Top 10 Grootste Nederlandse Criminelen aller Tijden

De onderwereld kent zijn eigen wetten, waarin macht, geld en geweld de hoofdrol spelen. Deze lijst brengt de tien meest beruchte criminelen van Nederland samen, stuk voor stuk mensen die hun stempel hebben gedrukt op de georganiseerde misdaad. Van drugskartels en afpersing tot moord en liquidaties, hun verhalen lezen als een film, maar met een zeer duistere realiteit.

1. Klaas Bruinsma

Klaas Bruinsma wordt gezien als de ‘vader’ van de drugshandel in Nederland. Als dusdanig stond hij ook aan de wieg van de moderne, Nederlandse georganiseerde misdaad. ‘De Lange’ was een geboren en getogen Amsterdammer. Al als tiener begon hij hasj te gebruiken en verkopen. Op zijn zestiende werd hij hiervoor een eerste keer gearresteerd en uiteindelijk ook van school gestuurd.

In 1974 ging Bruinsma fulltime de business in. In 1977, na een tweede arrestatie, veranderde hij zijn identiteit in ‘Frans van Arkel’ (‘Lange Frans’) en zette hij een betere organisatie op, samen met verkoper Thea Moear en later ook Etienne Urka. Veroordelingen volgden handelsuitbreidingen en reorganisaties op, en omgekeerd.

Eind jaren 1980 was Bruinsma uitgegroeid tot dé drugsbaron van Europa. Per dag werden miljoenen guldens omgezet. Hoewel Bruinsma op een gegeven moment het bedrijf wilde verlaten, stonden zijn gulzigheid, cocaïneverslaving en psychische problemen dat in de weg. In zijn neergang nam Etienne Urka de zaken over.

Op 27 juni 1991 werd ‘De Dominee’ neergeschoten voor het Hilton hotel in Amsterdam. Het betrof waarschijnlijk een wraakactie, hoewel de precieze omstandigheden en motieven nooit officieel werden vastgesteld. De herkomst van de bijnaam ‘Dominee’ is wel duidelijk: Bruinsma dankte deze aan zijn hoge status in het milieu, zijn zwarte kledij en zijn betweterige prekerigheid.

2. Willem Holleeder

Het is een paradox, maar Willem Frederik Holleeder – ‘De Neus’ – is misschien wel de bekendste Nederlandse crimineel uit de geschiedenis. Niet alleen was hij een van de ontvoerders van Freddy Heineken en Ab Doderer, maar hij wist zich daarna ook op te werken tot de top van het Amsterdamse criminele milieu.

Net als zijn ‘schoonbroer’ Cor van Hout begon Holleeder al op jonge leeftijd met het zwaardere werk, zoals knokploegen, gewelddadige overvallen en afpersing. Toen de vastgoedsector in een economische krimp terechtkwam, werd de Heineken-ontvoering een lucratieve optie. Deze actie leverde hem elf jaar cel op, maar ook een reputatie als een van de meest beruchte criminelen van Nederland.

Na zijn vrijlating wist Holleeder zijn invloed verder uit te breiden. Hij werd de ‘sterke arm’ van vastgoedmakelaar Willem Endstra, ook wel de ‘bankier van de onderwereld’ genoemd. Holleeder afperste Endstra, vermoedelijk voor tientallen miljoenen euro’s. Daarnaast werd hij vaak genoemd als de officieuze leider van de Amsterdamse Hell’s Angels.

Op 30 januari 2006 werd Holleeder gearresteerd voor afpersing en mishandeling. Na een jarenlang proces, dat bekend staat als het ‘Proces van de Eeuw’, werd hij op 3 juli 2009 definitief veroordeeld tot negen jaar gevangenisstraf. Hij werd schuldig bevonden aan de afpersing van Willem Endstra, Kees Houtman en Rolf Friedlander, evenals deelname aan een criminele organisatie.

Holleeder kwam begin 2012 weer vrij, wat leidde tot een ongekend mediacircus rond zijn persoon. Zijn bekendheid maakte hem niet alleen een symbool van de Amsterdamse onderwereld, maar ook een onderwerp van fascinatie voor het grote publiek.

3. Ridouan Taghi

Ridouan Taghi is het gezicht van de Mocro Maffia. Hij is een van de meest gevreesde criminelen in de recente geschiedenis van Nederland. Zijn misdaadimperium was gebaseerd op de internationale handel in cocaïne, waarin hij samenwerkte met Zuid-Amerikaanse kartels. Taghi’s kartel was verantwoordelijk voor een reeks brute liquidaties in Nederland en België, vaak uitgevoerd in het openbaar, wat leidde tot een enorme angst binnen de onderwereld én daarbuiten.

