De wereld heeft steeds meer elektrische energie nodig. Elektriciteit kan op veel verschillende manieren opgewekt worden. In de meeste gevallen gebeurt dit door een alternator (zeg maar een grote elektrische dynamo) te laten roteren in een magnetisch veld. Het aandrijven van een alternator kan gebeuren door stoom, stromend water of wind. Om stoom te maken heeft men warmte nodig.
Die warmte wekt men op door de verbranding van steenkool, petroleum en gas, of door een kernreactie. Bij waterkrachtcentrales en windmolens heeft men geen warmte nodig, daar zorgen stromend water of wind rechtstreeks voor het aandrijven van een alternator. Elektriciteit kan ook direct opgewekt worden door invallend licht, wat het geval is bij zonnepanelen. Omdat elektriciteit op diverse manieren kan geproduceerd worden, bestaan er veel verschillende soorten elektriciteitscentrales. Steenkool-, petroleum- en gascentrales stoten veel CO2-gas uit en zijn daarom niet milieuvriendelijk. Kerncentrales produceren weinig of geen CO2, maar het proces is gevaarlijk en levert radioactief afval op. De schoonste elektriciteitscentrales zijn waterkracht- en windkrachtcentrales.
Lees hieronder meer over de tien grootste energiecentrales in de wereld, waarin vooral waterkrachtcentrales een hoofdrol spelen. Deze top tien lijst geeft de situatie weer eind 2019 – begin 2020.
10. De Grand Coulee dam
In de Amerikaanse deelstaat Washington werd in de periode 1933 -1942 de Grand Coulee-dam gebouwd in de Columbiarivier. De waterkrachtcentrale wekt 6809 megawatt aan hydro-elektrisch vermogen op, wat van de Grand Coulee-dam de grootste energiecentrale in de Verenigde Staten maakt. De dam bereikt een hoogte van 168 meter en een lengte van 1592 meter. Naast de opwekking van elektriciteit zorgt de dam en het bijhorende stuwmeer ook voor irrigatie en regeling van het waterniveau van de Columbiarivier.
9. De kerncentrale van Kori
De grootste kerncentrale van Zuid-Korea is de centrale van Kori, die in januari 2020 in staat was om een elektrisch vermogen van 7489 megawatt te produceren. De rangschikking van deze kerncentrale varieert nogal, omdat jaar na jaar oudere reactoren buiten gebruik worden gesteld en nieuwe moderne reactoren in dienst komen. De modernste reactoren van Kori zijn van Zuid-Koreaanse makelij en wekken per stuk 1400 megawatt op. De nucleaire centrale van Kori behoort tot de grootste kerncentrales ter wereld.
8. De windkrachtcentrale van Jiuquan
Nabij de plaats Jiuquan in het westen van de Chinese provincie Gansu is een grote windkrachtcentrale in opbouw, waarvan het laatst bekende vermogen 7965 megawatt bedroeg, goed voor een achtste plaats in deze lijst. Het is echter de bedoeling dat de centrale over een aantal jaar 20000 megawatt gaat leveren. De site ligt niet ver van de Gobiwoestijn, in een regio waar er voldoende wind is om een windkrachtcentrale rendabel te maken. Nadeel is dat de centrale zich ver van de energieverslindende Chinese havensteden bevindt, zodat hoogspanningslijnen over een enorm grote afstand moeten aangelegd worden.
7. De kerncentrale van Kashiwazaki-Kariwa
foto: 皓月旗//CC BY-4.0/wikipedia
De grootste nucleaire energiecentrale ter wereld is deze van Kashiwazaki-Kariwa in Japan. De site van Kashiwazaki-Kariwa omvat niet minder dan zeven kernreactoren, die gezamenlijk in staat zijn om een elektrisch vermogen van 7965 megawatt te leveren. De reactoren werden stapsgewijs in gebruik genomen van 1985 tot 1997. Een grote aardbeving in 2007 beschadigde de installaties, waarna uitbater Tepco de centrale stillegde gedurende 21 maanden. Sommige reactoren konden terug opgestart worden vanaf 2009. De grote zeebeving met tsunami in 2011, die een nucleaire ramp veroorzaakte in de Japanse kerncentrale van Fukushima, had ook gevolgen voor de site van Kashiwazaki-Kariwa. Tepco legde opnieuw alle kernreactoren stil voor een inspectie en stresstest. Tot nu toe is de centrale nog steeds buiten gebruik.
6. De Tucurui Dam in Brazilië
De Tucurui Dam op de rivier Tocantins in het regenwoud van Brazilië levert een hydro-elektrisch vermogen op van 8370 megawatt. De eerste fase van de constructie vond plaats in de periode 1975 tot 1984. Een tweede constructiefase volgde vanaf 1998 tot 2010. De elektriciteitsproductie van de dam is van groot belang voor de aluminiumindustrie in Brazilië. De Tucurui Dam is 78 meter hoog en in totaal 12,5 kilometer lang. Het stuwmeer aan de stroomopwaartse zijde van de dam, het Lago Tucurui, bereikt een maximaal volume van 45 kubieke kilometer.
