Alweer zeven jaar geleden kon je via een internetstemming je voorkeur voor de beste Nederlandse literaire werken uitspreken. Deze verkiezing is georganiseerd door het NRC Handelsblad samen met de NPS. Onderstaande top 10 is gebaseerd op 6.500 stemmen.
10. Publieke werken – Thomas Rosenboom
In ‘Publieke werken’ neemt Thomas Rosenboom je mee terug naar het jaar 1888. Toen vond er een historische gebeurtenis plaats in Nederland; de veenwerkers leefden een bijzonder armoedig bestaan. De hoofdpersoon uit het boek, vioolbouwer Walter Vedder, wil hen bijstaan. Zo spant hij een rechtszaak aan tegen de NV Victorie Hotel. Met het geld, dat hij hiermee probeert te bemachtigen, wil hij de veenwerkers een nieuw leven in Amerika bieden. Niet alleen het onderwerp, maar ook de in ‘Publieke werken’ gebruikte woorden en uitdrukkingen, geven je het gevoel dat je die periode zelf beleeft.
9. De Avonden – Gerard Reve
Hoewel recensenten en collega-auteurs direct na het verschijnen via niet misverstane kritieken hun ongenoegen kenbaar maakten, wordt ‘De Avonden’ van Gerard Reve gerekend tot één van de belangrijkste boeken uit de Nederlandse literatuur. Zo is meer dan 50 keer tot een herdruk overgegaan. De meeslepende beschrijving van de verstikkende saaiheid, die Nederland na de oorlog in z’n greep had, wordt wel gezien als het succes van deze roman. Tijdens het lezen leef je echt mee met hoofdpersoon Frits van Egters. Later is ‘De Avonden’ nog verfilmd, met Thom Hoffman in de hoofdrol.
8. De uitvreter / Titaantjes / Dichtertje – Nescio
Onder het pseudoniem ‘Nescio’ – hetgeen ‘ik weet het niet’ betekent in het Latijn – schreef J.H.F. Grönloh onder meer het meesterwerk ‘De uitvreter / Titaantjes / Dichtertje’. Dit boek kwam uit in 1918. Hoewel in ‘De uitvreter’ en ‘Titaantjes’ dezelfde personen terugkomen, gaat het eigenlijk om drie op zichzelf staande verhalen. Wat de verhalen gemeen hebben, is dat ze op overtuigende wijze de (soms) bizarre verhoudingen tussen de hoofdpersonen blootleggen! Ook eindigen de verhalen op eenzelfde manier, namelijk dramatisch. Vermeldenswaardig is dat Grönloh zich gedurende zijn werkend bestaan meer bezighield met andere activiteiten, als met schrijven.
7. Het bureau – J.J. Voskuil
Hoewel de titel ‘het beste Nederlandse literaire werk’ aan ‘Het bureau’ voorbij gaat, staat de roman wel bekend als de meest omvangrijke. Zo bestaat het ‘Het bureau’ uit maar liefst zeven delen, te weten: ‘Meneer Beerta’ (1996), ‘Vuile handen’ (1996), ‘Plankton’ (1997), ‘Het A.P. Beerta Instituut’ (1998), ‘En ook weemoedigheid’ (1999), ‘Afgang’ (2000) én ‘De dood van Maarten Koning’ (2000). Na het verschijnen van een nieuw deel spoedden zich drommen mensen naar de boekwinkels. Er werd ook wel gesproken van de ‘Voskuilgekte’! In ‘Het bureau’ leef je mee met wetenschapper Maarten Koning – Voskuils alter ego – die werkzaam is op het P.J. Meertens-Instituut.
Koop het Bureau hier bij Bol.com
6. Nooit meer slapen – W.F. Hermans
De klassieke roman ‘Nooit meer slapen’ gaat over grote dromen. Hoewel de missie van begin af aan al niet soepel verloopt, gaat geologiestudent Alfred toch op expeditie in Noorwegen. Geplaagd door muggen en slapeloosheid, ontdekt Alfred dat een van de expeditieleden informatie achterhoudt. Als dan ook nog een van de jongens verongelukt, gaat de expeditie als mislukt de boeken in. Alfred maakt de balans op en moet erkennen dat hij zijn vader – eveneens wetenschapper – niet heeft kunnen overtreffen; ook hij heeft geen bijdrage van betekenis kunnen leveren aan de wetenschap.
