Je hebt er vast wel eens over gelezen of een documentaire gezien, waarin dit onderwerp centraal stond: een verloren stad. Dergelijke steden vormden het decor voor vele films en boeken. Hieronder volgt een overzicht van de tien meest tot de verbeelding sprekende verloren steden uit de mythes en legendes.
In deze top 10 lijst kijken we naar de steden die (waarschijnlijk) niet hebben bestaan, of in iedergeval nog niet zijn ontdekt. Bekijk ook de top 10 van verloren steden die wel zijn ontdekt.
10. Ubar – ‘Atlantis van het zand’
De stad Ubar staat bekend als de ‘stad van duizend pilaren’. Ook met de namen ‘Aram’, ‘Iram’, Irem’, ‘Erum’, ‘Irum’, ‘Wabar’ en ‘Iram’ wordt deze stad aangeduid. Volgens oude geschriften heeft Ubar bestaan in de periode 3000 voor Christus tot de eerste eeuw na Christus in het zuiden van het Arabisch Schiereiland. Door handel met de kustgebieden in zowel Europa als ook het Midden Oosten, heeft de stad veel rijkdom vergaard. Ubar zou zich hebben ontwikkeld tot het handelscentrum van de Rub al Khali woestijn. Op een bepaald moment is Ubar uit de geschiedenisboeken verdwenen. Hoe dit is gebeurd, is tot op de dag van vandaag onduidelijk. Volgens de verhalen ligt de schuld hiervan bij de koning van Ubar. Nadat hij een bevel van een profeet negeerde, strafte God zijn volk door de stad te laten verdwijnen in het zand. Ubar wordt daarom ook wel het ‘Atlantis van het zand’ genoemd.
9. Kitezj – ‘Atlantis van Rusland’
Tot op de dag van vandaag leeft de verzonken stad Kitezj voort in de legendes. Menig operavoorstelling is gewijd aan het lot van haar inwoners. Anno 2014 gaan we er vanuit dat Kitezj was gelegen in het huidige district Voskresenski in Rusland. Grootvorst Joeri II zou de stad hebben gebouwd. Overigens gebeurde dit in fases; eerst bouwde men Klein-Kitezj, later Groot-Kitezj. Laatstgenoemde stad bevond zich aan de oever van het Svetlojarmeer. Al snel kregen het Mongoolse volk in de gaten dat Kitezj over ongekende rijkdommen beschikte. Hun leger bestormde de stad. Volgens de legende ondernamen de inwoners geen enkele poging om zich te verdedigen. Sterken nog, Kitezj beschikte niet eens over vestigingsmuren. Op het moment dat de Mongolen aanvielen, zonk de stad Kitezj in het meer. Daarom wordt het Svetlojarmeer ook wel het ‘Atlantis van Rusland’ genoemd.
8. Ker-Ys
Het lot dat de inwoners van Kitezj is overkwamen, viel ook die van Ker-Ys ten deel. Hoewel de naam van deze stad wat Oosters overkomt, was Ker-Ys gelegen aan de baai van Douarnenez in Bretagne. De legende van Ker-Ys brengt ons terug naar het einde van de vijfde eeuw na Christus. Toen liet koning Gradlon de stad bouwen voor zijn dochter Dahut. Niet alleen was Dahut gefascineerd door de zee, maar ook door de druïde-cultuur. Al snel overheerste het kwaad in de stad. Ondanks vele waarschuwingen ondernam koning Gradlon geen enkele actie om het gedrag van zijn dochter te beteugelen. Uiteindelijk nam de oceaan bezit van de stad Ker-Ys. Hoewel er van de stad zelf niets concreet gevonden is, is wel bekend dat er in die periode een koning Gradlon heeft geleefd. Ook weet men dat de kust van Bretagne in de afgelopen eeuwen is gezakt.
7. Zeven Steden van Cibola
Hoewel we de ‘Zeven Steden van Cibola’ in de Verenigde Staten moeten zoeken, zijn de plannen voor het ontstaan ervan hoogstwaarschijnlijk in Spanje gesmeed. Toen het gebied Mérida omstreeks 1150 door de Moren werd ingenomen, zouden zeven bisschoppen met een groot aantal schatten zijn gevlucht. Zij streken neer in een ver land – de Verenigde Staten – en stichtten daar elk een eigen stad. Volgens de verhalen groeiden deze vestigingen uit tot steden met ongekende rijkdommen. Enkele eeuwen later bevoeren ontdekkingsreizigers de wereldzeeën en deden de Verenigde Staten aan. Toen werd de legende van de ‘Zeven Steden van Cibola’ weer heel actueel. Tijdens zijn zoektocht naar goud en weelde, heeft menig gelukzoeker het leven gelaten. In de film ‘National Treasure: book of secrets’ uit 2007 lukt het Nicolas Cage dan eindelijk om de stad te vinden!
6. Shambhala
In tegenstelling tot de andere steden en landen, is de legende van Shamballa springlevend! Een bepaalde groep gelovigen is ervan overtuigd dat men hier geheel gewijd is aan de uitvoering van de Kalachakratantra. Deze religie is een variant van het boeddhisme. Shamballa is gelegen ten noorden van de Himalaya. Het land zou de vorm van een grote lotusbloem hebben aangenomen. Omgeven door wouden van sandelhout en prachtige meren ligt de hoofdstad Kalapa. In het centrum van deze stad bevindt zich de mandala van de Boeddha Kalachakra. De inwoners van het land zijn gezond en de monniken uiterst toegewijd aan hun religie. Niets lijkt het geluk van de inwoners van Shambhala in de weg te staan. Toch doemt zich een rampscenario op; in het jaar 2425 zullen de barbaren proberen om het land binnen te vallen. Dan zal een strijd losbarsten, waarin het boeddhisme uiteindelijk zal zegevieren.
