Wanneer je in de hedendaagse West-Europese steden woont, heb je er misschien niet al te veel last van, maar zelfs daar kan het af en toe aardig mistig worden. Smog, het is een van de bijproducten van de Industriële Revolutie in de 18e en 19e eeuw. Die revolutie heeft zowel onze consumptie-levenswijze veroorzaakt, maar wordt er ook door in stand gehouden. Immers, nu we al die luxe producten hebben, willen we ze ook houden, we willen nieuwe dingen, en vooral meer ervan! Dus blijven fabrieken producten maken en bij die productie komt ook het nodige uitlaat van afvalstoffen en andere giftige gassen kijken. Voor het stedelijk klimaat maken de vele auto’s, vrachtauto’s en ander verkeer, het alleen nog maar erger, nog meer uitlaatgassen de lucht in! En dan zijn er nog tal van andere vormen van vervuiling te bedenken, die wellicht minder zichtbaar zijn, maar daarom niet minder schadelijk! Niet alleen fabrieken met hoge rook-uitspuwende pijpleidingen zijn gevaarlijk, sterker nog, sommige bedrijven die met levensbedreigende stofjes werken, zien er niet eens echt uit als een fabriek! Maar wanneer die stofjes in de omgeving terecht komen, in ons water, in de grond of in de lucht, wordt het ineens een levensbedreigende vervuiling!
Hoewel het concept vervuiling al van de Industriële revolutie een groot probleem vormt, is er tot nu toe nog nauwelijks een globale oplossing voor gekomen. In vergelijking met nu is Londen weliswaar een stuk schoner, maar dat komt grotendeels doordat de grote industrie verplaatst is, en niet zozeer doordat de productie opgeknapt is (het laatste is ook wel het geval, maar de grootste verbetering is waarschijnlijk toch de verplaatsing van de industrie). Die vervuiling heeft de eerste wereld dus mooi ‘gedoneerd’ aan armere landen. Met een groeiende industrie en hun verlangen naar werkgelegenheid en nationaal inkomen, wat kunnen die landen anders doen dan die ontwikkeling met open armen ontvangen? Ook al gaat het gruwelijk ten koste van hun eigen bevolking…
10. Kabwe, in Zambia
We starten onze reis in Zambia, in Afrika. Zambia is een land zonder zee-grenzen, en een zeebriesje zal ze dus niet kunnen helpen bij hun zorgen, zoals over Londen of Rotterdam een briesje wel eens de ergste vormen van smog kan verwerken. Kabwe ligt in het centrum van Zambia, en is de 4e stad van Zambia wat betreft inwoners (circa 215.000 in 2010). In 1902, toen Zambia nog een Britse kolonie was, werden er grote hoeveelheden lood in de grond gevonden, en uiteraard opgegraven in grote groeves en mijnen. Hoewel die mijnen inmiddels gesloten zijn, is er nog altijd een enorme hoeveelheid lood in de grond te vinden, grofweg overal in Kabwe. Lood is zeer giftig wanneer het wordt opgenomen door het lichaam, en heeft catastrofale gevolgen voor de ontwikkeling van kinderen (onder andere kan het je IQ drastisch verlagen). Door de hoge concentratie lood in de grond van Kabwe, echter, hebben Kabweaanse kinderen een intern gehalte aan lood dat vijf tot tien maal zo hoog is als het gehalte dat in Westerse landen ‘acceptabel’ is. Grappig en triest tegelijkertijd is een anekdote van onderzoekers die de gehalten aan lood probeerde te meten: de test resultaten van sommige kinderen waren zo hoog dat de getallen letterlijk hun apparatuur braken doordat ze van de schaal af vielen, zo hoog waren ze.
Gelukkig is er een kleine hoop. De Wereld Bank heeft een kleine 40 miljard Dollar gereserveerd voor een opschoningsproject. Daar hebben de tobbers die nu al lood-vergiftigd zijn echter erg weinig aan. In totaal zijn dit ongeveer een kwart miljoen mensen!