5. De donkere kamer van Damokles – W.F. Hermans
‘De donkere kamer van Damokles’ staat bekend als Hermans’ meest gelezen boek. Jij hebt het vast ook gelezen voor je literatuurlijst op de middelbare school! De grote vraag is: wat is er nu precies gebeurd? Hoofdpersoon Osewoudt is ervan overtuigd dat hij een rol van betekenis speelde binnen de verzetswereld. Echter, nadat Nederland is bevrijd, wordt hij beschuldigd van meervoudig landverraad. Zijn ervaringen lijken niet op waarheid te berusten. Al snel raakt Osewoudt verstrikt in zijn eigen beleveniswereld. Onder de titel ‘Als twee druppels water’ is het verhaal in 1963 verfilmd door Fons Rademakers.
Koop De Donkere kamer van Damokles hier bij Bol
4. Hersenschimmen – J. Bernlef
In ‘Hersenschimmen’ ben je getuige van de aftakeling van de mens Maarten Klein. Langzaam maar zeker verandert hij van een gezonde, gepensioneerde man in een patiënt, die 24 uur per dag zorg nodig heeft in een inrichting. Maarten Klein lijdt namelijk aan dementie. Deze ontroerende roman gaat over aftakeling, ouderdom, eenzaamheid en angst. Heel bijzonder is dat het verhaal door de hoofdpersoon zelf wordt verteld. Ongetwijfeld biedt dit meesterwerk van Bernlef troost aan de naasten van een dementerend persoon.
3. Max Havelaar – Multatuli
Zegt de naam ‘Eduard Douwes Dekker’ je iets? Menigeen kent de auteur alleen onder zijn pseudoniem ‘Multatuli’. In 1860 werd zijn roman ‘Max Havelaar’ gepubliceerd. Het verhaal gaat over een man, die in opstand komt tegen het corrupte regeringssysteem van Nederlands-Indië. Niet alleen geldt ‘Max Havelaar’ als één van de belangrijkste werken uit de Nederlandse literatuur, ook heeft het grote invloed gehad op de koloniale politiek, die Nederland erop nahield. Heel bijzonder is dat ‘Max Havelaar’ ruim een eeuw later nog altijd actueel is. Het feit dat het boek eindigt als iets wat ingrijpt in de werkelijkheid, maakt het tijdloos. In 1976 is het boek verfilmd.
Koop Max Havelaar hier bij Bol.com
2. Het huis van de moskee – Kader Abdolah
‘Het huis van de moskee’ is geschikt voor een groot publiek. Auteur Kader Abdolah staat namelijk bekend als een ware vertelkunstenaar. In de roman ‘Het huis van de moskee’ maak je mee wat moslimfundamentalisme teweeg brengt. Niet alleen lees je hoe de terreur een land ten gronde richt, maar ook wat het doet met verstandhoudingen tussen mensen, die ooit onaantastbaar leken. Zo veranderen vrienden in vijanden en vallen families uiteen.
1. De ontdekking van de hemel – Harry Mulisch
Verreweg het beste Nederlandse boek ooit geschreven is ‘De ontdekking van de hemel’. Recensenten, ook Mulisch zelf, spreken wel van zijn ‘magnum opus’. Oftewel, zijn grootste werk. Zo is het genomineerd voor de NPS Publieksprijs en haalde het in 1993 de shortlist van de AKO Literatuurprijs. Dit ongekend dikke boek is een filosofische, psychologische, avonturen-, tijd-, en ontwikkelingsroman ineen. Niet alleen wordt ‘De ontdekking van de hemel’ omschreven als bijzonder interessant, ook is het goed leesbaar.
2 reacties
ik krijg er slaap van
Ik mis toch wel een aantal andere titels, maar Hersenschimmen is wel 1 van mijn favorieten 🙂