnesia en Karakter). Daarnaast dook hij regelmatig op in televisieseries zoals Overspel en Rampvlucht, waar hij indruk maakte met zijn gelaagde acteerwerk.

7. Thom Hoffman

Thom Hoffman (echte naam Thom Ancion) zat bij Theo van Gogh op school. Hij zou op jonge leeftijd de hoofdrol spelen in Van Goghs debuutfilm Luger (1982). Een jaar later kende Hoffman zijn doorbraak met een rol in De Vierde Man (1983). Zijn wat klassiek ogende gezicht maakt hem geknipt voor films die in het verleden spelen. Hoffman speelde bijvoorbeeld de prestigieuze hoofdrol in de verfilming van De Avonden. Ondanks zijn brede interesses in onder andere fotografie, heeft Hoffman sindsdien in een lange reeks films en series gespeeld, waaronder het legendarische Russen.

8. Rijk de Gooyer

Rijk de Gooyer is bij het grote publiek misschien wel net zo bekend als reclameman (“Foutje, bedankt!”) als dat hij bekend is om zijn acteerwerk. Samen met Johnny Kraaijkamp sr. vormde hij een geliefd komisch duo. De Gooyer was daarnaast een veelzijdig acteur die zowel in film als televisie wist te overtuigen. Een goed voorbeeld hiervan is zijn rol als de nukkige vader van Frits in De Avonden (1989). Met zijn vertrouwde Amsterdamse tongval en droge humor zette hij oer-Hollandse types neer die in het collectieve geheugen gegrift staan.

9. Derek de Lint

Derek de Lint brak in de jaren zeventig door met zijn rol in Soldaat van Oranje (1977). Daarna acteerde hij vaak in Nederlandse topproducties, zoals De Aanslag. Met zijn ingetogen elegantie wist De Lint een internationale carrière op te bouwen. Hij speelde in uiteenlopende films als Three Men and a Baby (1987) en The Unbearable Lightness of Being (1988). Toch keert De Lint regelmatig terug in Nederlandse producties, zoals de populaire televisieserie Gooische Vrouwen waar hij Dokter Rossi speelt.

10. Yorick van Wageningen

Yorick van Wageningen heeft een uniek carrièreverloop gekend. Hij begon met kleine rollen op televisie en in het theater, maar werd plotseling door Steven Spielberg gescout voor een rol in Minority Report. Door omstandigheden ging dat niet door, maar Van Wageningen concentreerde zich daarna toch op Hollywood, waar hij onder andere speelde in The New World (2005) van Terrence Malick. Soms keert hij terug naar Nederland, waar hij te zien was in de verfilming van Oorlogswinter (2008). Met zijn internationale uitstraling en rauwe energie weet hij in zowel binnen- als buitenlandse producties op te vallen.

Van gevestigde namen als Rutger Hauer en Jeroen Krabbé tot de iets jongere Michiel Huisman en Fedja van Huêt: stuk voor stuk hebben deze tien mannen hun stempel gedrukt op de Nederlandse én internationale filmwereld.