Top 10 Vreemde Muziekinstrumenten

Ben jij een muziekkenner? Wat we eigenlijk bedoelen: ben jij bekend met muziekinstrumenten? Het geluid van de meest gebruikelijke instrumenten – die vaak samenkomen in een fanfareorkest – kun je vast wel onderscheiden. Maar dat gaat vast niet op voor de vreemde muziekinstrumenten in dit lijstje!

10. Cajón

Leuk om te weten is dat de cajón is ontstaan uit armoede: in de tijd, dat de mensen Zuid-Amerika per boottocht verlieten, waren er geen instrumenten aan boord. De ritmisch ingestelde Zuid-Amerikanen maakten toch graag muziek. Daarom gebruikten zij kisten als percussie-instrumenten.

De oorspronkelijke versie van de cajón betreft een rechthoekige handtrommel met een houten slagvlak. Het ronde gat aan de achterkant zorgt voor de gewenste akoestiek. Met toevoegingen zoals lichtmetalen belletjes, rieten of metalen snaren worden extra geluidseffecten gecreëerd. En net als toen aan boord van zo’n grote boot, klimmen cajónspelers bovenop hun instrument. Ze bespelen de trommel met beide handen. Er zijn spelers die ook hun hakken gebruiken!

9. Crwth

In de middeleeuwen speelden de Galliërs en Ieren graag op de crwth. Ze noemden dit muziekinstrument ook wel ‘crowd’ of ‘rote’. Meer concreet gaat het om een houten instrument uitgerust met zes snaren. En een strijkstok.

Eind van de vorige eeuw maakte de crwth een revival door. Niet alleen werden er moderne versies van het instrument ontwikkeld, ook werd het geluid herontdekt. Zo liet de crwth weer van zich horen in eigentijdse versies van typische volksmuziek. Het kwam zelfs zover dat er twee CD’s zijn gemaakt met daarop uitsluitend crwth-muziek. En dat is best bijzonder: het geluid van de crwth is namelijk niet heel erg divers.

8. Theremin

In 1919 legde Léon Theremin de laatste hand aan zijn uitvinding: de theremin. Hiermee heeft hij de ontwikkeling van de eerste analoge synthesizer op zijn naam gezet. Bijzonder aan dit instrument was ook dat het de toonhoogte traploos kon veranderen.

De theremin werkt als volgt: met je linkerhand kun je het geluidsvolume beïnvloeden en met je rechterhand de toonhoogte. Het geluid, dat je dan maakt, lijkt op dat van een viool. Er zijn mensen, die er een vrouwelijke operastem in horen. Een aantal decennia later was de theremin een veelgebruikt instrument in sciencefictionfilms. Op het moment dat je dit typische geluid hoorde, kwam er een ufo voorbijvliegen.

7. Nyckelharpa

De geschiedenis van de nyckelharpa gaat ver terug in de tijd. Om precies te zijn naar de middeleeuwen. Via Oost-Europa deed dit snaarinstrument zijn intrede in Zweden. Vooral de inwoners van de streek Uppland waren erg gecharmeerd van dit instrument. Maar ook in landen zoals Denemarken, Oostenrijk en Duitsland luisterden de mensen graag naar de nyckelharpa.

Dit muziekinstrument werd vooral gebruikt door ensembles, die volksmuziek speelden. En nog altijd vormt de nyckelharpa – met haar bijzonder warme klank – een waardevolle aanvulling in dit muziekgenre.

6. Didgeridoo

Van alle vreemde muziekinstrumenten uit dit lijstje geniet de didgeridoo de meeste bekendheid. Het instrument dook ongeveer 2.000 jaar geleden op in Australië. In de regio Kakadu is namelijk een rotstekening gevonden, waarop je een digeridoospeler met twee zangers kunt zien. En volgens de geschiedkundigen is die tekening ongeveer 2.000 jaar geleden gemaakt.

Net als de Afrikanen de djembé als instrument voor het begeleiden van traditionele dansen gebruiken, pakken de Australiërs de didgeridoo erbij. Tegenwoordig hoor je dit muziekinstrument ook wel terug in elektronische muziek.

5. Hydrolofoon

Zoals je uit de naam van de hydrolofoon wel kunt opmaken, komt er water aan te pas. Dit muziekinstrument wordt ook wel waterpijporgelfluit genoemd. Door een direct contact met water – maar ook wel met andere vloeibare substanties – kun je geluiden maken. De eerste versie van de hydrolofoon is ontwikkeld door Steve Mann. Zijn uitvinding heeft velen geïnspireerd tot het bouwen van een eigen hydrolofoon.

Naar alle waarschijnlijkheid staat de grootste uitvoering in Canada: het Ontario Science Centre is uitgerust met een reusachtige hydrolofoon, waar iedereen op mag spelen. Alleen in de wintermaanden wordt het instrument afgesloten voor publiek.

4. Lure

In de periode van de Noordse bronstijd is de lure ontwikkeld. Althans, rotstekeningen uit die tijd maken duidelijk dat men op een blaasinstrument speelde. Later zijn er luren gevonden bij veenafgravingen: die waren bijgelegd in graven. Dit muziekinstrument bestaat uit een buis, een mondstuk en een sierschijf.

Tijdens het spelen moet de lurespeler de sierschijf boven het hoofd houden. Er zijn verschillende uitvoeringen van de lure gemaakt. Het verschil betreft vooral de omvang van het instrument. En om de lange instrumenten te kunnen dragen, werd de buis diverse keren gedraaid.

3. Pyrofoon

Het bespelen van een pyrofoon is niet geheel zonder gevaar. Dit muziekinstrument wordt ook wel ‘vuurorgel’ of ‘explosieorgel’ genoemd! Er is namelijk propaan of benzine nodig om de pyrofoon aan de gang te krijgen. In 1875 ontdekte Georg Friedrich Eugen Kastner – de zoon van een componist – dat je met kleine explosies tonen kunt opwekken. Maar ook een snelle verbranding heeft dit effect.

De stoomkalliope werkt op een vergelijkbare wijze. Het verschil tussen beide instrumenten is dat de verbranding bij de stoomkalliope buiten de resonantieholte van het instrument plaatsvindt. Bij de pyrofoon speelt het zich in de holte af.

2. Violofoon

Vergeleken met een viool klinkt het geluid van een violofoon veel zwaarder. En harder. Dat komt door het ontbreken van de houten klankkast. Maar ook door de hoorn, waarmee dit muziekinstrument is uitgerust. Die hoorn maakt het best moeilijk om de violofoon te bespelen: het valt niet mee om de metalen hoorn naar de gewenste kant te draaien.

De violofoon staat ook wel bekend als de ‘strohviool’ of ‘trompetviool’. De eerste benaming is afgeleid van de bedenker van dit instrument, de Duitser Johannes Matthias Augustus Stroh.

1. Tesla coil

Hoewel de tesla coil niet was bedoeld als een muziekinstrument – de uitvinder wilde een apparaat ontwikkelen om de hele wereld te voorzien van gratis stroom – is het wel in dit lijstje terechtgekomen. En dan vooral om de grote entertainmentwaarde.

De klanken, die de tesla coil voortbrengt, zijn namelijk niet heel erg mooi! Maar de eerste kennismaking met dit instrument – vanaf een dak van een wolkenkrabber op Long Island – heeft een onvergetelijke indruk achtergelaten. Beter gezegd: oogverblindend.