In 2019 werd hij gearresteerd in Dubai na een intensieve internationale klopjacht. Zijn vermogen om onder de radar te blijven met valse identiteiten en veilige huizen maakte hem jarenlang ongrijpbaar. Taghi werd uiteindelijk uitgeleverd aan Nederland, waar hij terechtstaat in het “Marengo-proces”, dat draait om elf liquidaties en een breed scala aan misdrijven, waaronder drugshandel en het vormen van een criminele organisatie.

De impact van Taghi op de Nederlandse georganiseerde misdaad is enorm. Zijn gewelddadige stijl en onvoorspelbare aard hebben een verschuiving veroorzaakt in de onderwereld, waarbij oude codes zoals “geen familie” of “geen onschuldigen” vaak werden genegeerd. Het Marengo-proces, dat naar verwachting jaren zal duren, zal waarschijnlijk meer onthullen over zijn omvangrijke misdaadnetwerk.

4. Sam Klepper & Johnny Mieremet

De twee belangrijkste erven van Bruinsma waren allicht deze Simon Klepper en Johnny Mieremet. Meer bepaald leidden zij jarenlang de divisie speelautomaten in het rijk van Bruinsma.

Klepper en Mierement leren elkaar kennen in de Amsterdamse Kinkerbuurt, waar zij al snel ‘De Denkers’ oprichten. Tot deze bende behoren ook Kees Houtman en Georges Van Kleef. De Denkers verzamelen miljoenen guldens via bankovervallen die tot vandaag onopgelost blijven. Na de dood van Bruinsma wordt de band tussen Mieremet en Klepper nog nauwer.

In het milieu staan ze bekend als ‘Spic & Span’. Hun tegenstanders worden immers altijd netjes opgeruimd. Verder verdiepen Spic & Span zich in de drugs- en wapenhandel en afpersing. Uiteindelijk werden echter ook zij beiden uitgeschakeld, de ene in Amsterdam, de andere in Thailand.

5. Dino Soerel

Dino Soerel is een naam die onlosmakelijk verbonden is met de gewelddadige Amsterdamse onderwereld. Als een van de sleutelfiguren in het beruchte “Passage-proces” werd Soerel veroordeeld tot levenslang voor zijn betrokkenheid bij meerdere liquidaties en drugshandel. Zijn criminele carrière begon in de jaren ’90, maar hij groeide uit tot een van de belangrijkste spelers in de Nederlandse georganiseerde misdaad in de vroege jaren 2000.

Soerel werkte vaak samen met andere bekende figuren zoals Willem Holleeder en Ridouan Taghi. Hij werd gezien als een bruggenbouwer tussen verschillende criminele netwerken en speelde een sleutelrol in de afpersing en liquidaties die voortkwamen uit conflicten binnen de onderwereld. Een van zijn beruchtste daden was het laten uitvoeren van de liquidatie op vastgoedmagnaat Willem Endstra, die bekendstond als de “bankier van de onderwereld”.

Zijn veroordeling in het Passage-proces kwam na jaren van onderzoek en getuigenverklaringen van onder andere kroongetuige Peter La Serpe. Soerel blijft een van de meest emblematische figuren van de harde, gewelddadige kant van de georganiseerde misdaad in Nederland.

6. Mink Kok

Mink Kok, bijgenaamd “De Zwarte Cobra”, is een crimineel met een bijna mythische status in de Nederlandse onderwereld. Hij begon zijn carrière als autodief in de jaren ’80, maar groeide al snel uit tot een belangrijke figuur in de XTC-handel en wapensmokkel. Kok stond bekend om zijn connecties met internationale netwerken, variërend van Colombiaanse kartels tot Oost-Europese wapenhandelaren.

Kok werd ook bekend vanwege zijn strategische en zakelijke benadering van misdaad. In tegenstelling tot veel van zijn tijdgenoten vermeed hij onnodig geweld en gaf hij de voorkeur aan slimme, gestructureerde operaties. Dit maakte hem tot een ongrijpbare tegenstander voor justitie. Hij werd in de jaren ’90 meerdere keren gearresteerd, onder andere voor grootschalige smokkel van synthetische drugs, maar wist vaak lichte straffen te krijgen door gebrek aan bewijs.

