Top 10 Obscure Metal Genres

De Metalheads onder ons zullen wel bekend zijn met de noodzaak om ’metal’ uit te leggen aan familieleden (voornamelijk de oudere generatie). De beschrijving ‘rock maar dan lawaaieriger’ is waar ik zelf meestal voor ga, simpel en volledig incorrect, maar begrijpelijk voor grootmoeders en –vaders die willen weten waar hun kleinkinderen toch zo enthousiast over zijn.
Metal is ontstaan uit de Hard rock van de jaren 70 en 80, ook wel bekend onder populaire bandnamen als Deep Purple, Europe en Kiss. Sommige mensen noemen Iron Maiden (dit is een beroemde band, mijn lieve niet-metalheads) als de eerste echte metal-band, anderen noemen Metallica als grondlegger, en sommigen gaan verder terug, naar hard rock bands als Deep Purple, en artiesten als Led Zeppelin en Jimi Hendrix.

Afijn, waar en wanneer het ook begon, vanaf de jaren 80 was (heavy) metal als een muziekgenre een feit. In de loop van de jaren groeide het aantal bands in het genre, en uiteraard waren er al gauw subspecialisaties onder de algemene noemer ‘heavy metal’. Sommigen kennen we allemaal wel (grootmoeders en –vaders terzijde), andere genres zijn wat obscuurder. En obscuur is een van de favoriete woorden van de top tien schrijvers van deze website. Vandaar, een lijstje met enkel en alleen de meest obscure metal genres.

10. Nu Metal

Nu metal heeft niets te maken met ‘direct’ of ‘meteen’ zoals het woordje nu wellicht doet denken. Nu metal wordt ook wel new, neo of aggro metal genoemd, en het is een mix tussen heavy metal (de traditionele ‘metal’) en een scala aan andere genres, meestal hip hop, funk en grunge. Typerend aan Nu metal is dat vaak Dj’s worden betrokken bij de ritmes en voor elektronische geluidseffecten. Wie zich dit niet kan voorstellen; denk aan Linkin Park.

Ook is de muziek vaak ‘syncope’, wat betekent dat de tonen van de muziek net niet óp de maat, maar vlak ervoor of erna vallen. Nu metal ontstond in 1997 en een jaar later brak het al door tot de (metal) mainstream, het werd met andere woorden populair onder metalheads, en zelfs buiten deze selecte groep konden sommige nu metalbands op luisteraars rekenen. Hoewel bands zelden precies binnen één genre horen, zijn de volgende bandnamen meer dan eens genoemd als ‘nu metal’ artiesten (en wellicht ken je er meer dan één): Korn, Slipknot, Papa Roach en Linkin Park (zie video).

9. Glam metal

Glam metal is ook wel bekend onder de namen hair metal, sleaze en soms zelfs ‘pop’ metal (let op, pop is een vies woord voor een metalhead). Glam metal is officieel een subgenre van heavy metal, maar het heeft ook veel elementen van punk rock, pop muziek en hard rock. Derhalve lijkt glam metal vaak helemaal niet meer op zijn grotere broer ‘heavy metal’. Typerend aan glam metal zijn de zogeheten ‘hooks’, of aanstekelijke deuntjes en ‘jingles’. Bovendien leent glam metal veel elementen van het toepasselijk geheten glam rock uit de jaren 70. Uiterlijk is daarbij alles voor glam artiesten. Bombast, glitter, vuurwerk en opmaak zijn allemaal minstens even belangrijk als de muziek die geproduceerd word (veelal zuivere zang en gitaarspel).

Wie speelt er wel eens glam metal? Wel, zoals we boven al zeiden, niet alle artiesten spelen altijd hetzelfde genre, maar Aerosmith, Alice Cooper (zie video), Kiss en Van Halen zijn zeker artiesten die meer dan eens glam metal-achtige nummers hebben gespeeld. Ook nummers van Mötley Crue en Bon Jovi vallen af en toe onder de noemer Glam metal.

Na een grote populariteit te hebben ervaren in de jaren 70 verloor de stijl de interesse van het ‘grote’ publiek in de jaren 80, vermoedelijk vanwege zijn buitensporigheid en overdaad. Een van de redenen hiervan is de opkomst van de Grunge (een compleet tegenovergestelde metal stijl waarin uiterlijk helemaal niets ertoe doet, en waarvan Nirvana wellicht het meest bekende voorbeeld is).

8. Folk metal

Folk metal is mijns inziens de meest ondergewaardeerde muziekstijl ooit (vermoedelijk is deze mening ietwat bevooroordeeld door het feit dat dit mijn favoriete genre is). Folk metal is een mix tussen heavy metal aan de ene kant en traditionele folk muziek aan de andere kant. Het was sinds haar begin in de jaren 90 lange tijd een bijna geheel Europese aangelegenheid, hoewel in de laatste paar jaren ook bands uit andere continenten folk metal beginnen te maken.

