Top 10 Beste Tweede Wereldoorlog Films

De Tweede Wereldoorlog is een van de grootste inspiratiebronnen voor films. Heldendom en tragiek zijn zelden zo extreem geweest. De juiste ingrediënten voor spannende en trieste films. Wat zijn de tien beste films over de Tweede Wereldoorlog?

10. The Dirty Dozen (1967)

The Dirty Dozen is het hoogtepunt van een nieuw soort actiefilm die in de jaren zestig de Tweede Wereldoorlog als achtergrond gebruikt. Jaren later zou Quentin Tarantino dit genre omschrijven als “Mannen op een Missie”. Twaalf ter dood veroordeelde Amerikaanse soldaten krijgen een tweede kans als ze willen meedoen aan een levensgevaarlijke missie achter de frontlinie. Ze worden gedrild door ijzervreter Lee Marvin die zijn handen vol heeft aan dit team vol bizarre persoonlijkheden. De keiharde actie en sterrencast met onder andere Donald Sutherland, Telly Savalas en Charles Bronson maken The Dirty Dozen tot een tijdloze film.

9. The Big Red One (1980)

Lee Marvin keerde vaker terug in een rol als soldaat. Zoals in de autobiografische film van cultregisseur Samuel Fuller die zelf diende in de Tweede Wereldoorlog. Als lid van de 1ste Infanterie Divisie (met als bijnaam The Big Red One) nam hij deel aan een groot aantal beslissende momenten. De divisie begint in Noord-Afrika en via Sicilië en D-Day eindigen ze hun tocht met de bevrijding van het concentratiekamp Falkenau. Als insider weet Fuller als geen ander het cynisme en de twijfel van de soldaten te verbeelden. De landing in Normandië wordt eenvoudig verfilmd door het beeld van een arm van een gedode soldaat. Terwijl de tijd op zijn horloge verstrijkt worden de golven waarin hij ligt steeds roder van het bloed.

8. Der Untergang (2004)

De laatste dagen van Adolf Hitler in zijn Berlijnse bunker hebben veel mensen door de jaren heen gefascineerd. Wat ging er door hem heen toen het onafwendbare einde steeds dichterbij kwam? In Der Untergang worden de laatste tien dagen van Hitler vanuit het perspectief van zijn secretaresse Traudl Junge bekeken. In de bunker heerst een sfeer van achterdocht. Achter de rug van Hitler om wordt met de geallieerden onderhandeld over overgave. Zelf is Hitler een zenuwinzinking nabij terwijl hij nog steeds gelooft in een overwinning als Berlijn succesvol wordt verdedigd. Wanneer het Rode Leger op 400 meter is genaderd trouwt Hitler nog met Eva Braun waarna ze zelfmoord plegen. Bruno Ganz speelt vol overgave de hoofdrol. De scène waarin hij een woedeaanval krijgt wanneer hij beseft dat troepen zijn bevelen niet hebben opgevolgd kreeg een tweede leven als uiterst succesvolle internetmeme.

7. The Bridge on the River Kwai (1957)

Het uiterst succesvolle The Bridge on the River Kwai speelt zich af rond de aanleg van de Birma spoorlijn. Britse krijgsgevangen krijgen van de Japanse commandant te horen dat ze moeten meehelpen aan de constructie van een treinbrug over de Kwairivier. De Britse officier Nicholson gespeeld door Alec Guinness weigert omdat dit tegen de Geneefse Conventies ingaat. De soldaten krijgen in eerste instantie straf en werken daarna met tegenzin aan een brug. Nicholson raakt na verloop van tijd geïntrigeerd door de brug en wil bewijzen dat de Britten onder alle omstandigheden vakwerk kunnen afleveren. Een ontsnapte gevangene verklapt de plannen en wordt met een aantal commando’s teruggestuurd om de brug op te blazen. Maar zal Nicholson zijn levenswerk zo makkelijk opgeven? De film won zeven Oscars waaronder die voor Beste Film.