Een van de meest opmerkelijke momenten in zijn carrière was zijn vermeende betrokkenheid bij de liquidatie van een criminele concurrent in België, wat leidde tot een korte gevangenisstraf. Hoewel Kok na 2000 minder prominent werd in de media, wordt hij nog steeds gezien als een van de meest invloedrijke criminelen van zijn tijd. Zijn bijnaam, “De Zwarte Cobra”, verwijst naar zijn strategische sluwheid en zijn vermogen om steeds weer te ontsnappen aan de autoriteiten.

7. Charles Zwolsman

De criminele carrière van Zwolsman begint in 1984, wanneer zijn bloemenhandel failliet gaat en hij in de drugshandel stapt. In volle bloei zou zijn bende een zestigtal leden hebben geteld. Zij smokkelden in het totaal zo’n 160 ton hasj uit Marokko naar Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Zwolsman werd vaak gearresteerd en gevangengezet. Hij werd beschuldigd van criminele organisatie, drugssmokkel en het witwassen van drugsgeld (via zijn autohandel Investment Cars B.V.). In 2005 werd hij ook veroordeeld tot het betalen van 22,5 miljoen euro ‘criminele winst’ aan de de Nederlandse staat. Op 21 januari 2011 is Zwolsman onverwacht overleden in de gevangenis van Nieuwegein. Zijn doodsoorzaak is onbekend.

8. Etienne Urka

‘Eutje’ of ‘De Generaal’ is afkomstig uit Paramaribo. Al snel belandt hij in de jeugdgevangenis van Amsterdam na inbraken in het Lloyd Hotel. Halfweg de jaren 1980 treedt Urka in dienst van Klaas Bruinsma, die algemeen beschouwd wordt als de ‘capo di tutti capi’ van de Nederlandse penoze uit die periode.

Urka begon als Bruinsma’s lijfwacht en werkte zich zo op tot diens rechterhand. In 1998, aan het einde van ‘Operatie Delta’ werd Urka tot zes jaar cel veroordeeld wegens handel in hasj en criminele samenzwering. In april 1999 werd hij in hoger beroep echter vrijgesproken. Urka wist ook zijn naam te laten verwijderen uit de verfilming van De Dominee, het verhaal van Klaas Bruinsma. Regisseur Gerrard Verhage ging immers over tot naamsverandering van Urka’s personage nadat die hem geld geboden had om (grote delen van) zijn rol integraal uit het verhaal te schrappen.

9. Willem Endstra

Er is weinig geweten over ‘Stille Willem’, maar veel specialisten dichten hem een centrale plaats toe in de Nederlandse onderwereld tussen 1980 en 2004, tijdens en na Bruinsma. Zo staat Endstra algemeen bekend als de ‘bankier van de onderwereld’ en was hij ‘belanghebbend’ bij minstens 25 moorden in het circuit.

Endstra begon op zestienjarige leeftijd in het familiebedrijf, dat hij uitbouwde tot een vastgoed-imperium. In 1992 en 1995 werd hij echter voor het eerst publiekelijk in verband gebracht met het witwassen van drugsgeld. En in 2002 bereikten beschuldigingen van Mieremet (als zou Endstra de bankier van de onderwereld zijn en Holleeder zijn gewapende rechterhand) het blad Quote.

Endstra’s vermogen werd toen op 350 miljoen euro geschat. Op 16 mei 2004 wordt Endstra – grotendeels buiten vervolging gesteld – neergeschoten op zijn kantoorparking. Tot januari van dat jaar sprak hij regelmatig met de Criminele Inlichtingen Eenheid (CIE).

10. Stanley Hillis

Deze Hagenees verwierf renommee in de onderwereld via diverse geslaagde ontsnappingen uit de Bijlmerbajes en de gevangenis van Scheveningen. ‘De Ouwe’ raakte zijn jeugdige verlegenheid echter vooral kwijt in het Vreemdelingenlegioen. Na die ‘Franse’ tijd kwam hij terug naar Nederland om als bankovervaller te starten. Hillis werd bekend bij het grote publiek nadat hij, na een ontsnapping in 1985, een interview gaf aan Sonja Barend. Kort daarna werd hij weer ingerekend. In de jaren 1990 werd Hillis echter vooralsnog één van de erven Bruinsma. Samen met Mink Kok en Jan Femer zou hij zo onder andere miljoenen hebben verdiend aan de XTC-handel. Op 21 februari 2011 werd Hillis doodgeschoten in zijn auto, te Watergraafsmeer.