Het is typisch een onderwerp voor eindeloze cafédiscussies: wie is de beste Nederlandse schaatser aller tijden? Het probleem is natuurlijk dat de professionalisering van de sport en innovaties op het gebied van schaatspakken, indoorbanen en schaatsen een vergelijking, puur op gereden tijden, lastig maakt. Dan zijn er ook nog de allrounders, de stayers, en de sprinters. We zullen er nooit uitkomen maar als aanzet: wie zijn de tien beste Nederlandse mannelijke en vrouwelijke schaatsers aller tijden?

De Mannen

10. Leo Visser

foto: Anefo / Croes, R.C.

Het beste jaar van Leo Visser was 1989 toen hij zowel Nederlands, Europees en Wereldkampioen werd. Als Olympiër won hij vier medailles (een zilver en drie brons). Op de Spelen van 1992 in Albertville ontglipte het goud op de 1500 meter hem op honderdsten van een seconde. Visser besloot na die Spelen meteen te stoppen wat resulteerde in een relatief korte carrière.

9. Falko Zandstra

foto: UweFan / Wikicommons

Vanwege zijn karakteristieke dunne benen kreeg Falko Zandstra de bijnaam De Gespierde Spijker. Dit weerhield hem niet om een succesvolle allrounder te worden. Op het hoogtepunt van zijn carrière groeide Zandstra uit tot een tieneridool. 1993 was zijn beste seizoen. Het jaar daarvoor had hij het NK en EK gewonnen en nu werd hij ook nog eens wereldkampioen. Op de Olympische Spelen wist hij twee keer het podium te bereiken met als beste prestatie een zilveren medaille op de 5000 meter.

8. Jochem Uytdehaage

De schaatsloopbaan van Jochem Uytdehaage piekt duidelijk in 2002 toen hij voor het eerst Europees kampioen allround werd. In Salt Lake City won hij Olympisch goud op de 5000 en 10000 meter, allebei met nieuwe wereldrecords. Hij was bovendien de eerste schaatser die de 10000 meter onder de 13 minuten wist te rijden. Hij sloot het jaar glorieus af met een wereldtitel. Door omstandigheden en pech wist Uytdehaage nooit dit niveau meer te evenaren en kon hij bijvoorbeeld zijn Olympische titels niet verdedigen.

7. Ids Postma

foto: UweFan / Wikicommons

Ids Postma uit Deersum was elf jaar professioneel schaatser. In zijn topperiode tussen 1994 en 1999 werd hij twee keer Nederlands kampioen. Postma won nooit de drie allround kampioenschappen in een seizoen maar werd in 1997 en 1998 wereldkampioen. Ook was Postma succesvol op de Olympische Winterspelen van 1998 waar hij goud won op de 1000 meter en zilver op de 1500 meter.

6. Hilbert van der Duim

foto: Croes, Rob C. / Anefo

Hilbert van der Duim was aan het begin van de jaren tachtig een dominante schaatser die zeven keer achter elkaar het NK schaatsen won. Hij werd ook twee keer Europees en Wereldkampioen allround. De manier waarop hij op het WK 1980 de Amerikaan Eric Heiden tegen de alle verwachtingen in versloeg is legendarisch. Daarnaast wordt Van der Duim vaak liefdevol herinnerd om zijn grappen en vreemde valpartijen.

5. Gianni Romme

Gianni Romme was een succesvolle langeafstandsschaatser die in een klap naam maakte op de Olympische Spelen van Nagano in 1998. Hij won hier op indrukwekkende wijze goud op de 5000 en 10.000 meter. Romme kende een wat onevenwichtige carrière met veel pieken en dalen. In 2003 schaatste hij een ijzersterk seizoen waarbij hij de drie allround titels won. Het jaar daarvoor won hij zijn derde Olympische medaille (zilver op de 10.000 meter).