6. Das Boot (1981)

Lange tijd waren films over Duitse soldaten in de Tweede Wereldoorlog taboe. In de jaren zeventig van de vorige eeuw kwam hier langzaam verandering in. Verreweg de populairste en meest menselijke film was het Duitse Das Boot over de bemanning van een onderzeeboot. Wolfgang Petersen zou later als actieregisseur furore maken in Hollywood maar niets zou kunnen tippen aan de claustrofobische sfeer van Das Boot. De bemanning van Das Boot bestaat uit gewone mannen die willen overleven met hun kameraden. De gevechtssituaties die volgen op torpedoaanvallen zijn wat betreft spanning zelden overtroffen. Er zijn verschillende versies van Das Boot in omloop waaronder de lange televisieversie en een director’s cut.

5. A Bridge Too Far (1977)

De Tweede Wereldoorlogfilm kent vaak een uitgebreide sterrencast waar andere films alleen maar van kunnen dromen. Voor zijn epos van bijna drie uur over de Slag bij Arnhem verzamelde Richard Attenbrough veel grote namen als Sean Connery, Michael Caine, Anthony Hopkins en Laurence Olivier. De film was in 1977 geen overdonderend succes, waarschijnlijk omdat de overmoedige Operation Market Garden een mislukking was terwijl de Duitsers al verslagen leken. De film eindigt in tegenstelling tot de meeste oorlogsfilms niet in een overwinning voor de geallieerden. Toch is het in Nederland gefilmde A Bridge Too Far een van de meest authentieke films over de Tweede Wereldoorlog gebleken met veel gedenkwaardige acteerprestaties.

4. The Thin Red Line (1998)

Na een afwezigheid van twintig jaar keerde de Amerikaanse regisseur Terrence Malick terug met een oorlogsfilm die zich afspeelt rond de Guadalcanalcampagne in de Stille Oceaan. Het resultaat is waarschijnlijk de meest originele film over de Tweede Wereldoorlog. De sterrencast met onder andere John Travolta, Sean Penn en George Clooney wordt ondergeschikt gemaakt aan de dromerige sfeer waarin de twijfelende gedachten van talloze soldaten klinken. De vijand is vaak onzichtbaar totdat de Amerikanen een Japans legerkamp binnenvallen en met de grond gelijk maken. Een film vol onvergetelijk beelden die versterkt worden door een hypnotische soundtrack van Hans Zimmer.

3. Schindler’s List (1993)

Het beeld van de Tweede Wereldoorlog is niet compleet zonder de Jodenvervolging en concentratiekampen. Lange tijd was dit een gevoelig onderwerp, totdat de controversiële televisieserie Holocaust (1978) dit aspect van de Tweede Wereldoorlog toegankelijk maakte. Met het in zwart-wit gefilmde Schindler’s List gaf Steven Spielberg zowel een meer expliciete als hoopgevende kijk op de Jodenvervolging. Zijn verfilming van de ontruiming van het getto van Kraków en het dagelijkse leven in Auschwitz zijn gruwelijk realistisch. Maar met de figuur van Oskar Schindler laat de film zien dat er zelfs in de meest duistere periodes toch hoop mogelijk is.

2. The Longest Day (1962)

Lange tijd was The Longest Day de standaard voor de meest realistische film over de Tweede Wereldoorlog. De dure film duurde bijna drie uur en wist als eerste een grote verzameling Hollywoodsterren te strikken voor rollen, waaronder John Wayne, Richard Burton en Robert Mitchum. Door vijf regisseurs wordt de landing bij Normandië in 1944 uiterst gedetailleerd verfilmd. Dankzij adviseurs die de landing van beiden zijden hadden meegemaakt kreeg de film een tot dan toe onovertroffen realisme. Dit werd versterkt door de destijds ongewone beslissing om de acteurs in hun eigen taal te laten praten in plaats van alleen maar in het Engels.

1. Saving Private Ryan (1998)

Ook al probeert men vaak een realistisch beeld te geven van gevechtssituaties blijkt de impact van echt oorlogsgeweld moeilijk te benaderen. Met de lange beginscène van Saving Private Ryan wist Steven Spielberg de zenuwslopende landing van D-Day invoelbaar te maken. Met nerveuze camerastandpunten, geluidseffecten en bloedige effecten wordt een indrukwekkende ervaring gecreëerd. De Tweede Wereldoorlog is nooit zo onromantisch en hard neergezet. De nasleep waarbij een groep soldaten op zoek moet naar de laatst levende zoon van een familie is een aangrijpende tocht die in een tweede geweldsuitbarsting zal eindigen.