10 Weetjes over de Scheve Toren van Pisa

De scheve Toren van Pisa is een van de meest bekende gebouwen ter wereld. Wat velen van ons niet weten, is dat de geschiedenis van dit populaire gebouw niet alleen maar over rozen gaat. Het gaat hier onder anderen over een verraderlijke ondergrond, bouwkundige fouten en een Italiaanse dictatator die gaten in de toren liet boren. Meer hierover weten? Lees dan verder.

10. De toren is gebouwd als pronkstuk

De twaalfde eeuw was een goede eeuw voor het Italiaanse Pisa. De kleine zeehaven van de stad groeide enorm als gevolg van de politieke, commerciële en militaire vooruitgang van de stad. Met deze rijkdom ging de middeleeuwse stad Pisa investeren in de constructie van grote, indrukwekkende gebouwen. De regering had een plek nodig om schatten in op te slaan, die avonturiers uit Sicilië hadden meegebracht. Daarom werd in 1137 de ‘Campo dei Miracoli ’ geconstrueerd, een baptist Kathedraal met een hoge klokkentoren, onze huidige Toren van Pisa. Het was de bedoeling dat de toren de hoogste werd van zijn soort, maar dat is door omstandigheden niet gelukt.

9. Door de slechte ondergrond raakte de toren scheef

Je zou verwachten wanneer je de hoogste klokkentoren ter wereld wilt bouwen, dat je rekening houdt met de ondergrond. Dat deden ze bij de bouw van de Toren van Pisa echter niet. Doordat er gebouwd werd op een ondiepe, relatief zware fundering, was de bouw gedoemd om te mislukken. De toren begon aan een kant weg te zakken toen de tweede verdieping erop werd gezet. Ondanks dit werd de constructie voortgezet. De bouwers probeerden hun fout te herstellen door hogere kolommen en bogen aan de weggezakte kant van de toren te plaatsen. Maar toen ze toe waren aan de vierde verdieping en de lage kant vijf centimeter groter maakten dan de hogere kant, bleef de toren scheef. Hierdoor wisten ze niet meer hoe ze de toren recht moesten krijgen en bleef de bouw bijna een eeuw lang stilstaan.

8. De scheve toren was niet meer recht te krijgen

Halverwege de 13e eeuw werd er weer gestart aan de bouw van de Toren van Pisa. Ingenieurs probeerden de kanteling te stoppen door het gebouw recht omhoog te bouwen. Maar het zwaartepunt werd hierdoor verplaatst en de toren kantelde naar een andere positie. Verschillende ingenieurs probeerden eeuwenlang de scheve toren te herstellen. Maar de toren kantelde uiteindelijk weer in zijn oorspronkelijke positie, naar het zuiden. Zo staat de Toren van Pisa er nu nog steeds bij.

7. De toren heeft al vele tegenslagen overleefd

Omdat de Toren van Pisa gedurende lange tijd in constructie was, kreeg de bodem de kans om de hellende toren aan zich vast te klampen. Hierdoor was de toren goed bestand tegen natuurrampen en oorlogen. De Toren van Pisa overleefde ook de plannen van de dictator Benito Mussolini. Hij schaamde zich voor de scheve toren. De fouten die in het verleden waren gemaakt bij de bouw van de toren, waren slecht voor de reputatie van Italië. Daarom wilde Mussolini de Toren van Pisa gaan herstellen. Er werden honderden gaten in de voet van de toren geboord. Deze werden volgepompt met cement en specie om de toren weer recht te krijgen. Een mislukt plan, want de toren raakte overbelast en zakte hierdoor nog verder de grond in, waardoor hij nog schever werd dan hij al was.

6. In de Tweede Wereldoorlog werd de toren bijna vernield

Amerikaanse soldaten kregen in de Tweede Wereldoorlog opdracht om alle gebouwen in Italië, die als uitkijkpunt of schuilplaats voor de vijand konden dienen, te vernielen. Toen de Amerikaanse soldaten de ‘Campo dei Miracoli ’ en de Toren van Pisa zagen, raakten ze echter diep onder de indruk van de pracht en praal van de gebouwen en de omgeving. Hierdoor besloten ze de toren te sparen en werd de Toren van Pisa door de Duitsers in de Tweede wereldoorlog gebruikt als uitkijkpunt.

