Hij kwam, zag en overwon (‘veni, vidi, vici’), de Romeinse veldheer, schrijver en politicus Julius Caesar. Hij beweerde dat van alle Galliërs de Belgen de dapperste waren (‘Horum omnium fortissimi sunt Belgae’), een uitspraak die in de Belgische geschiedenisboekjes natuurlijk dik in de verf wordt gezet. Julius Caesar was een Romeins aristocraat. Hij werd rond het jaar 100 voor Christus geboren en vermoord in het jaar 44 voor Christus. Julius Caesar veroverde Gallië (het huidige Frankrijk, België, Zuid-Nederland en westelijk gedeelte van Duitsland) en voegde dit enorme gebied toe aan het Romeinse Rijk. Caesar was ook schrijver en redenaar. In zijn boek ‘De bello Gallico’ beschrijft hij zijn roemrijke overwinning op de Galliërs. Julius Caesar heeft een grote stempel gedrukt op de Romeinse geschiedenis. Hieronder een top 10-lijstje van minder bekende feiten over deze historische figuur.
Hij kwam niet op de wereld via een keizersnede
Het is een hardnekkig gerucht dat Caesar geboren werd via een keizersnede. De medische benaming voor een keizersnede (‘sectio caesarea’) verwijst inderdaad naar Caesar, maar het is weinig waarschijnlijk dat er in de eerste eeuw voor Christus al een keizersnede werd uitgevoerd. Zijn moeder, Aurelia, overleefde in elk geval de geboorte van haar zoon. Het opensnijden en terug sluiten van de buikwand en de baarmoeder, zonder verdoving, zonder ontsmettingsmiddelen en zonder geavanceerde medische apparatuur, zou in die tijd simpelweg fataal zijn geweest voor moeder én kind. Pas in de moderne 20ste eeuw konden keizersneden op een veilige en verantwoorde manier worden toegepast.
Caesar gevangengenomen door piraten
Caesar werd op jonge leeftijd ontvoerd door piraten. In het jaar 75 v. Chr. voer hij op een schip over de Egeïsche Zee op weg naar het eiland Rodos. Zijn schip werd echter geënterd door zeerovers en Caesar werd samen met de andere opvarenden gevangengezet. Na de betaling van het geëiste losgeld kwam Caesar na 38 dagen terug vrij, maar zon op wraak. Op 25-jarige leeftijd stelde hij zelf een vloot samen om de piraten op te sporen. Hij trof ze aan op hetzelfde kleine eiland waar hij had vastgezeten en nam alle zeerovers gevangen. Al op zo’n jonge leeftijd toonde hij zijn vastberadenheid: toen de berechtiging van de piraten naar zijn zin niet snel genoeg liep, liet hij ze zelf aan het kruis hangen. Caesar toonde echter genade: hij liet de piraten eerst de keel oversnijden, zodat hen een langzame en pijnlijke dood aan het kruis bespaard bleef…
Vluchten voor zijn leven
Julius Caesar trouwde in 84 v. Chr. met zijn eerste vrouw, Cornelia Cinna Minor. Zij was de dochter van Lucius Cornelius Cinna, een consul van Rome die opkwam voor de belangen van het gewone volk. Na de dood van Caesars schoonvader kwam Sulla aan de macht, een tegenstander van Lucius Cornelius Cinna. Hij vroeg aan Caesar om te scheiden van Cornelia, wat Caesar prompt weigerde. Omdat hij wist dat zijn leven hierdoor in gevaar kwam, vluchtte Caesar uit Rome weg. Caesar werd door Sulla vogelvrij verklaard en kon pas naar Rome terugkeren nadat invloedrijke vrienden van Sulla het voor Caesar opnamen.
Caesar en Cleopatra hadden samen een zoon
Hoewel Julius Caesar weigerde te scheiden van zijn eerste vrouw, was hij niet bepaald een trouwe echtgenoot. Hij had talrijke affaires met andere vrouwen, waarvan de relatie met Cleopatra, koningin van Egypte, de meest bekende is. Caesar verwekte bij Cleopatra een zoon, Caesarion. Caesarion zou als driejarige kleuter aangesteld worden als heerser over Egypte, samen met zijn moeder Cleopatra. Toen Octavianus (de latere Romeinse keizer Augustus) Egypte binnenviel, pleegde Cleopatra zelfmoord samen met haar toenmalige minnaar Marcus Antonius. In datzelfde jaar werd Caesarion op 16-jarige leeftijd in opdracht van Octavianus vermoord. De relatie tussen Cleopatra en haar minnaars Julius Caesar en Marcus Antonius vormde het scenario voor talrijke boeken, toneelstukken en (Hollywood-)films.
