Kinderdijk. Alleen de naam roept al beelden op van molens, waterwegen en eindeloze Hollandse luchten. Voor toeristen is het een ansichtkaart in het echt; voor Nederlanders een plek van nationale trots, werelderfgoed én een technisch meesterwerk dat ons al eeuwenlang droog houdt.
Maar wat schuilt er achter die draaiende wieken en stille polders? In deze lijst ontdek je 10 verrassende feiten over Kinderdijk — een plek waar geschiedenis, innovatie en natuur samenkomen.
1. Kinderdijk is sinds 1997 UNESCO Werelderfgoed
Kinderdijk kreeg in 1997 de status van UNESCO Werelderfgoed. Niet vanwege schoonheid alleen, maar omdat het een uniek systeem toont van molens, gemalen, dijken en watergangen — een staaltje watermanagement waar Nederland wereldwijd om bekendstaat.
2. De naam ‘Kinderdijk’ komt van een legende
Sargas/CC BY-SA 3.0/wikipediaVolgens de overlevering ontstond de naam Kinderdijk na de Sint-Elisabethsvloed van 1421. Op het kolkende water dreef een wiegje met daarin een huilende baby, in balans gehouden door een springende kat. Het meisje zou later bekendstaan als Beatrix de Rijke. Of ze echt bestaan heeft? Niemand weet het, maar het verhaal leeft voort als symbool van hoop en overleving.
3. De molens van Kinderdijk dateren uit de 18e eeuw
Nationaal Archief/CC0De meeste molens in Kinderdijk werden gebouwd in 1738 en 1740, bedoeld om het overtollige water uit de Alblasserwaard af te voeren naar de Lek. Samen vormen ze een trapsgewijs systeem: elke molen tilt het water een niveau hoger. Het feit dat deze houten en stenen bouwwerken na bijna 300 jaar nog draaien, getuigt van vakmanschap én visie.
4. Kinderdijk werkt nog altijd als waterbeheergebied
Kinderdijk is geen openluchtmuseum, maar nog steeds onderdeel van het regionale waterbeheersysteem. Moderne gemalen doen tegenwoordig het zware werk, maar de molens blijven operationeel en dienen als back-up. In een tijd van stijgende zeespiegels is hun symbolische én praktische waarde groter dan ooit.
5. In sommige molens wonen nog molenaars
Een aantal molens wordt nog bewoond door gediplomeerde molenaars. Zij houden de molens draaiende, doen onderhoud en springen in als de technologie faalt. Het leven is eenvoudig, soms krap en gehorig, maar ook verbonden met het landschap en het ritme van de seizoenen.
6. De molens draaien niet zomaar: elke stand heeft een betekenis
Molens communiceerden. De stand van de wieken vertelde het dorp wat er speelde:
-
In rust: wieken in een kruis
-
Bij rouw: wieken in een X, net voorbij het hoogste punt
-
Bij vreugde: wieken net vóór het hoogste punt
-
Bij nood: rare of stilstaande stand
In tijden zonder smartphones was dit hét communicatiemiddel van de gemeenschap.
7. Kinderdijk is alleen bereikbaar via een smal weggetje – of over het water
Kinderdijk ligt verscholen tussen rivieren, dijken en polders. Je bereikt het via een dijkweg vanuit Alblasserdam of met een veerboot vanaf Rotterdam of Dordrecht. Die beperkte bereikbaarheid helpt het gebied zijn rustige, authentieke karakter te behouden — zeker buiten het hoogseizoen.
8. De iconische ‘molengang’ is uniek in de wereld
Wat Kinderdijk onderscheidt, is de opstelling: molens staan in rechte lijnen aan weerszijden van watergangen. Dit ‘molengang’-systeem maakte trapsgewijze waterverplaatsing mogelijk. Elke molen pompte het water naar het volgende niveau — een keten die letterlijk het land droog hield.
9. Kinderdijk inspireert kunstenaars, fotografen én filmmakers
De combinatie van oude techniek, open lucht, water en wolkenluchten maakt Kinderdijk geliefd onder kunstenaars. Van 19e-eeuwse schilders tot moderne dronefotografen: iedereen komt hier voor dat iconische uitzicht. Het gebied figureerde al in talloze documentaires, reisprogramma’s en internationale promoties van Nederland.
10. Jaarlijks bijna 1 miljoen bezoekers
In 2024 ontving Kinderdijk 370.000 betalende bezoekers — een stijging van 11% ten opzichte van het jaar ervoor. Inclusief wandelaars en fietsers komt het totale bezoekersaantal uit op bijna 900.000. Dat is bescheiden vergeleken met de Efteling (5,4 miljoen), het Rijksmuseum (1,76 miljoen) of de Zaanse Schans (1,26 miljoen).
Toch kiest Kinderdijk bewust voor kleinschaligheid. Met hulp van 260 vrijwilligers bewaakt de Stichting Werelderfgoed Kinderdijk de balans tussen erfgoed, leefbaarheid en educatie. Zo blijft Kinderdijk een plek van rust en inhoud, in plaats van een toeristenfabriek.
Kinderdijk is meer dan een molendorp: het is een werkend bewijs van Nederlandse vindingrijkheid. Je ziet er hoe eeuwenoude oplossingen ook vandaag nog relevant zijn — niet als decor, maar als levend systeem.
Of je nu komt voor de techniek, de stilte of het uitzicht: Kinderdijk herinnert ons eraan dat het water nooit slaapt, maar dat we het samen kunnen temmen. En dat is misschien wel het mooiste verhaal dat deze plek vertelt.