5. In 1990 is het toch gelukt om de toren licht te buigen

Het was de bedoeling dat de Toren van Pisa een hoogte zou krijgen van 60 meter. Maar na de kanteling(en) kreeg de hoogste kant (noord) een hoogte van 56,67 meter en de laagste kant (zuid) een hoogte van 55.86 meter. Hierdoor heeft de noordelijke trap van de toren 296 treden en de zuidelijke kant slechts 294 treden. Omdat de toren in het jaar 1990 een risicovolle kanteling bereikte van 5,5 graden, werd hij gerestaureerd, waardoor hij nu nog slechts een kanteling heeft van 3,97 graden. In 2001 werd de toren officieel stabiel verklaard voor tenminste de komende 200 jaar. En in 2008 werd er ontdekt dat de toren niet langer aan beweging onderhevig is, zelfs niet aan een minimale verzakking. Laten we hopen dat de theorie klopt en dat we nog zeker 200 jaar mogen genieten van de prachtige Toren van Pisa.

4. Er zijn meerdere scheve torens in Pisa

Hoewel je zou denken dat er van de scheve toren van Pisa maar een is, klopt dat niet. De slechte ondergrond was in de hele stad een probleem, waardoor ook andere torens verzakten. De nu nog zeer bekende klokkentoren van de Sint Nicolaaskerk werd gebouwd in dezelfde tijd als dé Toren van Pisa. In 1170 verzakte ook deze achthoekige klokkentoren een licht, maar onmiskenbaar stukje in de aarde. En dan is er in Pisa ook nog de scheve klokkentoren van de Sint Michele degli Scalzi.

3. De zeven klokken worden niet meer geluid

De Toren van Pisa heeft in het puntje zeven zware klokken. De grootste heeft zelfs een gewicht van 400 kilogram. Elke klok representeert een muzikale noot. Ze hebben echter hun geluid niet meer laten horen sinds de 20e eeuw. Je kunt waarschijnlijk wel raden waarom ze niet meer worden geluid. De beweging van de enorme klokken kan trillingen veroorzaken die de toren doen verzakken.

2. Je kunt de Toren van Pisa beklimmen

Lonewolf1976/wikipedia

Hoewel je de klokken van de Toren van Pisa nooit meer hoort luiden, kun je ze nog wel van dichtbij gaan bekijken. Het is namelijk mogelijk om de beroemde toren te beklimmen. En je weet nu dat dit geen enkel risico met zich meebrengt. Wel merk je bij je klim omhoog dat de toren scheef staat. Soms leun je tegen de buitenmuur, dan weer tegen de binnenmuur. Je evenwichtsorgaan zal eenmaal bovenin even de tijd nodig hebben om te herstellen, maar je word wel beloond met een schitterend uitzicht.

1. Het is niet de scheefste toren van de wereld

Axel Heymann/wikicommons

Het moge duidelijk zijn dat de Toren van Pisa de beroemdste scheve toren van de wereld is die miljoenen toeristen per jaar trekt. Er zijn echter schevere torens. Lange tijd stond de Schiefer Turm von Suurhusen in het Guinness Record boek. Deze toren helt nog 1.19 graden meer dan de Toren van Pisa. Sinds 2010 is er echter een nieuwe recordhouder, namelijk de Capital Gate in Dubai. Deze wolkenkrabber helt maar liefst 18 graden over, dit is vier keer meer dan de toren van Pisa. Bij deze toren was het echter wel opzettelijk en geen foutje.

FritzDaCat /wikicommons

Bonus

De meest cliché toeristenfoto wordt gemaakt bij de scheve toren. Wedden dat jij die ook hebt gemaakt als je er weleens bent geweest!