Misdaadverhalen zijn ongekend populair. Als televisieserie, film en boek vindt de thriller gretig aftrek. De Scandinavische triller is de laatste jaren aan een onstuitbare opmars begonnen. Prachtige landschappen, noeste rechercheurs en wrede misdaden blijken een winnende formule te zijn. Wat zijn de tien meest ijzingwekkende thrillers uit het Hoge Noorden?
10. Lars Kepler – Hypnose
Achter het pseudoniem Lars Kepler gaat het Zweedse schrijversechtpaar Alexander Ahndoril en Alexandera Coelho Ahndoril schuil. Ze debuteerden in 2009 met Hypnose dat vrijwel meteen uitgroeide tot een hit in het genre. Een jongen is de enige overlevende van een familiedrama. Om meer te weten te komen schakelt de politie de hulp in van een hypnotiseur. Al snel blijkt dat de jongen veel meer weet en het privéleven van de hypnotiseur wordt er tegelijkertijd niet eenvoudiger op.
9. Jo Nesbø – De Vleermuisman
De Noor Nesbø was ooit profvoetballer en popmuzikant. Dat veranderde allemaal met zijn debuut De Vleermuisman (1997) de eerste van een reeks boeken over de inspecteur Harry Hole. Hole is een typisch Scandinavische rechercheur die gebukt gaat onder een alcoholprobleem en familieperikelen. In zijn eerste zaak wordt hij naar Australië gestuurd waar een Noorse actrice is vermoord. In Sydney ontdekt Hole een Aboriginalverhaal van een vleermuisman die door moord tot leven kan worden gewekt.
8. Kjell Eriksson – De Dode in de Sneeuw
De Dode in de Sneeuw kreeg in 2002 de prijs voor beste Zweedse misdaadroman. Een crimineel met de bijnaam Little John wordt op heel Scandinavische wijze dood in de sneeuw gevonden. Maar hij was de laatste jaren vooral geïnteresseerd in tropische vissen. Waarom werd John dan doodgemarteld? Zijn broer Lennart probeert de politie voor te zijn zodat hij wraak kan nemen.
7. Thomas Enger – Bloedmist
De Noorse schrijver Enger werkt aan een vijfdelige serie over de journalist Henning Juul. Het derde deel Bloedmist (2013) is een klassieker uit het genre. Een vrouw wordt in een verpleeghuis op brute wijze vermoord. Juul volgt de zaak op de voet maar wordt flink afgeleid wanneer zijn zus, de minister van Justitie, een aanklacht krijgt te verwerken wegens seksuele intimidatie. Ondanks de mediahype weet Juul explosieve feiten over de moordzaak te vinden.
6. Karin Alvtegen – Voortvluchtig
De Zweedse schrijfster Alvtegen wordt geprezen om haar psychologische inzicht waardoor haar boeken vaak gedenkwaardige personages hebben. Zoals Sibylla Forsenstrom, een dakloze in Stockholm die al vijftien jaar op de vlucht is voor haar ouders. Omdat ze uit een welgestelde familie komt, weet ze precies hoe ze niet kan opvallen. Wanneer twee moorden plaatsvinden terwijl Sibylla in de buurt is, wijst alles erop dat zij de dader is. Kan ze uit handen van de politie blijven en haar onschuld bewijzen?
5. Håkan Nesser – Het Grofmazige Net
De Zweedse leraar Håkan Nesser werd in de jaren negentig bekend met zijn serie misdaadromans over inspecteur Van Veteren. De verhalen spelen zich af in een niet-bestaand land Maardam dat veel lijkt op Nederland. Het Grofmazig Net (1993) is het eerste boek uit de reeks. Een man vindt op een dag zijn vrouw dood in het bad. Ze lijkt verdronken. De avond ervoor had het echtpaar veel gedronken en zijn geheugen laat hem dan ook tegenover Van Veteren in de steek. Na zijn veroordeling wordt er een tweede moord gepleegd die de zaak in een ander daglicht stelt.
4. Kerstin Ekman – Zwart water
Kerstin Ekman was al een gerenommeerd schrijfster voordat ze haar eerste misdaadroman schreef. Ekmans thrillers zijn daarom heel mooi geschreven. Haar internationale doorbraak kende Ekman in 1993 met Zwart Water. Na achttien jaar herkent een vrouw het gezicht van de mogelijke dader van een gruwelijke moord op twee kampeerders. Vanuit het gezichtspunt van een groot aantal personages wordt het mysterie vervolgens ontrafeld, want destijds heeft vrijwel iedereen tegen de politie gelogen. Zwart Water is ook een heel indringend boek over het dagelijks leven in Zweden.
3. Sjöwall & Wähloo – De Vrouw in het Götakanaal
Per Wahlöö en Maj Sjöwall zijn zonder de twijfel de oervaders van de Scandinavische misdaadroman. Met hun thrillers gaven ze flink wat kritiek op misstanden in de Zweedse maatschappij waarbij de politie het vaak lastig kreeg te verduren. De Vrouw in het Götakanaal uit 1965 is het eerste boek uit een serie over de nuchtere politieman Martin Beck. Zoals de titel doet vermoeden vindt men op een dag het lijk van een vrouw in het Götakanaal. Beck en zijn collega’s komen erachter dat zij een passagier was op een toeristische stoomboot. Door te achterhalen wie allemaal meevoer, moet de dader haast wel gevonden worden.
2. Stieg Larsson – Mannen die vrouwen haten
Het levensverhaal van Stieg Larsson is na zijn succes vrij bekend: als activistische journalist is hij vaak een luis in de pels van het establishment. Op vijftigjarige leeftijd overlijdt Larsson aan een hartaanval waarna drie voltooide manuscripten worden ontdekt. Deze Millennium trilogie groeit tegen de verwachtingen in uit tot een internationale hype. Millennium verwijst naar een tijdschrift waar de onderzoeksjournalist Blomkvist uitgever van is. Blomkvist raakt in de problemen wanneer hij voor laster wordt veroordeeld. Een oude zakenman benadert Blomkvist om onderzoek te doen naar de verdwijning van zijn nicht. Tijdens het speuren komt hij in aanraking met de excentrieke Lisbeth Salander. Deze geniale computerhacker helpt Blomkvist maar zorgt ook voor veel problemen vanwege een duister verleden.
1. Henning Mankell – Moordenaar zonder Gezicht
De in 2015 overleden Zweedse schrijver Henning Mankell schreef verschillende soorten boeken maar zijn misdaadromans bezorgden hem internationale faam. De inspecteur Kurt Wallander zou uitgroeien tot de meest beroemde politieman van Scandinavië. De avonturen rond de norse en eenzame inspecteur uit Ystad zijn altijd maatschappijkritisch en natuurlijk zeer spannend. Moordenaar zonder Gezicht is nog steeds zeer actueel. Wallander moet een gruwelijke moord op een bejaard boerenechtpaar onderzoeken. Na een moeizaam begin ontdekt Wallander dat er wellicht buitenlandse vluchtelingen bij de moord zijn betrokken. De politie probeert het vermoeden buiten de media te houden maar wanneer dit bekend wordt, willen tegenstanders van de asielpolitiek ook op hoger niveau het onderzoek manipuleren. Kan Wallander het hoofd koel houden?