Hij was de grondlegger van de juliaanse kalender
De oorspronkelijke Romeinse kalender telde slechts 355 dagen. Omdat dit helemaal niet in overeenstemming was met de omlooptijd van de aarde om de zon, besloot Julius Caesar als hoofd van de Romeinse eredienst een nieuwe kalender in te voeren. Het aantal dagen in een maand werd verhoogd. Voortaan zou het jaar 365 dagen tellen, met om de vier jaar een schrikkeljaar van 366 dagen. Het jaar zou voortaan ook op 1 januari beginnen en de zevende maand werd ter ere van Caesar ‘juli’ genoemd. Later zou de achtste maand de naam krijgen van de eerste Romeinse keizer: Augustus.
De juliaanse kalender bleef in gebruik tot in 1582. Toen werd op bevel van paus Gregorius XIII de zogenaamde gregoriaanse kalender ingevoerd, die eigenlijk slechts een kleine aanpassing was van de oorspronkelijke juliaanse kalender.
Caesar was niet bepaald een watje
Een Romeins legeraanvoerder die een enorm grondgebied als Gallië veroverde, kon geen watje zijn. Caesar liet niet met zich sollen, zijn wil was wet. Dat ondervonden de stamleden die zich als list overgaven aan Caesar, om nadien een verrassingsaanval uit te voeren op het Romeinse leger. Na het neerslaan van deze aanval liet Caesar zonder blikken of blozen alle overblijvende 53.000 stamleden als slaven verkopen. Hij deinsde er ook niet voor terug om een tweede muur rond een belegerde stad te laten bouwen, zodat geen enkele inwoner kon ontsnappen.
Caesars maatregelen tegen files
Wie denkt dat files en verkeersopstoppingen een probleem van onze tijd zijn, heeft het grondig mis. Zelfs in het oude Rome stond het verkeer vaak stil, ten gevolge van paardenkarren en -koetsen die de doorgang door de smalle straten belemmerden. Caesar maakte prompt een einde aan deze verkeersellende door overdag paardenkoetsen in Rome te verbieden. Zo konden inwoners van Rome overdag hun bestemming weer op tijd bereiken…
Een lauwerkrans tegen kaalheid
Een lauwerkrans werd normaal alleen door veldheren gedragen tijdens een triomftocht. Julius Caesar droeg echter altijd een lauwerkrans. Sommigen schreven dit toe aan de zelfingenomenheid en het hoge zelfbeeld van Caesar, maar er was een veel praktischer reden. Caesar had immers last van beginnende kaalheid. Met de lauwerkrans kon hij de kale plekken op zijn hoofd verbergen.
Caesar vermoord met 23 dolksteken
Julius Caesar stierf een gewelddadige dood in het jaar 44 voor Christus. Op de 15de maart van dat jaar was Caesar aanwezig op een vergadering van de Romeinse senaat. Senatoren die vreesden dat Caesar te veel macht naar zich toetrok, hadden vooraf een complot beraamd en brachten hem met 23 dolksteken om het leven. Volgens bronnen uit die tijd was het slechts één van de 23 dolksteken die Caesar fataal werd, wegens overvloedig bloedverlies. Senator Brutus was een van de samenzweerders. Volgens de overlevering zou Caesar hebben uitgeroepen ‘Et tu, Brute’ (‘Ook gij, Brutus’), maar van deze uitspraak is er geen historisch bewijs.
Zijn moordenaar werd bijna zijn opvolger
Caesar had als heerser over het Romeinse Rijk uiteraard een testament opgemaakt. Hij had zijn neef en adoptiezoon Octavianus aangewezen als zijn opvolger. Octavianus zou na de moord op Caesar en na jaren van burgeroorlog de eerste Romeinse keizer worden onder de naam Augustus. Als Octavianus de macht niet naar zich toe had getrokken, zou mogelijk Brutus op de troon gekomen zijn. Caesar had inderdaad Brutus als tweede opvolger aangewezen. Hij beschouwde Brutus, een belangrijke samenzweerder en betrokkene bij de moordpartij, bijna als zijn eigen zoon…