Een ander kenmerk van folk metal is dat bands vaak meer dan slechts de traditionele metal instrumenten gebruiken. Naast een drumstel, gitaren en basgitaar is er bijna altijd een synthesizer aanwezig voor ambiance geluiden, maar ook meer obscure instrumenten zijn meer regel dan uitzondering. Van viool tot panfluiten, en zelfs obscure instrumenten als een kantele, een hurdy gurdy en de oud en saz (google die laatste twee maar). Uiteraard zijn de thema’s van folk metal muzikanten ook ‘folklorisch’; ze zingen over mythologie, fantasie, paganisme, geschiedenis en de natuur.

Van Nederlandse bodem is het beste voorbeeld van Folk metal toch echt de band Heidevolk (zie de video), en andere niet-Nederlandse voorbeelden zijn Finntroll, Ensiferum, Korpiklaani en Moonsorrow (Finland) en Sylvatica (Denemarken).

7. Crust Punk

Crust punk, soms simpelweg crust genoemd, is een vreemde mix tussen anarcho-punk, hardcore punk en extreme metal (die laatste is een vorm van heavy metal en de reden waarom Crust in deze top mag voorkomen). De stijl ontwikkelde zich in de jaren 80 in Engeland (dit is een noodzakelijke conditie voor iedere zelf respecterende punk band). De lyrics van Crust zijn typerend, ze zijn pessimistisch, dystopisch en bekritiseren politieke en sociale aspecten van de maatschappij. De naam Crust, overigens, komt van het nummer Ripper Crust van Hellbastard, uit 1986.

Goed, anders dan depressief, wat is Crust nog meer? Het maakt veel gebruik van basgeluiden die hevig vertroebeld zijn (distortion, heet dat ook wel). Daarnaast is Crust veelal van hoog tempo en de ‘zang’ is vooral gegrom en gekreun, af en toe geschreeuw. Dit een vrij typisch aspect dat geadopteerd is van de extreme metal.

We hoorden al dat de stijl vernoemd is naar Hellbastard, een van de typische Crust artiesten. Amebix is een andere vroege Crust artiest. Tegenwoordig zijn de bands Behind Enemy Lines en Tragedy ook Crust. Hellbastard, een van de eerste Crust bands, maakt ook nog altijd zeer respectabele metal, zie de video voor een uitstekend voorbeeld.

6. National Socialistic Black metal

https://www.youtube.com/watch?v=UUSHiJJr2xg

Voor we dieper ingaan op de NSBM (National Socialistic Black Metal) even kort een intro in black metal zelf. Black metal is een extreme metal stijl waarin snelle tempo’s, geschreeuw, gekrijs en gekreun (‘grunting’) gecombineerd wordt met hevig vervormde (‘distorted’) gitaargeluiden. Onconventionele nummer structuur en een nadruk op de atmosfeer zijn verdere kenmerken van Black Metal. Tot slot is het een traditie van Black Metal artiesten om tijdens optredens corpse paint te gebruiken (zie foto).

Origineel gingen Black metal nummers voornamelijk over satanistische onderwerpen, maar in de loop van de jaren zijn de onderwerpen waar Black metal artiesten over zongen gaan afwijken van deze norm, en derhalve zijn er sub-subgenres in de muziekstijl ontstaan. Vandaar NSBM. Er zijn ook andere smaken van Black metal, voor liefhebbers…

Het onderwerp van deze artiesten namelijk is het neonazisme, met nadruk op thema’s als fascisme, White Supremacy, separatisme, antisemitisme en homofobie. Dat mengen deze bands met een dominant etnisch Europese paganisme en een haat naar de grote wereldreligies als christendom en Islam. Veel NSBM artiesten worden verdacht van satanisme.

NSBM is qua stijl dus in principe min of meer hetzelfde als andere black metal genres, maar vanwege de heftige dominante focus op bepaalde dogma’s verdient het toch zijn eigen ‘stijl-noemer’. Let op, als iemand naar Black metal luistert (zoals ooit de schrijver zelf deed) betekent dat nog niet dat hij of zij een neonazi is. NSBM is zelfs onder de black metal scene een zeer kleine minoriteit. Hierboven zien we als voorbeeld de Oekraïense band Nokturnal Mortum. De muziek zelf is best indrukwekkend, mijns inziens…

5. Viking metal

Viking metal is een andere spruit van Black metal, waarin aspecten van Noorse folk muziek zijn gewoven, en waarvan de lyrics en thema’s doorgaans gaan over Noorse mythologie, paganisme of andere Viking-gerelateerde onderwerpen. Odin is een woord dat je in ieder ander nummer wel zal tegenkomen!

Typisch voor deze (vrij brede) stijl is dat het doorgaans gespeeld wordt met vrij lage tempo’s, zwaarmoedige gitaar riffen, met een combinatie van zuiver gezongen en ‘grunted’ zang. Net als Folk metal gebruiken Viking metal bands vaak traditionele instrumenten, en zijn ook niet spaarzaam met de synthesizer, voor atmosferische en ambiance elementen.

