Tijdens het paasfeest worden miljoenen kinderen weer verblijd door een bezoekje van de paashaas. Maar waar komt deze haas eigenlijk vandaan en waarom deelt hij chocolade eieren uit? Alles wat je wilt weten over dit bekende figuur lees je in de top 10 weetjes over de paashaas.
10. De paashaas komt uit Duitsland
We hebben het aan de Duitsers te danken dat de paashaas ieder jaar op bezoek komt. In de zeventiende eeuw hadden zij het al over de Osterhase: een mythisch haasfiguur dat op bezoek kwam bij slapende kinderen. Hadden de kinderen zich goed gedragen? Dan liet hij felgekleurde eieren achter in een nestje dat de kinderen zelf hadden gemaakt met hoeden. Deze hoeden werden uiteindelijk een paasmandje en de mythe van de paashaas verspreide zich over de hele wereld. In Nederland werd er in 1825 voor het eerst over de Paashaas geschreven, waarschijnlijk is hij door Duitse immigranten naar Nederland gebracht, net zoals met de kerstboom gebeurde.
9. Chocolade paashazen komen ook uit Duitsland
We kennen natuurlijk de paashaas die eitjes verstopt in je huis, maar in de winkel zie je ook talloze chocolade paashazen. Ook deze traditie hebben we aan Duitsland te danken. In de negentiende eeuw was het paasfeest in Duitsland zo groot dat kinderen eigen hazen maakten van karton of stof. Deze hazen zetten ze klaar voor de paashaas, die ze vulde met snoep. Duitsland is al jaren een van de grootste producenten van chocolade, dus het duurde niet lang voordat de Duitsers deze kartonnen en stoffen hazen in chocolade hazen veranderden.
8. Kinderen lieten wortels achter voor de paashaas
Waar kinderen vandaag de dag tekeningen en wortels achterlaten voor Sinterklaas en zijn paard, deden ze dat vroeger ook voor de paashaas. Als echte haas kan hij een lekkere wortelsnack natuurlijk niet weerstaan, zodat de kinderen zeker weten dat hij bij ze op bezoek komt (Belangrijk weetje, wortel is helemaal niet zo goed voor konijnen!) Tegelijkertijd laat hij vast wel wat extra snoep achter in ruil voor deze lekkere wortel. Tegenwoordig is deze traditie niet meer zo populair.
7. In sommige landen is de paashaas geen haas
Pasen wordt over de hele wereld gevierd, maar lang niet ieder land is bekend met de paashaas. Zo wordt Pasen in Frankrijk gevierd met vliegende kerkklokken die eieren uitdelen. Na de mis op witte donderdag vertrekken ze naar Rome, waarna ze op paasnacht weer terugkomen. Franse kinderen krijgen daarom ook vaak chocolade klokjes tijdens dit feest.
In Zweden vieren ze Pasen met behulp van paasheksen. Deze traditie is ontstaan door het volksverhaal dat een paar heksen op witte donderdag naar een bijeenkomst van de duivel vlogen. Veel kinderen verkleden zich daarom als heks tijdens Pasen en kloppen bij hun buren aan voor snoep.
6. In Australië wordt de paashaas bedreigd
Nicole Kearney/wikipedia/CC BY-Sa 4.0
Ook in Australië is Pasen niet compleet zonder een bezoek van de paashaas, maar daar komt misschien verandering in. De haas komt van nature namelijk niet voor in Australië. Het is een diersoort die in de achttiende eeuw naar het land is gebracht, waarna hij veel schade heeft aangebracht aan de lokale natuur. Zo wordt de Australische langoorbuideldas (bilby) nu met uitsterven bedreigd, omdat de haas en het konijn zijn plek in hebben genomen. Sommige groepen in Australië roepen daarom op om de paashaas te vervangen voor de paaslangoorbuideldas. Steeds meer mensen eten nu liever een langoorbuideldas van chocolade (Easter Bilby) dan een chocolade paashaas.