5. De Guri Dam in Venezuela
Ook in Venezuela vind je een van de grootste waterkrachtcentrales ter wereld, als je kijkt naar het vermogen dat de centrale kan opwekken. De Guri Dam stuwt het water op van de Caronirivier. Het water dat uit het stuwmeer stroomt, drijft generatoren aan die tot 10235 megawatt opwekken. De huidige dam is 162 meter hoog en 7426 meter lang. Hij werd opgericht in twee fasen: in de periode 1963 – 1969 bouwde men een eerste kortere dam met een hoogte van 106 meter. Wegens de sterk stijgende behoefte aan elektriciteit werd de dam vanaf 1976 vergroot tot een hoogte van 162 meter en een lengte van 7426 meter. De dam is goed voor ongeveer een derde van de stroomvoorziening van Venezuela.
4. De Belo Monte Dam in Brazilië
De enorme behoefte aan elektriciteit in Brazilië was de aanleiding voor de bouw van de Belo Monte Dam op de Xinturivier in het noorden van het land. Het bouwproject startte in 2011. De eerste generatoren begonnen in 2016 elektrisch vermogen te leveren. In 2019, met alle generatoren geïnstalleerd, wekte de dam een vermogen op van 11233 megawatt. Dit maakte van de Belo Monte Dam de op drie na grootste waterkrachtcentrale ter wereld. Brazilië, een uitgestrekt land met talloze grote rivieren, haalt ongeveer 85 procent van zijn elektrische energie uit waterkrachtcentrales. De Belo Monte Dam is de grootste waterkrachtcentrale die volledig op Braziliaans grondgebied ligt.
3. De Xiluodu Dam in China
In 2005 startten de werken aan de Xiluodu Dam op de Jinsharivier, een bovenloop van de Jangtserivier in het westen van China. De waterkrachtcentrale begon elektriciteit te leveren vanaf 2013. In 2014 waren alle achttien generatoren in gebruik en kon de centrale 13860 megawatt elektrisch vermogen leveren. Het belangrijkste doel van de Xiluodu Dam is elektriciteitsproductie, maar de dam zorgt ook voor regeling van het waterniveau van de Jinsharivier en vergemakkelijkt de scheepvaart stroomafwaarts van de dam. De boogvormige constructie is 286 meter hoog en 700 meter lang. Het ontstane stuwmeer heeft een maximaal volume van 12,67 kubieke kilometer.
2. De Itaipu Dam op de grens van Brazilië met Paraguay
De Itaipu Dam is een knap staaltje van samenwerking tussen twee buurlanden, in dit geval Brazilië en Paraguay. De dam bevindt zich precies op de grens tussen deze twee landen op de rivier Parana. Van de twintig generatoren die de waterkrachtcentrale telt, zijn er tien van Brazilië en tien van Paraguay. Opmerkelijk is het feit dat beide buurlanden werken met een verschillende wisselspanningsfrequentie: 60 hertz voor Brazilië en 50 hertz voor Paraguay. De generatoren van beide landen produceren daarom wisselspanning op 60 hertz resp. 50 hertz. Paraguay heeft al het opgewekte elektrisch vermogen van de Itaipu Dam niet nodig en verkoopt een deel aan Brazilië. In Brazilië moet de frequentie van de geleverde stroom van Paraguay omgevormd worden van 50 naar 60 hertz.
De Itaipu Dam prijkt op de tweede plaats in dit lijstje. De waterkrachtcentrale wekt een vermogen op van 14.000 megawatt. De constructie van de dam, die 196 meter hoog en 7919 meter lang is, begon in 1975 en was voltooid in 1984.
1. De Drieklovendam in China
De titel van grootste waterkrachtcentrale gaat met recht en reden naar de Drieklovendam in Centraal-China. Met een opgewekt vermogen van 22500 megawatt is de Drieklovendam niet alleen de grootste waterkrachtcentrale, maar ook de grootste energiecentrale op aarde. De dam is gebouwd op de Jangtse-rivier, de op twee na langste rivier ter wereld. In 1994 begonnen de bouwwerkzaamheden aan de Drieklovendam, die een lengte bereikt van 2,3 kilometer en een hoogte van 181 meter. Het stuwmeer aan de stroomopwaartse zijde is niet minder dan 660 kilometer lang, met een wateroppervlakte van 1084 vierkante kilometer. De generatoren werden stapsgewijze vanaf 2003 in werking gesteld. In juli 2012 was de waterkrachtcentrale volledig operationeel met 34 generatoren die ‘schone’, hernieuwbare energie produceren op basis van waterkracht. De bouw van de Drieklovendam had echter ook nadelen. Het ontstane stuwmeer zette tientallen dorpen en steden onder water, waardoor 1,2 miljoen mensen moesten verhuizen naar een andere woonplaats. Unieke natuurgebieden en archeologische vindplaatsen verdwenen definitief onder water.
bron: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_largest_power_stations
