Eencellige organismen? De meesten onder ons denken dan onmiddellijk aan bacteriën en aan onooglijk kleine levensvormen, die je alleen met sterke microscopen kunt bekijken. Je staat er echter versteld van dat er ook grotere eencellige organismen bestaan, die je wel degelijk met het blote oog kunt zien.
De grootst bekende eencellige bereikt zelfs een lengte van… drie meter!
Zoals de benaming al duidelijk maakt, bestaan deze organismen uit slechts één cel. De eencelligen waren de eerste levensvormen op aarde en komen op onze planeet nog steeds in enorme aantallen voor. Het is moeilijk te zeggen of je een eencellige als een dier of een plant moet beschouwen. In wat hierna volgt, zullen we daarom spreken over ‘levensvormen’ of ‘organismen’.
Hieronder een lijstje van 10 flink uit de kluiten gewassen eencelligen waar je, zelfs zonder microscoop, niet naast kunt kijken.
10. Stentor
Het geslacht Stentor maakt deel uit van de stam van trilhaardiertjes (een verouderde naam, want het gaat niet echt over ‘diertjes’). Deze eencelligen worden ook wel ‘Trompetdiertjes’ genoemd. Een bijnaam die ze niet gestolen hebben, want hun vorm lijkt inderdaad op een trompet.
Stilstaand zoet water is de habitat van de Stentor. Het organisme leeft van rottend afval dat het opneemt via het trompetvormige uiteinde van zijn ‘lijf’. Er zijn verschillende soorten Stentors, waarvan de grootste soorten een lengte bereiken van 2 millimeter. De grootste exemplaren zijn dus zichtbaar met het blote oog. Het merkwaardige organisme bestaat uit één cel, die echter meerdere celkernen heeft. De celkernen vormen een soort streng, die een beetje lijkt op een parelsnoer.
9. Spirostomum
ExaVolt / wikimediacommons / CC BY-SA 4.0
Deze eencellige ziet eruit als een kleine worm en wordt over het algemeen zo’n vier millimeter lang, hoewel sommige exemplaren nog langer worden. De cel van Spirostomum is bedekt met trilhaartjes of cilia. De soort gebruikt deze cilia om zich voort te bewegen in zoet of zout water. Spirostomum kan zich zeer snel, in zes tot acht milliseconden, samentrekken als zijn leefomgeving wordt verstoord. De lengte van de cel vermindert dan bliksemsnel met meer dan 60%.
8. Chaos Carolinensis
dr.Tsukii Yuuji / wikimediacommons / CC BY-SA 2.5
Chaos Carolinensis is een amoebe-achtige, die een lengte kan bereiken van ca. een halve centimeter. De soort wordt daarom ook wel ‘reuzenamoebe’ genoemd. Deze eencellige is zo groot dat onderzoekers voorzichtig moeten zijn tijdens microscopisch onderzoek om het organisme niet te pletten. Chaos Carolinensis leeft op de bodem van de zee. Hij voedt zich met algen, bacteriën en andere eencelligen. De cel omvat meerdere celkernen, soms zelfs een duizendtal.
7. Gromia Sphaerica
Mikhail Matz
Het was pas in het jaar 2000 dat wetenschappers deze grote eencellige, die een diameter van drie centimeter kan bereiken, ontdekten in de Arabische Zee. De Gromia Sphaerica wordt ook wel een ‘wandelende druif’ genoemd, en die bijnaam heeft de soort niet gestolen. Het omhulsel van de eencellige is inderdaad bolrond, bevat verschillende kleine openingen en aan de onderzijde van de cel zitten draden die contact maken met de zeebodem. Het organisme is in staat om duidelijk waarneembare moddersporen na te laten op de zeebodem, iets wat in 2008 werd ontdekt voor de kust van de Bahama’s door wetenschappers van de Universiteit van Texas.
6. Valonia ventricosa
In tropische en subtropische zeeën komt Valonia ventricosa voor, een eencellig organisme dat uitgroeit tot een diameter van maar liefst vier centimeter. Deze eencellige werd al ontdekt in het jaar 1887 in de Caribische Zee. De soort wordt ook wel ‘bubbelalg’ of ‘zeemansoogbal’ genoemd, omwille van het bolvormige uiterlijk. Valonia ventricosa heeft een groene of zilverachtige tot grijze kleur, afhankelijk van de hoeveelheid chloroplasten (celdeeltjes die zorgen voor fotosynthese) die zich in de cel bevinden. Het oppervlak van de cel glanst als glas. De eencellige bevat meerdere celkernen en plant zich voort door celdeling. In aquaria komt Valonia ventricosa soms ook voor, in zo’n grote aantallen dat het een ware plaag is.