Viking metal ontstond in de jaren 80 als reactie op de extreme agressie van het satanisme. Het vormde een alternatief voor metalheads die niet per se Nazistische neigingen hadden, maar tóch naar Black metal wilden luisteren. Vroege namen in de Viking metal zijn Bathory (Zweeds), Enslaved en Burzum (Noorwegen). Amon Amarth is ook een bekende naam binnen dit genre (zien we in de video hierboven). Tegenwoordig zijn er veel bands die elementen van Viking metal en Folk metal combineren, zoals Ensiferum en Heidevolk.

4. Stoner metal

Stoner metal of stoner rock is een subgenre dat heavy metal combineert met psychedelische rock, blues rock en doom metal. Soms wordt het ook wel desert rock genoemd (woestijn rock). Het is een dikwijls traag gespeelde stijl met hevig vervormde groove (blues elementen) en bas geluiden, vergezeld met melodische zang. In de jaren 90 kwam deze stijl op met bands als Kyuss en Sleep. In de jaren 2000 kwam het pas echt in aanraking met de mainstream, onder andere door de populariteit van de bekende band Queens of the Stone Age (hierboven te zien).

3. Avant-garde Metal

Avant-garde metal, ook wel avant metal of experimental metal is een op experimenten gebaseerde stijl die, je begrijpt het al, bekend staat om de innovatieve en experimentele aspecten die gebruikt worden om ‘muziek’ te maken. Soms is de muziek daarbij ietwat ver te zoeken, maar dat geeft niet, het gaat om originaliteit, nieuwheid en innovatie. Vreemde geluiden, instrumenten, muziek structuur en zangstijlen, het kan (en zal) allemaal tot het uiterste veranderd worden om nieuwheid te bereiken.

Vanwege deze hang naar ‘andersheid’ is het moeilijk om te definiëren wat avant metal nu werkelijk is. Immers, het is niet ‘iets’, het is meer een belofte; de belofte om origineel te zijn. Avant metal artiesten proberen nooit hetzelfde te herhalen, dat zou namelijk buiten de stijl vallen.

Strapping Young Lad is een goed voorbeeld van een band die experimentele metal produceert, en zo ook de andere ‘band’ van de leadzanger van deze band, genaamd Devin Townsend (een Canadees). Ayreon is een Nederlandse one-man band van Arjen Anthony Lucassen die ook veel experimentele metal op zijn naam heeft.

2. Teutonic Thrash Metal

Ja, Teutoonse muziek, dat is de naam. Teutonic Trash metal is natuurlijk een subcategorie van de Trash metal, en Trash is een genre dat getypeerd is door snelle tempo’s en agressie van zowel spel als zangteksten en uitingen van de zanger (het woord trash betekent ook vuilnis, en die gelijkenis is niet toevallig). Sociale problematiek en rebellie tegen de oppressie staat vaak centraal in de teksten. En Teutonische Trash, dat is Trash die ontstaan is in Duitsland in de jaren 80. Naast Teutonic Trash uit Duitsland, is er ook Bay Area Trash, East Coast Trash en Brazilian Trash, allemaal met een kleine nuance verschil ten opzichte van de anderen (hoewel vermoedelijk het grootste verschil in de gezongen taal ligt).

Bekende teutonische trashers zijn Destruction uit Lörrach en Holy Moses, van Aken (let op, Holy Moses is een van de weinige metal bands die a) een vrouw in de gelederen hebben en b) een vrouw als leadzanger hebben!). Tegenwoordig komen Teutonische trashbands ook uit andere landen, zoals Oostenrijk, Tsjechie en Zwitserland. Zolang het maar uit het Teutonen-gebied komt…

1. Djent metal

We hebben uiteraard de meest obscure metalsoort voor het laatste bewaard: Djent. Djent metal is een spin off van progressieve metal, het woord djent werd oorspronkelijk voor het eerst genoemd door de gitarist Fredrik Thordendal, van Meshuggah (een typische Djent band), hij gebruikte het woord om te refereren naar zijn band’s speciale muziekstijl (“high-gain, distorted palm-muted”), en eveneens voor de scene eromheen. Het is dan ook Meshuggah (een Zweedse band) die dit genre heeft gestart, maar inmiddels zijn er meer bands die de stijl hebben overgenomen, zoals Sikth, Animals as Leaders, TesseracT, Periphery en Textures. De scene is bovendien bezig met een groeispurt. De moeite waard om eens te beluisteren, want het Djent omschrijven is nagenoeg onmogelijk.

Tot dusver tien obscure metal genres. Als je een metalhead bent dan kende je ongetwijfeld de meeste stijlen al wel, maar voor de meer mainstream mensen onder ons, ik hoop dat je iets over de diversiteit binnen de metal scene hebt kunnen leren! Neem deze genres echter niet te dogmatisch op. Gelukkig is er in de metal altijd genoeg ruimte voor het creëren van nieuwe stijlen, zowel als zogeheten cross-overs (mengelmoesjes van twee of meerdere stijlen), dus als band ben je nooit opgesloten in een bepaalde scene! Noch als luisteraar.