9. Sumgayit, in Azerbaijan
Als derde stad in Azerbaijan wat betreft inwoners (312.000), ligt Sumqayit aan de Kaspische zee en is in deze lijst de eerste (maar niet de laatste) stad die nog altijd kampt met de nalatenschap van het Communistische Sovjet regime. Het verhaal wil dat Stalin ooit heeft beweert dat hij de ‘fouten’ van moeder Natuur wel kon verbeteren. Welnu, hij heeft in ieder geval een hoop weten te ‘veranderen’, dat mag gezegd worden. In haar toptijd spuwden de fabrieken van Sumqayit ongeveer 120.000 tonnen aan vervuilende stoffen per jaar de lucht in. Hoewel de meeste industrie inmiddels is stopgezet, blijven veel van deze vervuilende stoffen toch in de grond, lucht of water hangen. Niet alles spoelt weg met een verfrissend buitje, of een fris zeebriesje! De grond en het grondwater zijn er nog altijd zwaar besmet, en de fabrieken die wel stil zijn gelegd, blijven op en rondom hun locatie bronnen van vervuiling, puur door hun aanwezigheid…
Ongeveer 275.000 mensen in en rondom de stad zijn mogelijkerwijze geaffecteerd door deze vervuiling. En in tegenstelling tot in Zambia, is er in Sumqayit echter helemaal niemand die hier iets aan plant te doen… .
8. Chernobyl, Oekraïne
Geef toe, je had deze stad veel hoger in de lijst verwacht. Hoe slecht de reputatie van Chernobyl ook is, het is echter bij lange na niet de meest vervuilde stad ter wereld. Laten we duidelijk zijn, alleen al om op deze lijst voor te komen moet je behoorlijk vervuild zijn, dus een positie op nummer 8 betekent helemaal niet dat Chernobyl een mooie schone stad is!
Momenteel wonen er slechts 500 mensen in Chernobyl, dus technisch gezien mag ze niet eens op deze lijst staan, immers het is geen stad meer te noemen! Maar Chernobyl was ooit de hoofdstad van het district in Oekraïne dat een grens deelt met Wit Rusland.. De naam Chernobyl betekent overigens ‘zwart gras’ en misschien was dat een voorteken, want in 1986 ontplofte hier een kerncentrale met een kracht die maarliefst 100 keer zoveel straling de lucht in zond als tijdens de nucleaire aanval op Nagasaki en Hiroshima, in Japan. Nog altijd is er een 30 kilometer zone rondom de fabriek die absoluut verboden is te betreden, en volgens experts zal dit nog wel zo’n 1000 jaar lang gevaarlijk gebied blijven.
Het is moeilijk in te schatten hoeveel mensen geaffecteerd zijn door deze ramp, omdat straling generaties lang moeilijkheden kan veroorzaken. Moeten secundaire gevallen, of alleen primaire slachtoffers geteld worden? Alle kinderen die nu nog geboren worden met afwijkingen, omdat hun ouders (of grootouders) in de buurt van Chernobyl woonden, tellen we die mee? Een van de schattingen, mocht je geïnteresseerd zijn, ligt rond de 5.5 miljoen…
7. Norilsk, Rusland
Als het gaat om vervuilde steden, heeft Rusland een ruim aanbod. In het midden van Siberië, in Noord Rusland, ligt de relatief kleine industriestad Norilsk, met ongeveer 175.000 inwoners. Het is de meest noordelijke stad groter dan 100.000 inwoners, en de op een na grootste stad boven de Arctische cirkel. Norilsk werd pas in 1920 gesticht, als ondersteuning van mijn-activiteiten en later ook als centrum voor de organisatie van de Goelag werkkampen. De mijnen verwerken zware metalen zoals cadmium, koper, lood, zink, nikkel arseen en selenium, allemaal goedjes die je liever niet in je interne systeem wil opnemen. En toch hangt het daar in Norilsk nogal in de lucht, die zware zooi. De slachtoffers van ademhalingsziekten torenen dan ook hoog uit boven landelijke gemiddelden en als dat geen duidelijk teken is, dan dit wel: binnen 50 kilometer omtrek van de nikkel mijn en smelter is geen enkele levende boom te vinden. Als bomen er al niet kunnen groeien…
Ongeveer 134.000 mensen (het grootste deel van de bevolking) zijn geaffecteerd door de zware lucht, en dat al bijna 100 jaar lang!