5. Spiculosiphon Oceana
Manuel Maldonado, María López-Acosta, Cèlia Sitjà, Ricardo Aguilar, Silvia García & Jean Vacelet
Deze soort werd pas in 2013 ontdekt in onderwatergrotten, zo’n 50 kilometer voor de kust van Spanje. De leefwijze van deze eencellige lijkt sterk op deze van een spons. De Spiculosiphon Oceana wordt ongeveer vijf centimeter lang en leeft op de bodem van de Middellandse Zee. Met zijn tentakels filtert het organisme plankton uit het zeewater. Hoewel oorspronkelijk werd gedacht dat het hier over een meercellige sponsachtige ging, bleek de Spiculosiphon Oceana slechts uit één cel te bestaan. De soort werd ingedeeld in de stam van de foraminiferen. Spiculosiphon Oceana is de grootst bekende soort foraminiferen in de Middellandse Zee.
4. Acetabularia
Acetabularia vormt een geslacht van groene algen, soms ook wel ‘wijnglas van zeemeerminnen’ genoemd. Die bijnaam heeft natuurlijk alles te maken met de unieke vorm van dit organisme, dat tien centimeter hoog kan worden. Acetabularia bestaat uit een zogenaamde rizoïde (een wortelachtig orgaan dat zorgt voor verankering in de bodem), een steel en aan de top verschillende vertakkingen, die kunnen samensmelten tot een parapluvormige kap. Acetabularia komt voor in ondiepe subtropische wateren. Het eencellige organisme bevat slechts één celkern. Acetabularia is in staat om ‘geamputeerde’ delen te regenereren, zolang de celkern onbeschadigd blijft. Als bijvoorbeeld de bovenste kap wordt verwijderd, groeit er een nieuwe aan.
3. Syringammina Fragilissima
NOAA
Men noemt deze eencellige, die een diameter bereikt van zo’n 20 centimeter, ook wel een ‘levende strandbal’. Syringammina Fragilissima leeft op de diepe zeebodem. Men vindt de eencellige onder andere op de zeebodem voor de kust van Schotland. Het organisme werd in 1882 voor het eerst beschreven door oceanograaf John Murray. Syringammina Fragilissima is een extremofiel: een levensvorm die kan weerstaan aan extreme omstandigheden. De ‘levende strandbal’ heeft geen moeite met de enorme druk op de bodem van diepe zeeën en wordt niet beïnvloed door de aanwezigheid van zware metalen. De cel van Syringammina Fragilissima, die meerdere celkernen bevat, bestaat uit honderden fijne buisjes met vertakkingen en onderlinge verbindingen. Deze buisjes scheiden een soort organisch cement af, dat in combinatie met het zand van de zeebodem een korstachtige structuur opbouwt.
2. Plasmodiale slijmschimmels
Ze kunnen uitgroeien tot een diameter van één meter, de zogenaamde plasmodiale slijmschimmels. Het organisme bestaat uit één enkele cel, die echter duizenden celkernen kan bevatten. Een plasmodiale slijmschimmel ontstaat door het samengaan van verschillende individuele cellen, waardoor er een vorm van celfusie optreedt. Het resultaat is een eencellig organisme met bijzonder grote afmetingen. Je vindt plasmodiale slijmschimmels vooral op de bodem van waterrijke en vochtige wouden en bossen. Niet minder dan 900 verschillende soorten werden er ontdekt, die in allerlei kleuren en vormen voorkomen. Ze zijn een interessant studieobject voor biologen, omdat de bewegingen van de celinhoud perfect bestudeerd kunnen worden.
1. Caulerpa Taxifolia
Caulerpa Taxifolia is een algensoort, die lijkt op zeewier. Het is tot nu toe het grootst bekende eencellige organisme. Caulerpa Taxifolia kan een lengte van drie meter bereiken. Waarschijnlijk is de soort oorspronkelijk afkomstig uit de oceaan ten oosten van Australië. De alg wordt gebruikt in aquaria omwille van zijn mooie, felgroene ‘bladeren’. Caulerpa Taxifolia overwoekert echter de zeebodem en verdringt andere waterplanten. Via het afvalwater van aquaria kwam de alg in de Middellandse Zee terecht, waar hij binnen de kortste tijd een flink stuk van de zeebodem in beslag nam. Dit is nadelig voor het milieu, omdat de verdringing van andere waterplanten ook het leefgebied van bepaalde vissoorten vernietigt. Caulerpa Taxifolia staat daarom bekend als de ‘killeralg’.
6 reacties
Stop ‘es effe met dat ”first” ”second” en andere bullshit.
Vreemd genoeg mis ik hier van foto van Mark Rutte.
?
onzin so simpel.
dit is bulshit onzin so simpel.
perry de platapus