4. Rintje Ritsma

foto: Lempkesfabriek/ wikicommons

De Beer uit Lemmer ontpopte zich in de jaren negentig tot een dominante langeafstandsschaatser die veel heeft bijgedragen aan de verdere professionalisering en commercialisering van de schaatssport. Ook Ritsma won zoals een grootse schaatser betaamt in een seizoen het NK, EK en WK allround (1996). Ritsma deed vijf keer mee aan de Olympische Winterspelen waar hij zes medailles won, de laatste in 2006 voor de achtervolging.

3. Kees Verkerk

foto: Fotocollectie Anefo. Nationaal Archief

Kees Verkerk is onlosmakelijk verbonden met Ard Schenk met wie hij talloze spannende duels schaatste. Hij groeide daarbij uit tot een van de populairste Nederlandse sporters aller tijden. Verkerk was iets eerder succesvol maar hun eerste confrontatie gaf goed de verhoudingen weer: op 17 februari 1963 won Schenk de 10.000 meter maar Verkerk eindigde als eerste in het eindklassement. Verkerk brak tijdens zijn loopbaan een groot aantal records op de 5000 en 10.000 meter. Zijn meest succesvolle jaar was 1967 toen hij het NK, EK en WK won. Het jaar daarna op de Olympische Spelen van Grenoble won hij goud op de 1500 meter. Verkerk deed mee aan drie Winterspelen waar hij nog drie zilveren medailles won.

2. Sven Kramer

foto: Bjarte Hetland / Wikicommons

Je kunt eenvoudig pleiten voor Kramer als de beste schaatser van het professionele tijdperk. De cijfers liegen er niet om: een groot aantal wereldrecords, zes keer Nederlands kampioen allround, vijf keer gecombineerd met winst op het EK en WK. Bovendien won hij tot nu toe drie gouden medailles op de Winterspelen (zeven in totaal.) In 2007 werd hij verkozen tot Sportman van het jaar.

1. Ard Schenk

foto: Verhoeff, Bert / Anefo

De faam van Ard Schenk heeft een romantisch tintje vanwege zijn rivaliteit met Kees van Verkerk. Samen zetten zij het Nederlandse schaatsen op de internationale kaart. Maar ook zonder de rivaliteit was Schenk een uitzonderlijke schaatser die achttien wereldrecords reed. In 1970 won hij het NK, EK en WK allround maar zijn grootste prestatie vond plaats op de Olympische Spelen van 1972. In Sapporo kwam hij op de 500 meter ten val maar hij herstelde zich en won goud op de resterende afstanden. Ard Schenk werd vier keer verkozen tot Sportman van het jaar

[criteo]

De Vrouwen

10. Sijtje van der Lende

foto: Peters, Hans / Anefo

Van de Lende ontwikkelde zich in de jaren zeventig tot een beduchte allround schaatsster. Dat leverde haar drie keer een Nederlands kampioenschap op. Ook was zij een tijd lang houdster van Nederlandse records op de 1500 en 3000 meter. In 1976 viel ze net buiten het podium op het WK allround.

9. Marrit Leenstra

foto: Bloemmie29 / wikicommons

Marrit Leenstra viel in 2008 op tijdens het NK en WK junioren waar ze een groot aantal gouden medailles won. Datzelfde jaar werd ze professioneel schaatsster. In 2011 werd Leenstra voor het eerst Nederlands kampioen allround, een titel die ze het jaar erna prolongeerde. Samen met Ter Mors en Würst won ze in 2014 Olympisch goud op de achtervolging.

8. Tonny de Jong

foto: UweFan / Wikicommons

De bijnaam Pocket Rocket heeft Tonny de Jong te danken aan haar korte postuur in combinatie met haar snelheid. Zij werd in 1997 Europees kampioen allround omdat ze als eerste de klapschaats echt wist te benutten, een prestatie die ze twee jaar later herhaalde. In 1997 werd ze tot Sportvrouw van het jaar gekozen.

