Top 10 Meest Gesproken Talen in de Wereld

Engels is de wereldtaal, en zodoende een taal waar je overal mee voor de dag kan komen. Ten minste, dat denken wij Europeanen doorgaans. Of het ook echt de taal is die het meest gesproken is, is nog maar de vraag. Of liever, het is helemaal geen vraag, maar een wetenswaardigheid: Engels is niet de meest-gesproken taal ter wereld. Het is niet eens de één-na-meest gesproken taal!

In deze top tien kijken we naar mensen die een bepaalde taal als moedertaal spreken of als tweede taal. Wij Nederlanders staan internationaal nogal bekend om onze kunde in Engels, maar volgens de regels is Engels niet onze eerste taal. Dat is immers Nederlands (voor een enkeling is dat natuurlijk niet zo, maar over het algemeen wel). Onze tweede taal, echter kan wel degelijk Engels zijn. Afijn, we gebruiken de gegevens van Ethnologue, een organisatie die zich puur en alleen concentreert op het analyseren van ’s werelds talen. Hun gegevens zijn uit 2013, dus nogal recent. Zo ontzettend veel verschillen zullen er niet zijn geweest in de laatste twee maanden.

10. Zwahili – 140 miljoen sprekers

We beginnen deze lijst met een Afrikaanse taal. Zowel de eerst-genoemde taal in deze lijst is het Zwahili ook meteen de enige Afrikaanse taal in de lijst. 140 miljoen mensen spreken Zwahili, 100 miljoen daarvan als eerste taal, de rest als tweede taal. De officiële naam is Kiswahili, en het wordt gesproken door veel groeperingen die her en der in Afrika wonen, zoals Zuid Afrika, Tanzanië, Kenia, Oeganda, Rwanda en zo voort. Het is slechts een officieel erkende nationale taal in Tanzanië, Kenia, Oeganda en de Democratische Republiek Congo. Oorspronkelijk komt de taal van de Oost-Afrikaanse kust-bevolking, maar tegenwoordig is het in heel midden-oost Afrika een gangbare taal.

9. Indonesisch- 163 miljoen sprekers

Indonesië was ooit een kolonie van Nederland, maar ze hebben altijd hun eigen taal gehad en gehouden, en qua sprekers stijgen ze ver boven het aantal Nederlands-sprekenden uit. Krap tien keer zoveel mensen spreken Indonesisch als er Nederlandse inwoners zijn! Merkwaardig is echter dat slechts 23 miljoen hiervan de taal spreekt als eerste taal. Het overgrote merendeel spreekt Indonesisch als tweede taal (140 miljoen).

8. Portugees – 217 miljoen sprekers

Europese talen doen het niet zo goed in deze top tien (met uitzondering van het Engels en het Spaans), maar een andere Europese finalist is Portugees. Er zijn ongeveer 217 miljoen sprekers van deze taal (língua portuguesa volgens de Portugezen zelf), en van die 217 zijn er ruim 202 miljoen eerste-taal sprekers bij. Het is dus niet bepaald een taal die men als tweede ‘bij’-taal kiest. Portugees is de officiële hoofdtaal van Portugal (tja…), maar ook Brazilië, Mozambique, Angola, Cape Verde en Guinea-Bissau, onder andere.

7. Bengaals – 250 miljoen sprekers

Met een kwart miljard sprekers is Bengaals waarschijnlijk een van de minst bekende talen bij het Westerse publiek, van deze lijst. Toch is het dus een erg veel voorkomende taal. De meeste Bengalezen spreken Bengaals, maar ook grote delen van India is voornamelijk Bengaals-sprekend. In het Bengaals heet de taal Bangla. Ruim 193 miljoen van de Bengaals sprekende mensen doen dit als eerste taal, en ongeveer 57 miljoen als tweede taal.

6. Russisch – 272 miljoen sprekers

Van de 272 miljoen Russisch sprekende mensen doen 162 miljoen dit als eerste taal, en 110 als tweede taal. In het Russisch zegt men russkij jazyk, en deze taal wordt voornamelijk gesproken in Rusland (uiteraard) Wit-rusland, Kazakhstan en Kyrgyzstan. Het is niet de officiële taal van Oekraïne, Moldavië, Letland, Estland of Litouwen, maar wordt ook in deze landen erg veel gesproken.

5. Arabisch – 353 miljoen sprekers

Arabisch kent ontelbaar veel varianten, maar wanneer we ze allemaal tezamen nemen, dan zijn er ongeveer 200 miljoen eerste-taal sprekers, en 250 tweede-taal sprekers. Dit is een opmerkelijk iets, dat er meer tweede-taal sprekers dan eerste-taal sprekers zijn. Het komt niet vaak voor. We zagen hiervoor al dat dit het geval was voor Indonesisch, en we gaan het nog één andere keer tegenkomen in deze lijst (drie maal raden bij welke taal…)

4. Hindi – 380 miljoen sprekers

Hiervan spreken 260 miljoen mensen het als eerste taal, en 120 het als tweede taal. Het merkwaardige aan Hindi is dat het heel geconcentreerd wordt gesproken. Dat wil zeggen, terwijl andere talen in deze top tien meestal in meer dan tien landen gesproken worden (met uitzondering van nummer 7, Bengaals) wordt Hindi in slechts vier landen gesproken.