6. Dzerzhinsk, Rusland
Tja, we zeiden al dat Rusland veel te bieden had. Ook Dzerzhinsk verdient een plek op deze lijst. De stad ligt ongeveer 400 kilometer ten oosten van Moskou, en kampt met een gestaag dalend inwonersaantal (260.000 tien jaar geleden, nu nog maar 240.000). Dzerzhinsk is mogelijkerwijze de meest vervuilde stad van Rusland, en dat is een van de directe gevolgen van de wapenrace tijdens de Koude Oorlog. Ongeveer 300.000 tonnen aan chemisch afval zijn er over de jaren gedumpt tijdens de productie van wapens en giffen voor oorlogsmateriaal. Maar de vervuiling is niet alleen immens in kwantiteit, ze is ook gevaarlijk dodelijk. Een deel van dit afval, namelijk, bestond uit enkele van de meest gevaarlijke neurotoxines ter wereld. Eenmaal gedumpt zijn deze stoffen niet zomaar een twee drie uit het systeem verdwenen, het overgrote deel ervan dwaalt nog rond in bodem, water en soms zelfs vegetatie dat in de buurt groeit. Daarnaast is een deel van het water in de stad besmet met dioxine en fenol (hydroxybenzeen). De gehalten hiervan overstijgen de veiligheidslimiet, let op, 17 miljoen maal. Geen plekje waar een dezer dagen het toerisme zal opbloeien, vermoedelijk…
[criteo]5. La Oroya, Peru
Helaas komt vervuiling niet alleen in de Oude Wereld voor, ook de Nieuwe Wereld heeft ermee te kampen. Zo ook La Oroya, in Peru. Het is geen grote stad, slechts 31.000 inwoners. Desondanks hebben 99% van de kindertjes in La Oroya een loodgehalte in hun bloed dat het acceptabele ‘veilige’ niveau overschrijden. Het gemiddelde gehalte aan lood was, volgens metingen van de WHO (world health organisation), drie maal hoger dan het limiet dat zij ervoor gesteld hadden!
En de mijnen (overigens door een Amerikaans moederbedrijf geëxploiteerd) staan nog altijd niet op een lijst van ‘dringend aanpakken’. Er zijn nog geen plannen voor verbeterende maatregelen, maar zelfs als die er wel zouden zijn, dan zou het nog eeuwen duren voor de grond rondom de stad schoon (genoeg) zou zijn!
4. Vapi, India
Weer terug naar Azië. India, met haar stad Vapi, staat op de vierde plek in deze lijst. Het ligt ongeveer 140 kilometer ten noorden van Mumbai, en de grootste zorgen van de stad zijn haar zware metalen. Neem bijvoorbeeld het Mercurius gehalte in het water. Dit is 96 keer hoger dan het WHO-geadviseerde veiligheidsniveau! Andere zware metalen zijn ook overvloedig, in de grond, het water en zelfs in lokale producten! Maar de bewoners van Vapi doen er alles aan om de boel op te knappen. En het schijnt ook daadwerkelijk te lukken, langzaam aan wordt Vapi een iets minder vervuilde stad.
