Van Orwell’s dystopische meesterwerk tot Rushdie’s controversiële roman, boeken zijn door de eeuwen heen verboden vanwege uiteenlopende redenen. Sommige boeken werden verbannen om politieke redenen, andere om morele of religieuze redenen. Dit artikel zet de tien beroemdste verboden boeken op een rij en natuurlijk de reden van de verbanning.
1. “1984” door George Orwell
Achtergrond: George Orwell’s ‘1984’ is een dystopische roman die in 1949 werd gepubliceerd. Het boek beschrijft een samenleving onder constant toezicht van een totalitaire staat, geleid door de mysterieuze figuur ‘Big Brother’.
Redenen voor verbod: Het boek werd verboden vanwege zijn scherpe kritiek op totalitarisme en autoritaire regimes. Het bood een verontrustend beeld van hoe controle en onderdrukking kunnen uitgroeien in een samenleving.
Landen/Regio’s: In de Sovjet-Unie werd het verboden omdat het als een directe aanval op het communistische systeem werd gezien. In de Verenigde Staten en andere westerse landen heeft het boek ook controverse veroorzaakt, maar werd het niet formeel verboden.
2. “De Duivelsverzen” door Salman Rushdie
Achtergrond: Salman Rushdie’s ‘De Duivelsverzen’ werd in 1988 gepubliceerd en veroorzaakte vrijwel onmiddellijk grote opschudding in de islamitische wereld.
Redenen voor verbod: Het boek werd als godslasterlijk beschouwd door veel moslims vanwege de manier waarop het de profeet Mohammed en de islam behandelde. Dit leidde tot wereldwijde protesten en zelfs een fatwa (religieuze uitspraak) die Rushdie’s dood eiste.
Landen/Regio’s: Het werd verboden in verschillende islamitische landen, waaronder India, Pakistan, en Iran. In sommige andere landen leidde het boek tot gewelddadige protesten en boekverbrandingen.
3. “De Vanger in het Graan” door J.D. Salinger
Achtergrond: J.D. Salinger’s ‘De Vanger in het Graan’, gepubliceerd in 1951, volgt de tiener Holden Caulfield en zijn ervaringen in New York City na het verlaten van zijn kostschool.
Redenen voor verbod: Het boek werd vaak verboden vanwege de expliciete taal, seksuele inhoud, en het afbeelden van immoreel gedrag. Critici vonden dat het een slechte invloed zou hebben op jongeren.
Landen/Regio’s: Het is meerdere keren verbannen uit Amerikaanse scholen en bibliotheken, en blijft een van de meest uitgedaagde boeken in de VS.
4. “Lolita” door Vladimir Nabokov
Achtergrond: Vladimir Nabokov’s ‘Lolita’, gepubliceerd in 1955, vertelt het verhaal van een volwassen man, Humbert Humbert, en zijn obsessie met een twaalfjarig meisje, Dolores Haze.
Redenen voor verbod: Vanwege de seksuele inhoud en het thema van pedofilie werd het boek als uiterst controversieel beschouwd en immoreel bevonden.
Landen/Regio’s: ‘Lolita’ werd aanvankelijk verboden in Frankrijk, Engeland, Argentinië, Nieuw-Zeeland, en Canada.
5. “Animal Farm” door George Orwell
Achtergrond: ‘Arnimal Farm’, gepubliceerd in 1945, is een allegorische roman die de opkomst van het communisme in Rusland en de daaropvolgende totalitaire dictatuur bekritiseert.
Redenen voor verbod: Het werd verboden vanwege de duidelijke kritiek op het communistische regime, wat vooral gevoelig lag in communistische en socialistische landen.
Landen/Regio’s: Het boek werd verboden in de Sovjet-Unie en andere communistische landen zoals China en Noord-Korea.
6. “Brave New World” door Aldous Huxley
Achtergrond: ‘Brave New World’, gepubliceerd in 1932, schetst een dystopische toekomst waarin technologie en staatscontrole de menselijke vrijheid volledig hebben geëlimineerd.
Redenen voor verbod: Het boek werd bekritiseerd om zijn seksuele inhoud, ethische kwesties, en het schijnbare gebrek aan respect voor religieuze en morele normen.
Landen/Regio’s: Het werd verboden in Ierland en verschillende Amerikaanse scholen vanwege deze redenen.
7. “De Avonturen van Huckleberry Finn” door Mark Twain
Achtergrond: Mark Twain’s ‘De Avonturen van Huckleberry Finn’, gepubliceerd in 1884, is een klassieker van de Amerikaanse literatuur die de vriendschap tussen een jongen en een gevluchte slaaf beschrijft.
Redenen voor verbod: Het boek werd bekritiseerd om zijn gebruik van raciale taal en het afbeelden van slavernij, wat door sommigen als beledigend en ongepast werd beschouwd.
Landen/Regio’s: Het is verschillende keren verboden in Amerikaanse scholen en bibliotheken, vooral vanwege de raciale termen die erin worden gebruikt.
8. “Mein Kampf” door Adolf Hitler
Achtergrond: ‘Mein Kampf’, geschreven door Adolf Hitler in 1925, is een autobiografisch manifest waarin hij zijn ideologieën en plannen voor Duitsland uiteenzet.
Redenen voor verbod: Vanwege de nazi-propaganda en haatzaaiende uitlatingen die aanzetten tot geweld en discriminatie.
Landen/Regio’s: Het boek is in veel landen verboden of streng gereguleerd, waaronder Duitsland, Oostenrijk, en Nederland.
9. “Tropic of Cancer” door Henry Miller
Achtergrond: ‘Tropic of Cancer’, gepubliceerd in 1934, is een semi-autobiografische roman over Millers ervaringen in Parijs.
Redenen voor verbod: Het boek bevatte expliciete seksuele inhoud en werd als pornografisch en obsceen beschouwd.
Landen/Regio’s: Het werd verboden in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk tot het eind van de jaren 60, toen de obsceniteit rechtszaken het toestonden.
10. “Harry Potter” door J.K. Rowling
Achtergrond: De ‘Harry Potter’ serie, beginnend met ‘De Steen der Wijzen’ in 1997, volgt de avonturen van een jonge tovenaar en zijn vrienden op Zweinstein.
Redenen voor verbod: Sommige religieuze groepen bekritiseerden de boeken omdat ze magie en hekserij promootten, wat zij zagen als in strijd met hun geloof.
Landen/Regio’s: De serie werd verboden in sommige scholen en bibliotheken in de Verenigde Staten en andere landen waar conservatieve religieuze groepen invloed hadden.
