Wereldwijd wordt Nederland geroemd voor zijn ondernemingskracht, zijn vrije handelsgeest en zijn innoverende ambachtelijke kunde. Het land heeft dan ook een uitzonderlijk rijke traditie in deze domeinen. Maar wie zijn vandaag de oudste, overlevende ondernemers van Nederland? Je ontdekt het hieronder in onze top tien van de oudste bedrijven van Nederland.
10. Timmerbedrijf Roozemond (1650)
foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Timmerbedrijf Roozemond uit Stavenisse is voor zover bekend één van de oudste familiebedrijven van Nederland. Het bedrijf is opgericht rond 1650 als dorpstimmerbedrijf. Momenteel is het bedrijf in handen van de 10e generatie.
9. Touwfabriek Langman (1638)
De Nijkerkse touwfabriek opende zijn deuren al in 1638. Alleen gebeurde dat nog niet onder de naam Langman. De fabriek is met andere woorden niet steeds eigendom geweest van de Langman familie. De familie Langman, Hargert Langman op precies te zijn, is zijn touwfabriek begonnen halverwege de 18e eeuw, in Steenwijk. Pas in 1893 komt de familie Langman in Nijkerk terecht, via Lebbert Langman. Hij is het die de Nijkerkse touwfabriek overneemt van Evert van Sweden. Sindsdien heeft de fabriek de familie Langman nooit meer verlaten.
8. Vopak (1616)
foto: Wutsje / Wikicommons
De Koninklijke Vopak NV is al sinds 1616 actief op het gebied van tankopslag (opslag van vloeibare en gasvormige chemie en olieproducten). Vandaag is de groep een beursgenoteerd bedrijf (AMX) en een wereldspeler in zijn vakgebied. Het verwierf met name reputatie op het gebied van de opslag en overslag van olieproducten, gassen en vloeibare chemicaliën in bulk. In meer dan 29 landen overziet Vopak 77 terminals. Dat is een bewaarcapaciteit van meer dan dertig miljoen kubieke meter. Vorig jaar draaide Vopak zo een jaaromzet van 1,3 miljard euro.
7. Grolsch (1615)
foto: Jackpollock /wikicommons
De brouwerij Grolsch werd gesticht in 1615 door Willem Neerfeldt. Dat gebeurde te Groenlo, dat toen nog ‘Grolle’ werd genoemd. ‘Grolsch’ zou dan ook zoveel betekenen als ‘van Grolle’. Te Grolle werd het bedrijf in 1895 overgenomen door de familie De Groen. De de Groens hadden eerder hun eigen brouwerij gestart te Cuijk en zagen in Grolsch een nieuwe stap in hun evolutie. Tot en met 2007 was Groenlo zo het huis van Grolsch. Daar werd het in 1995 ook bekroond met de onderscheiding ‘Koninklijk’. Vandaag is de Koninklijke Grolsch NV gevestigd in Enschede. Sinds maart 2008 is het een onderdeel geworden van de grotere SABMiller groep. Bij de overname was een bedrag van 814 miljoen Euro gemoeid.
6. Lucas Bols (1575)
Lucas Bols B.V. is actief als producent, distributeur en verkoper van alcoholische dranken. Sterker nog: Bols is niet alleen de oudste stokerij van Nederland, maar ook het oudste stokersmerk ter wereld. De portfolio van het bedrijf omvat merken als Bols, Galliano, Vaccari, Pisang Ambon, Gold Strike en een grote variëteit aan Nederlandse jenevers en likeuren. Bols produceert zo’n drie miljoen kisten per jaar. Hun jaaromzet loopt zo op tot boven de 95 miljoen Euro. De familienaam ‘Bols’ is oorspronkelijk Belgisch en vermoedelijk zelfs Antwerps van oorsprong.
[criteo]5. Koninklijke Tichelaar Makkum (1572)
Dit middelgroot aardewerk-bedrijf is sinds 1572 gevestigd in Makkum (Friesland). Aanvankelijk produceerde de Koninklijke Tichelaar bakstenen en later ook aardewerk en tegels. Vandaag, sinds 1890, concentreert het bedrijf zich echter voornamelijk op de traditionele, decoratieve pottenbakkerij. Met name zijn jarenlange verhouding met keramiek maakt van de Koninklijke Tichelaar Makkum één van de bedrijven met de oudste geschiedenis in heel Nederland en het oudste, Nederlandse familiebedrijf tout court. Tichelaar ontving in 1960 dan ook de titel ‘Koninklijk’ en wel naar aanleiding van zijn 300ste verjaardag. In 1994 werd ondertussen alweer de 400ste verjaardag gevierd, nadat onderzoek aantoonde dat het bedrijf nog ouder was dan gedacht. In dat onderzoek werd een Spaanse landkaart teruggevonden uit 1572, die al gewag maakt van een ‘bricaria’ (steenbakkerij) in Makkum.
4. Touwfabriek G. van der Lee te Oudewater (1545)
Tot zijn verkoop in 2013 aan de Hendrik Veder Group was deze touwfabriek het oudste familiebedrijf van Nederland. Sedertdien is die titel echter voorbehouden aan de Koninklijke Tichelaar Makkum, die wij zonet hebben ontmoet. De Touwfabriek G. van der Lee te Oudewater werd gesticht in 1545 door Jan Pieterszoon van der Lee. Tot de overname uit 2013 werd het bedrijf via hem van generatie op generatie overgedragen. De lokatie van het bedrijf in Oudewater is daarbij allerminst een toeval. Eertijds was deze vestingstad immers de bevoorradingsplaats van de nationale vloot. Zij kwamen zich in Oudewater van tuigage, netten, ankertouwen en dergelijke voorzien.