5. Aztlan
Aztlan wordt gezien als de woonplaats van de grondleggers van de ‘Nahua’, een belangrijke culturele groep in Meso-Amerika. Aztlan betekent zoveel als ‘plaats van de witte vogels’, ‘plaats van de oorsprong’ en ‘plaats van het brandende water’. De Nahua-aanhangers van het eerste uur waren verdeeld in een aantal stammen: de Tlahuica, Xochimilca, Tlaxcalan, Acolhua, Chalca, Tepaneken en Mexica. Elke stam woonde in een eigen grot op een eiland in een meer. Uiteindelijk is men uit de grotten gekropen en heeft men de handen ineen geslagen. Ook voor het bestaan van Aztlan is geen concreet bewijs gevonden. De naam wordt alleen nog gebruikt door bepaalde politieke groeperingen, die grondgebied van de Verenigde Staten willen toevoegen aan Mexico.
4. Ai
Letterlijk vertaald vanuit het Hebreeuws betekent Ai ‘hoop ruïnes’. Hoewel de stad in het oude Palestina moet hebben gelegen, is er onduidelijkheid over de exacte ligging. Als we Jeremia 49:3 lezen, dan kan het gaan om de stad, die wordt vermeld samen met Hebron. Echter, het boek van Jozua handelt om een Kanaänitische plaats, die door de Israëlieten werd ingenomen. Volgens diverse archeologen zijn de ruïnes van Ai gelegen op de archeologische vindplaats Et-Tell. Opmerkelijk is dat de stad Ai, zoals in het boek van Jozua wordt vermeld, ook een rol speelt in het boek Genesis. In het laatstgenoemde boek wordt Ai omschreven als een door Abraham gesticht heiligdom. Verder in de Bijbel kun je lezen dat de gehele bevolking van Ai is uitgeroeid op Gods bevel.
3. Sodom en Gomorra
De Bijbel maakt ook melding van de steden Sodom en Gomorra; in Genesis vers 18-19 kun je lezen over de verwoesting van deze steden door zwavel en vuur. Op deze wijze werd een einde gemaakt aan de verdorvenheid van de inwoners van Sodom en Gomorra. Hier zouden zich zondige seksuele contacten tussen mannen afspelen. In de Koran wordt vrijwel dezelfde beschrijving gegeven. Archeologen twijfelen aan het bestaan van de plaatsen; men kan simpelweg geen vindplaats aanwijzen, die de Bijbelse steden vertegenwoordigt. Andere archeologen, die zich bezighouden met de historiciteit van de Bijbel, zijn wel overtuigd van het bestaan van Sodom en Gomorra. Zij hebben teksten gevonden, waarin de handelsbetrekkingen van de steden uit de doeken wordt gedaan.
2. El Dorado
foto: Andrew Bertram / Wikicommons
In de afgelopen eeuwen heeft El Dorado grootse vormen aangenomen. Zo groeide deze mythe uit van een stad via een rijk tot een heus koninkrijk! In de zestiende eeuw zijn diverse expedities opgezet om dit ‘beloofde goudland’ te vinden. Naast de Spanjaarden deden ook Engelsen, Fransen en Nederlanders een greep naar het goud. De zoektocht duurde voort tot diep in de achttiende eeuw. Landen als Colombia, Venezuela, Guyana en Brazilië zijn volledig uitgekamd. Hoewel men wel bijvoorbeeld de Amazone ontdekte, is er nooit goud gevonden. Zouden de Indianen geslaagd zijn in hun streven om de Spaanse goudzoekers met een kluitje in het riet te sturen? Ze hebben in elk geval niet kunnen overzien hoeveel avonturiers deze legende op de been heeft gezet! Ook schrijvers en filmmakers raakten geïnspireerd door El Dorado. Verreweg de meest bekende film over dit onderwerp is ‘Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull’.
1. Atlantis
Ook het bestaan van Atlantis is uiterst twijfelachtig. Dit eilandenrijk werd voor het eerst door Plato genoemd. In zijn dialogen ‘Timaeus’ en ‘Critias’ beschreef Plato dit bijzondere land. Het zou hier gaan om een aards paradijs, dat door een catastrofe van de kaart is weggeveegd. Dan moet je denken aan een aardbeving, vloedgolf of vulkaan. Gezien Plato’s fascinatie voor de vulkanische gebeurtenissen op het eiland Santorini ligt laatstgenoemde oorzaak het meest voor de hand. Van de Azoren en Scandinavië tot Cuba en Antartica; ook over de ligging van Atlantis zijn de meningen verdeeld. Dat Antartica wordt genoemd, is bijzonder. Hoewel geologen hebben aangetoond dat Antartica sinds het Mioceen ononderbroken volledig onder ijs ligt, is het wel opmerkelijk dat dit continent op een aantal middeleeuwse wereldkaarten vrij nauwkeurig is aangeven. Zou dit de ligging van Atlantis verklaren?
hoi