10 Weetjes over Sint-Maarten – Het grote snoepfeest voor kinderen

11 november is de dag, dat Sint Maarten, dat Sint Maarten …

Grote kans dat er op in de avond van 11 november een groep kinderen met lampion in de hand aanbelt om een liedje te zingen. En ze verwachten dan natuurlijk snoep! Maar wat vieren we eigenlijk met Sint Maarten? En waarom die lampionnen? En hoe zit dat met mandarijnen? Je leest het in onderstaande 10 weetjes over het grote snoepfeest voor kinderen: Sint-Maarten.

10. Wie is Sint Maarten

De Sint waar het feest om draait is Maarten van Tours. Geboren in 316 in Hongarije. Hij werd al op jonge leeftijd soldaat en vertrok naar Frankrijk. Maar hij kwam er snel achter dat dit niet het leven voor hem was. Daarom besloot hij verder te leven als kluizenaar en gaf zijn bezittingen weg aan de armen. Op een koude dag ontmoette hij in het Franse Amiens een bedelaar. Zijn bezittingen had hij bijna allemaal weggeven, het enige bezit dat hij nog over had was zijn mantel. Het was zo koud buiten, dat zijn mantel weggeven geen goed idee zou zijn, maar dat belette hem er niet van de bedelaar te helpen. Maarten pakte zijn zwaard, gaf de helft van zijn mantel aan de bedelaar en redde zo hij diens leven. ‘s Nachts droomde Maarten over de bedelaar, deze kwam tot hem en vertelde hem dat hij Jezus Christus was. Hij verliet het leger en wijdde zijn verdere leven aan het christelijk geloof. Sint is een heilige titel die hij dus later in zijn leven verwierf.

9. Waarom lampionnen?

Waarom lopen de kinderen met lampionnen tijdens Sint Maarten? Het verhaal gaat dat toen Maarten werd verkozen tot bisschop hij zichzelf niet waardig gevonden zou hebben. Hij besloot zich te verstoppen. Zijn aanhangers zochten hem met behulp van lichtjes. Ze vonden hem, en hij werd alsnog bisschop. De lampionnen van nu staan symbool voor de lichtjes van deze zoektocht.

8. Suikerbieten?

Tegenwoordig knutselen kinderen een lampion van papier-maché, een melkpak, of kopen er eentje in de winkel. Vroeger werden de lampionnen gemaakt van suikerbieten. Bijna iedereen had deze in huis en je kon ze makkelijk uithollen en er een lampje in doen. Vergelijkbaar met de uitgeholde pompoenen die we kennen van het Halloween feest.

7. Waarom op 11 November?

Sint Maarten werd ongeveer 80 jaar oud. Hij overleed op 8 november en werd begraven op 11 november. Het feest is een herdenking van zijn leven.

6. Liedjes

Er zijn vele sint-maartensliedjes. Sommige zijn grappig, maar ook de oude bedelliedjes worden nog gezongen. Het oudste bekende Sint Maarten liedje is de volgende:

Stoockt vier, maeckt vier:
Sinte Marten komt hier
Met syne bloote armen
Hij soude hem gheerne warmen?

er wordt inderdaad niet gerept over snoepgoed of ander eten, maar gaat over het aansteken van vuur. Want zoals je later zult lezen wordt er niet overal met lampionnen langs de deuren gegaan.
Het beroemdste Sint maarten lied is waarschijnlijk:

Sint Maarten, Sint Maarten
de koeien hebben staarten
de meisjes hebben rokjes aan
daar komt Sinte Maarten aan.

Waar dit op slaat, dat weet ik ook niet. Maar het is een lied dat zo onzinnig is dat je er eindeloos op verder kunt rijmen en er bestaan dus ook ellelange versies. Handig als je aan de deur komt zingen en de mensen nogal lang doen over het openen.

Ook zijn er liedjes die gezongen kunnen worden als men de deur niet opendoet:

Hier woont juffrouw kikkerbil
die ons nooit wat geven wil.

Tegenwoordig wordt in de meeste dorpen gevraagd een lampje voor het raam te zetten als je kinderen aan de deur wilt, maar zoals je aan dit lied kunt zien was het vroeger in veel plaatsen gewoon dat iedereen mee deed. Nou ja, bijna iedereen, anders had bovenstaand lied nooit bestaan.

Bekijk hier ook de top 10 populaire Sint Maarten liedjes.

5. Waar wordt Sint Maarten gevierd

Sint Maarten wordt niet alleen in Nederland gevierd, maar ook in België, Noord-Frankrijk, Hongarije, en een aantal gebieden in Duitsland. Verschillen zijn er wel. In België wordt er een optocht georganiseerd met voorop Sint Maarten op zijn paard. Hij strooit het snoepgoed en de kinderen rapen het op, ook wel ‘grielen’ genoemd. In Hongarije heet het feest Márton-nap er wordt vooral uitgebreid gegeten en gedronken. In delen van Duitsland lijkt het feest nog het meest op dat van Nederland, ook hier gaan de kinderen met een lampion langs de deuren om liedjes te zingen voor snoep.

4. Sint Maarten tradities in Nederland

De lampionnentocht waarbij kinderen met hun lampion langs de deuren gaan en een liedje zingen in ruil voor snoep is de bekendste Sint Maarten traditie in Nederland.

In sommige delen van Nederland worden er vreugdevuren aangestoken, als je naar ‘het oudste sintmaarten liedje’ kijkt is dit ook een hele oude traditie.
Ook zijn er plaatsen waar net als in België een optocht wordt georganiseerd, zo is er in Utrecht de Sint Maarten Parade waarin er een groot verlicht paard voorop gaat in de stoet.

3. Waarom mandarijnen met Sint Maarten

De nachtmerrie van alle kinderen: je hebt je mooiste liedje gezongen en dan krijg je geen lekkere snoepjes, maar een gezonde mandarijn! Dit komt voort uit het verleden, vroeger was fruit een stuk schaarser dan tegenwoordig. Dus als je ouders niet veel geld hadden was het een feest als je ergens fruit kreeg. Omdat het in november mandarijnen tijd is, was het dus een logische keuze als jij wel genoeg geld had en kinderen echt iets lekkers wilde geven.

2. Het eiland Sint Maarten?

Heeft het eiland Sint Maarten iets te maken met het feest van Sint maarten? Jazeker, ontdekkingsreiziger Columbus zou het eiland op 11 november in 1493 hebben ontdekt en het eiland vernoemd hebben naar de heilige Martinus. 11 November is op het eiland een nationale feestdag.

1. Sint Maarten op 10 november?

Er is één plaats in Nederland waar niet op 11 november, maar een dagje eerder Sint Maarten wordt gevierd. In Hattem gaan de kinderen namelijk op 10 november langs de deuren. Deze traditie bestaat al minimaal 170 jaar. Zo gek is dit eigenlijk niet, want het sinterklaasfeest vieren we ook één dag voor zijn naamdag.