3. ’t Goude Hooft te Den Haag (1423)
Zo vroeg als in 1423 wordt al gesproken van de ’taveerne’ ‘In tgulde Hoift’ in allerhande historische geschriften van de stad Den Haag. De taverne moet dus zelfs nog ouder zijn dan die tijd. De bouw is terug te vinden aan de Haagse Groenmarkt. Daar bood de herberg voornamelijk soelaas aan de marktkramers, die met hun groenten van buiten de stad kwamen en ook aan de vele bezoekers die van buiten de stad de markt bezochten. Tegelijk was ’t Goude Hooft ook een bekende vergaderplaats voor ridders en andere edelen. Vanaf 1660 ondergaat de herberg een aanzienlijk aantal verbouwingen (haast zo vaak als het van eigenaar wisselt). De laatste verbouwing dateert van het voorjaar van 2013, wanneer er acht suites werden bijgebouwd die van de herberg uiteindelijk toch weer een echte herberg maakten.
2. Hotel De Draak te Bergen op Zoom (1397)
Rijksmonument 9130, zo staat Hotel De Draak geregistreerd in het Nederlands monumentenregister. Het hotel is sinds jaar en dag gelegen aan de Grote Markt van Bergen op Zoom. Vandaag bevindt De Draak zich meer bepaald op het huisnummer 38. Daar is het gevestigd in een pand uit 1500 – wanneer een ingrijpende verbouwing van het hotel plaatsvond. In dit pand zijn wel nog steeds de met tongewelven overdekte kelders te bewonderen, zoals die ook in de 14de eeuw al te bewonderen waren. Vandaag likt De Draak wel nog zijn wonden van een grote brand op 26 februari 2013.
1. Brand (1340)
Het oudste bedrijf van Nederland is een bierbrouwerij in Wijlre: de Koninklijke Brand Bierbrouwerij BV. Al sinds 1340 is deze brouwer actief. Hij duikt voor het eerst op in de jaarrekeningen van rentmeester Jacob Passart. Voor de heerlijkheid ‘Wyler’ houdt die onder andere de gegevens bij van de zogenaamde ‘banpanhuisbrouwer’. Als onderdeel van het ‘banpanhuisrecht’ (een reeks protectionistische maatregelen en privileges voor lokale producenten) mocht er in Wijlre immers slechts één brouwer optreden en dit op aanstelling van de schepenen. Dat was niemand minder dan de brouwerij Brand, die toen echter nog ‘De Kroon’ heette. Deze naam werd officieel pas ingeruild voor ‘Brand’ in 1972, toen de brouwerij werd bekroond met de ‘Koninklijke’ eretitel.
[adsenseo]
3 reacties
Als onder bedrijven ook gezondheidszorginstelling vallen, hoort op plek 4 het Psychiatrisch ziekenhuis Reinier van Arkel in ‘s-Hertogenbosch te staan.
Opgericht in 1442
Sinds 1618: Vier eeuwen papiergeschiedenis
De historie van Schut Papier voert terug naar de Gouden Eeuw. In die tijd ontwikkelde de samenleving zich voorspoedig. Op de Veluwe ontstonden tal van papierfabriekjes die gebruik maakten van het schone water en de waterkracht van de snelstromende beekjes.
1618: In Heelsum wordt papierfabriek ‘De Veentjes’ gesticht, een watermolen met papierfabriek.
1710: De fabriek wordt verkocht aan de familie Schut die zich richt op de productie van kwaliteitspapier.
1895: De fabriek brandt tot de grond toe af. Er wordt een nieuwe fabriek gebouwd waarbij met stoom gedreven machines de functie van de watermolen overnemen.
1977: De laatste telg van de familie Schut krijgt de leiding over de fabriek.
1982: De aandelen in de papierfabriek worden door de familie Schut overgedragen aan De Gelderse Papiergroep NV. Dit brengt meteen de productie met zich mee van het authentieke en wereldberoemde ‘Van Gelder Oud Hollands’: een serie gevergeerde brieven en enveloppen met schepranden, mét en zonder watermerk.
1998: Papierfabriek Schut B.V. wordt onderdeel van de Franse groep Exacompta Clairefontaine S.A. Binnen deze groep kan Schut Papier met een grote mate van zelfstandigheid ondernemen. Hiermee is de juiste basis gelegd voor een gezonde toekomst.
2013: Papierfabriek Schut krijgt een nieuw gezicht! De naam wordt veranderd in Schut Papier en de oude huisstijl is vervangen door een nieuwe, eigentijdse huisstijl. Het logo vertegenwoordigt de vier grootste productgroepen via de vier kleuren: geel voor kunstenaarspapier, groen voor business papers, oranje voor gekleurd papier en paars voor de technische en op maat gemaakte papiersoorten. De kwaliteit, het vakmanschap en de grote diversiteit aan productmogelijkheden zijn gelijk gebleven maar het is een nieuwe uitstraling die staat voor een bedrijf dat vooruitstrevend en continu in beweging is.
2018: Schut Papier viert haar 400e verjaardag
op de 1e plaats hoort ‘de drie gasthuizen’ uit Arnhem, die al sinds 1246 nonnen, weduwen, veteranen en weeskinderen een thuis bied