7. Ria Visser

foto: Suyk, Koen / Anefo

Rond 1980 was Ria Visser ongenaakbaar in het Nederlandse vrouwenschaatsen. Ze werd vijf keer kampioen NK allround. Internationaal had ze veel concurrentie te duchten uit het Oostblok maar wist toch te verrassen op de Olympische Spelen van Lake Placid door een zilveren medaille te winnen op de 1500 meter.

6. Renate Groenewold

foto: McSmit / Wikicommons

Renate Groenewold was zowel succesvol schaatsster als wielrenster. Ze werd vooral bekend vanwege haar gouden medaille op het WK allround van 2004 in Hamar. Voor het eerst in precies dertig jaar was een Nederlandse rijdster weer wereldkampioen. Daarnaast werd ze drie keer Nederlands kampioen allround en won twee zilveren Olympische medailles op de 3000 meter.

5. Stien Kaiser

foto: Ron Kroon / Anefo

Stien Kaiser was een zeer succesvolle schaatsster die van 1963 tot 1972 actief was. Kaisers talent viel pas laat op en vanaf haar vijfentwintigste kwam ze op stoom. In Nederland was ze zeer dominant met zes keer goud op het NK. In 1967 en 1968 werd ze wereldkampioene. Ze beëindigde haar carrière in stijl door op de Winterspelen van 1972 goud te winnen op de 3000 meter. In totaal won zij vier Olympische medailles.

4. Marianne Timmer

foto: McSmit / wikicommons

Marianne Timmer was als schaatsster gespecialiseerd in de korte afstand. Ze won tien keer het NK sprint waarmee ze recordhouder is. Het WK sprint won Timmer in 2004. Het hoogtepunt van haar schaatscarrière vond ongetwijfeld plaats op de Olympische Spelen van Nagano (1998). Ze won goud op de 1000 meter en verraste iedereen door op de 1500 meter Gunda Niemann te verslaan. Door op de Winterspelen van 2006 nog een keer goud te winnen op de 1000 meter werd ze de eerste Nederlandse schaatsster die dit op verschillende Spelen klaarspeelde.

3. Yvonne van Gennip

foto: UweFan / Wikicommons

Yvonne van Gennip was in eerste instantie succesvol op de korte afstand en won in 1984 en 1985 en NK sprint. Later ontwikkelde ze zich tot een allround schaatsster wat haar twee Nederlandse kampioenschappen opleverde. Ze maakte ze zichzelf echter onsterfelijk op de Winterspelen van Calgary (1988) waar ze de hegemonie van de Oost-Duitse schaatsers brak door drie gouden medailles te winnen. Ze reed alle wedstrijden in Calgary met een polsblessure. Datzelfde jaar werd ze vanzelfsprekend verkozen tot Sportvrouw van het jaar.

2. Atje Keulen-Deelstra

foto: Verhoeff, Bert / Anefo

Net zoals bij de mannen is het moeilijk om schaatssters uit verschillende periodes te vergelijken. Atje Keulen-Deelstra wordt vaak gezien als de beste Nederlandse schaatsster al haalt ze het wat betreft prijzen niet bij Ireen Wüst. In haar beste jaren 1972 – 1974 was zij echter onverslaanbaar. Dit resulteerde in drie seizoenen waarin ze steeds het NK, EK en WK allround won. Keulen-Deelstra deed maar een keer mee aan de Olympische Spelen. In 1972 won ze een keer zilver en twee bronzen medailles.

1. Ireen Wüst

foto: Sasha Krotov / Wikicommons

De carrière van Ireen Wüst kwam in een stroomversnelling toen ze op negentienjarige leeftijd de gouden medaille 3000 meter won op de Olympische Spelen van Turijn (2006). Het zou het begin zijn van een unieke zegereeks: vier gewonnen allround EK’s en vijf wereldtitels (waarvan vier op rij). Op drie Winterspelen heeft ze acht medailles gewonnen (waarvan vier goud) wat haar tot de meest succesvolle Olympische sporter van Nederland maakt. Ze is de enige schaatsster die twee keer tot Sportvrouw van het jaar is uitgeroepen (2006 en 2014).

[adsenseo]