Nederland kent een rijke academische geschiedenis. Al sinds de zestiende eeuw worden er studenten opgeleid tot denkers, artsen, ingenieurs en rechters. Sommige universiteiten begonnen met een paar collegezalen en een bibliotheek, en groeiden uit tot wereldvermaarde instellingen. In dit overzicht duiken we in de tien oudste universiteiten van ons land – van de historische burcht in Leiden tot de jongere broeders in Tilburg en Nijmegen.
1. Universiteit Leiden (1575)
De oudste universiteit van Nederland werd gesticht als dank aan de stad Leiden voor haar heldhaftige verzet tijdens het Beleg door de Spanjaarden.
Sindsdien is de Rijksuniversiteit Leiden uitgegroeid tot een van de meest prestigieuze instellingen van Europa. Grote namen als René Descartes, Albert Einstein en Koningin Beatrix zijn met de stad of universiteit verbonden.
De klassieke gevels, de rijke bibliotheken en de lange traditie van vrij denken maken Leiden tot een bakermat van wetenschap.
2. Rijksuniversiteit Groningen (1614)
Een kleine zestig jaar later werd in het noorden van het land de Rijksuniversiteit Groningen opgericht. De stad mocht dan ver van het Haagse machtscentrum liggen, in academisch opzicht stond Groningen al snel op de kaart.
De universiteit speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van geneeskunde, natuurkunde en rechten. En ook nu nog staat de RUG bekend om haar internationale karakter en brede aanbod van studies.
3. Universiteit Utrecht (1636)
De Universiteit Utrecht begon als een kleine Illustere School, maar werd al snel erkend als universiteit. Sinds de zeventiende eeuw is de Domstad daarmee ook een echte studentenstad geworden. In de eeuwen die volgden groeide de UU uit tot een zwaargewicht in de academische wereld.
Het is vandaag de dag een van de grootste universiteiten van Nederland, en scoort hoog in internationale ranglijsten.
4. Technische Universiteit Delft (1842)
Wat begon als de Koninklijke Academie voor de opleiding van civiele ingenieurs, werd in de loop der tijd de Technische Universiteit Delft.
Deze universiteit is de oudste en grootste technische universiteit van het land. Met beroemde alumni in de luchtvaart, waterbouwkunde en industrieel ontwerpen, heeft TU Delft wereldwijd faam verworven.
5. Universiteit van Amsterdam (1877)
Hoewel de Universiteit van Amsterdam zijn wortels al in 1632 heeft via het Athenaeum Illustre, kreeg het pas in 1877 officieel de status van universiteit.
In het hart van de hoofdstad groeide deze instelling uit tot een breed georiënteerde universiteit met een uitgesproken intellectueel klimaat. Vandaag de dag is de UvA een internationale magneet voor studenten, onderzoekers en wetenschappers.
6. Vrije Universiteit Amsterdam (1880)
Slechts een jaar na de UvA werd de Vrije Universiteit opgericht, op initiatief van Abraham Kuyper. De ‘vrije’ in de naam verwees naar de onafhankelijkheid van kerk en staat: de VU wilde wetenschap bedrijven vanuit christelijke overtuiging, maar zonder inmenging van de overheid.
Inmiddels is de VU uitgegroeid tot een moderne, brede universiteit met een duidelijke maatschappelijke betrokkenheid.
7. Wageningen University & Research (1918)
De Landbouwuniversiteit Wageningen begon als hogeschool, maar kreeg in 1918 de status van universiteit. Inmiddels staat Wageningen wereldwijd bekend als dé plek voor alles rond voeding, landbouw en duurzaamheid.
Het is een relatief kleine universiteit, maar met grote impact. Van klimaatverandering tot voedselzekerheid: wat hier wordt onderzocht, raakt de hele wereld.
8. Radboud Universiteit Nijmegen (1923)
Opgericht als de Katholieke Universiteit Nijmegen, was deze instelling bedoeld om katholieke studenten betere kansen te geven in het hoger onderwijs. Tegenwoordig heet het de Radboud Universiteit, vernoemd naar de heilige bisschop Radboud.
Met sterke faculteiten in de geesteswetenschappen, geneeskunde en natuurwetenschappen is het een gerenommeerde universiteit met een open, studentgerichte sfeer.
9. Tilburg University (1927)
De Katholieke Universiteit Brabant, nu Tilburg University, werd in 1927 opgericht om economisch en juridisch onderwijs in het zuiden van het land mogelijk te maken. Vanuit een katholieke achtergrond ontwikkelde de universiteit zich tot een moderne, internationaal georiënteerde instelling, met een sterke focus op economie, rechten en menswetenschappen.
10. Erasmus Universiteit Rotterdam (1913 als NEH, universiteit sinds 1973)
Hoewel niet de oudste qua universiteitsstatus, verdient de Erasmus Universiteit Rotterdam een eervolle vermelding. Ze begon in 1913 als Nederlandsche Handels-Hoogeschool en kreeg pas in 1973 universiteitsstatus onder de naam van de beroemde humanist Erasmus
. Vandaag staat de EUR wereldwijd bekend om haar economische, medische en maatschappelijke opleidingen.
Kennis die blijft groeien