3. Spaans – 466 miljoen sprekers

De Spaans sprekende wereldbevolking bezit in zekere zin eigenlijk een tweede-plek als we zouden kijken naar eerste-taal sprekers. Er zijn ongeveer 406 miljoen mensen die Spaans als eerste taal spreken en daarmee zijn er meer dan de nummer twee uit deze lijst, Engelsen. Echter, we hebben hier gekeken naar zowel eerste- als tweede-taal sprekers, en in tegenstelling tot in het Engels, zijn er niet zo erg veel mensen die Spaans als tweede taal gebruiken. Onze bron beschrijft slechts 60 miljoen mensen die het als tweede taal spreken, en dat is erg weinig, vergeleken met het Engels.

2. Engels – 765 miljoen sprekers

Sommige lijsten laten Spaans vóórlopen op het Engels, en in zekere zin is dit correct, wanneer we kijken naar het aantal mensen dat Engels als eerste taal spreekt. ‘Slechts’ 335 miljoen mensen spreken Engels als eerste taal, terwijl Spaans 406 miljoen eerste-taal-sprekers heeft. Echter, de Engelse taal wordt door enorm veel mensen als tweede taal gesproken, en dit geldt slechts in mindere mate voor Spaans. De groep mensen die Engels als tweede taal spreekt is zelfs groter dan de groep eerste-taal sprekers. Dit is redelijk bijzonder aan het Engels (we zagen dit ook bij het Arabisch, de meeste andere talen vinden meer eerste-taal sprekers dan tweede-taal sprekers.
Maarliefst 430 miljoen mensen spreken Engels als tweede taal, bijna een half miljard dus. Engels wordt in maarliefst 101 landen gesproken als eerste of tweede taal, en daarmee is de nalatenschap van het koloniale tijdperk nog goed zichtbaar. Het is daarnaast ook de taal van zowel de wereldhandel en de wetenschap en als je dus in een internationaal project gaat samenwerken is het zeer waarschijnlijk dat Engels, en niet de nummer één van deze lijst, de leidende taal zal zijn. Desondanks is het Engels niet de meest gesproken taal ter wereld!
Als we kijken naar het aantal mensen dat de taal als buitenlandse taal spreekt (dus redelijk goed, niet drie tot 5 woorden), zien we ineens een dramatisch ander beeld. Inderdaad, als we deze groep mensen erbij nemen, dan springt het aantal Engels sprekenden omhoog naar maarliefst 1500 miljoen, oftewel één zesde van de totale wereldbevolking!

1. Mandarijns – 1026 miljoen sprekers

Neen, niet de citrusvrucht, maar de Chinese taal, het Mandarijns, is de meest gesproken taal over de hele wereld. In totaal spreken zo’n 848 miljoen mensen op deze aarde Mandarijns als eerste taal, en nog eens 175 miljoen spreken het als tweede taal. Waar spreken ze dit vooral? Je begrijpt natuurlijk, vooral in China. Ongeveer 953 miljoen sprekers wonen daar, en een kleine 23 miljoen in Taiwan. Ongeveer 50 miljoen sprekers wonen elders. En elders betekent in het geval van de Chinezen ook echt óveral. Chinezen zijn oorspronkelijk altijd handelaren en reizigers geweest, en ze laten zich nergens door tegenhouden. Zo zijn er overal ter wereld conclaves van Chinezen, en met hun komt ook de Mandarijnse taal.
Overigens is het Mandarijns van de ene Chinees geenszins verstaanbaar voor een andere Chinees. Mandarijns kent een groot aantal dialecten die zo verschillend zijn dat sommige dialect-sprekers andere dialecten nauwelijks of helemaal niet kunnen verstaan. Neem nou Min Nan, of Wu, allemaal varianten met meer sprekers dan er Nederlandse inwoners zijn (meer dan twee keer zoveel zelfs!). Desalniettemin zijn al die accenten allemaal lid van de talen-stam ‘Mandarijns’, en met een ruime één miljard sprekers verdient deze taal dus dubbel en dwars de nummer één op deze lijst. Let op, uitgaande van een wereldbevolking van 7 miljard, betekent dit dat één op de zeven mensen Chinees spreekt!

Als we puur en alleen onze beslissing zouden baseren op het aantal sprekenden per taal, dan zou Chinees de beste keuze zijn voor een wereldtaal. Echter, Engels is veel wijder verspreid over de wereld, en derhalve een goede tweede keuze. Maar zoiets is altijd in verandering. Denk eraan dat nog geen 200 jaar geleden de universele taal (ten minste voor de intelligentsia) Latijn was, terwijl de taal van de aristocratie het Frans was (de Russische noblesse sprak nota bene beter Frans dan hun eigen Russisch!). Een taal is altijd in flux en niets is dus zoals het 50 jaar geleden was. Wie weet is er nog hoop voor het Nederlands!