De grootste reden overigens, zeggen sommige experts, waarom India niet zo vervuild is als China (die we hierna nog zullen zien terugkeren) is omdat India pas later de kans zag om haar industrie te ontwikkelen. Nu ze flink op gang zijn met hun industrieën te ontwikkelen, zien we ook de vervuiling in veel van haar beginnende en opkomende industriesteden gestaag groeien…
3. Sukinda, India
Voor we echter naar China gaan, nog een laatste stad in India. Sukinda, Hexavalent chroom is het stofje waar Sukinda berucht om is. Het is een nare zware metaal, gebruikt voor onder andere roestvrij stalen producten en leerbewerking. Als je het inademt of op andere wijze binnenkrijgt, is het zeer carcinogeen, dat betekent dat het je kans op kanker verhoogt! 60 % van het drinkwater in Sukinda bevat gehalten die twee keer zo hoog zijn als wat internationaal veilig wordt geacht. Dat resulteert in ongeveer (kleine schatting) 85 % van de doden dat gerelateerd kan worden aan hexavalent chroom. En ook hier is nog niemand begonnen aan de schoonmaak. Hun verdediging op de aanval van het Blacksmith instituut (zij waren verantwoordelijk voor deze lijst, die in 2008 werd gepubliceerd): het instituut werkt met oude getallen! Tja, toch betekent het dat jullie in het verleden toch ooit wel zo heel heel heel erg vervuild zijn geweest…
2. Tianying, China
Helaas moeten we zowel plek twee als één aan China geven, op deze lijst. De Chinese stad Tianying staat op twee, en het is slechts een kleine stad van minder dan 30.000 inwoners, Desondanks is ongeveer de helft van alle loodproductie in China afkomstig van Tianying en haar omgeving. Met het gebruik van bijna antieke installaties, en nagenoeg geen achting voor het dumpen van restafval, heeft deze stad bijgedragen aan haar eigen grond en grondwater vervuiling. Het granen uit die buurt heeft ongeveer 24 keer zoveel lood opgenomen als de Chinese standaard voorschrijft. Gezien de gezondheidsgevolgen van loodvergiftiging is dit dus op zijn minst pittig te noemen.
Maar China is op een missie. Zij heeft wellicht een plicht om haar omgeving te beschermen, maar ook een plicht om haar industrie voort te drijven. Het is altijd wikken en wegen, en blijkbaar weegt het extra inkomen van de topmanagers zwaarder (veelal met hulp van multinationals die soms half draaien op Westerse leiding). En wie zijn wij om vanuit onze luxe en weelde te roepen dat de Chinezen dat alles niet zullen hebben?
1. Linfen, China
Linfen heeft meer dan 4 miljoen inwoners, waarvan bijna 1 miljoen in het ‘metro’ district, ofwel het ‘centrum’ wonen. Voor 1978 was Linfen bekend om haar groene gebieden, bronnen en rijke agricultuur. En toen kwam de koolmijnen industrie…
In vergelijking met deze smog-bedolven stad zou London tijdens de Industriële revolutie een parklandschap hebben geleken! In 2004 waren slechts 15 dagen in het hele jaar gemarkeerd als dagen met ‘acceptabele’ luchtvervuiling, alle andere dagen toornden de vervuilingsstatistieken ver boven het acceptabele niveau uit.
Linfen heeft de ergste lucht van China, maar met vier miljoen mensen om te onderhouden, wat kan de overheid doen? Welnu, ze doen alles wat ze kunnen! En het is, sinds 2004, langzaam aan het verbeteren. We hopen dat Linfen niet lang op nummer 1 hoeft te blijven staan. Ze doen er in ieder geval alles aan!
Ook in West Europa willen onze grote steden wel eens worden overweldigd door een vieze dikke smog. Smog, overigens, is een samenstelling van twee Engelse woorden ’smoke’ (rook) en ’fog’ (mist). De Nederlandse variant zou dus rost moeten zijn, maar smog klinkt nu eenmaal viezer. Maar onze wolkjes staan in het niets bij de gruwelijke (en meestal ook levensgevaarlijke) vervuiling elders. Het is gemakkelijk om ‘groen’ te zijn en te doen, als dat alleen betekent dat we onze producten importeren vanuit Afrika, in plaats van de fabrieken hier neer te zetten. Wij kunnen dan gerust van het Vondelpark genieten, terwijl de loodvergiftiging elders voortzet. Of, natuurlijk, we kunnen met z’n allen proberen toch iets minder te consumeren, en waar dat kan, om voor ecologisch meer verantwoordde producten te kiezen. Maar dat is een keuze die iedereen zelf mag en moet maken.
[adsenseo]
3 reacties
bosnie and hercovina
wat ga jij zeggen
new delhi