5. We weten het geslacht van de paashaas niet
Wist je dat het geslacht van een haas moeilijk te bepalen is, doordat het zo slecht zichtbaar is? Eigenlijk geldt precies hetzelfde voor de paashaas. Er zijn veel discussies gaande over het geslacht van dit paasfiguur. Sommige mensen gaan ervan uit dat het een mannetje is, aangezien de paashaas vaak een vest en een vlinderdas draagt. Andere mensen zijn er juist van overtuigd dat het echt een vrouwtje moet zijn, aangezien de paashaas eieren rondbrengt. Alleen vrouwtjes kunnen toch eieren leggen? Uiteindelijk maakt het helemaal niets uit, zolang de paashaas maar chocolade blijft uitdelen.
4. De paashaas symboliseert vruchtbaarheid
Het is niet duidelijk wat het echte achtergrondverhaal van de paashaas is, maar er gaat een verhaal rond dat de haas alles met vruchtbaarheid te maken heeft. Dat komt doordat antieke religieuze beschavingen de komst van de lente vierden door de godin Ōstara te eren. De oude Germanen geloofden dat deze godin verantwoordelijk was voor vruchtbaarheid. Hazen werden als heilige dieren beschouwd door de godin, doordat ze ontzettend vruchtbaar waren. Er wordt gedacht dat deze oude Germaanse traditie langzaam maar zeker is gaan samensmelten met het paasfeest. De paashaas komt dus eigenlijk langs als een teken van vruchtbaarheid en om de lente te vieren.
3. Hij symboliseert ook maagdelijkheid
Sommige mensen geloven niet in de Germaanse traditie van Ōstara en denken dat de paashaas op een andere manier is ontstaan. Hun verhaal begint in het oude Griekenland, waar werd gedacht dat hazen zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen hadden. Dat betekende dat hazen zichzelf zwanger konden maken en dus maagd konden blijven. Dit verhaal was hardnekkig en werd ook in de middeleeuwen geloofd. Mensen brachten hazen al snel in verband met de Heilige Maagd Maria, waardoor ze een belangrijk religieus symbool werden. Volgens sommigen heeft dat uiteindelijk geleid tot de mythe van de paashaas.
2. De paashaas legt zelf de eieren
Iedereen weet dat de paashaas felgekleurde eieren rondbrengt tijdens Pasen, maar wat veel mensen niet weten is dat de haas deze eieren zelf legt. Ook dat heeft alles te maken met het verhaal over vruchtbaarheidsgodin Ōstara. De mythe vertelt dat de lente een keer lang op zich liet wachten. De godin voelde zich daar schuldig over en probeerde een vogel te redden die was vastgevroren aan de sneeuw. De vogel werd de trouwe vriend van de godin, maar kon niet meer vliegen. Daarom veranderde ze hem in een haas, die nog altijd felgekleurde eieren kon leggen als eerbetoon aan zijn eerdere leven als vogel. Er was één voorwaarde: hij kon zijn eieren alleen maar tijdens het lentefeest leggen.
1. Het is een poolhaas
Heb je je ooit afgevraagd wat voor soort haas de paashaas eigenlijk is? Meestal wordt hij afgebeeld met een prachtige witte vacht. Dat betekent dus eigenlijk dat het een poolhaas is. Deze dieren wonen vooral in de noordelijke gedeeltes van Canada en Groenland, waar ze een spierwitte vacht hebben om niet op te vallen in de sneeuw. In de lente verandert hun vacht naar een blauwgrijze kleur, waarmee ze zich makkelijk verstoppen tussen de rotsen. Ze zijn ook nog eens ontzettend snel, want ze rennen op een snelheid van maar liefst zestig kilometer per uur. Het is dus geen wonder dat de paashaas al die eitjes zo snel af kan leveren.
Bonus
We sluiten af met deze grappige Duitse reclame waarin wordt uitgelegd waar de paashaas vandaan komt.
Meer lijstjes
- Weetjes over de Tandenfee
- 10 Zeemeermin weetjes
- 10 Eenhoorn weetjes
- 10 Nederlandse volksverhalen
- Mythische dieren
- Monster van Loch Ness – 10 weetjes
- Oorsprong van Sprookjes
- Beroemde Draken
- 10 Chimaera
- 10 Beroemde Reuzen