Het is tegenwoordig veelal in het nieuws, natuurramp hier, orkaan daar, overstroming zus en ergste vorst or hittegolf zo. Het is ook niet vreemd dat de media zo’n obsessie heeft met natuurlijke fenomenen van dit formaat. Deze natuurgewelddadigheden kunnen enorme impact hebben op het leven van de mensen die erdoor geraakt worden, en in mindere maten ook andere mensen (vakantiegangers, familie, simpelweg bezorgde medemensen). Derhalve hebben de meeste natuurverschijnselen een slechte pers, ze betekenen bijna altijd dat er mensenslachtoffers zijn gevallen. Anders boog de media zich er niet over! Geen wonder dat niet iedereen staat te popelen om zich te verenigen met Moeder Natuur (hoewel we dat wel zouden moeten doen, om klimaatsverandering tegen te gaan…).
Maar de natuur produceert ook verschijnselen die veel meer richting wonder gaan, dan ramp. Daar hoor je zelden wat van en dat vinden wij oneerlijk. Vandaar dat we tien verschijnselen van de natuur bij elkaar hebben gezocht die de moeite waard zijn om over te lezen.
10. Roze en witte terrassen
We beginnen in Nieuw zeeland, hier vinden we namelijk roze terrassen (nee, dat is geen alternatieve naam voor koffiehuizen voor homoseksuele mensen), en witte terrassen. De roze (Otukapuarangi, ofwel ‘fontein van de bedekte hemel’ in Maori) en de witte (te tarata, ofwel ‘de getatoeëerde rots’) terrassen zijn lange tijd geleden helaas verwoest door een uitbarsting van de vulkaan op Mount Taraweram in 1886. Het waren anders natuurverschijnselen van de eerste rang: rare schijfvormige platte terrassen met witte en lichtroze tinten, die prachtig licht weerspiegelden op heldere dagen. Helaas moeten we het tegenwoordig doen met een pentekening.
9. IJs cirkels
Dit is een vrij zeldzaam fenomeen: ijscirkels. IJs cirkels zijn grote schijven van drijvend ijs, die zich op een rivier of meer vormen waar een lichte stroming plaatsvindt. De stroming van het water breekt een stuk ijs af (over het algemeen niet perfect rond in het begin) en roteert het om een as. Door het schuren en afbrokkelen tegen het ijs van andere schotsen word zo op den duur een bijna perfect ronde ijsschijf geboren.
8. Rood tij
Toen Mozes het uitverkoren volk uit Egypte probeerde te leiden, werd hij door de Farao tegengehouden. Om de farao een lesje te leren, gaf God hem tien plagen te verduren, waaronder één die al het water in bloed veranderde. Natuurlijk waren we hier zelf niet bij, dus we kunnen niet zeker zijn, maar het klinkt aardig als een rode tij.
Een rode tij is een fenomeen wat plaatsvindt na een uitbarsting van algengroei. Algen groeien in water, en sommige soorten zijn rood van kleur. Als er een algen uitbarsting is, wil een groot deel van die algen wel eens losraken en aanspoelen aan strand. Dit veroorzaakt de rode tij.
Overigens worden tegenwoordig vele algen uitbarstingen door ons mensen veroorzaakt. Algen groeien namelijk uitstekend op de nutriënten die wij in de zeeën deponeren als afval. Bovendien groeien ze beter met hogere temperaturen, en tja, laten we daar nou als mens net mee bezig zijn!
7. Columnar basalt
Dat klinkt wellicht duur, maar het is eigenlijk heel simpel. We beginnen even bij basalt. Basalt is een gesteente dat ontstaat als lava, gesmolten gesteente waaruit het midden onze aardbol bestaat, snel afkoelt. Dit gebeurt bijvoorbeeld als het vlak onder, of aan het aardoppervlak komt.
Wanneer basalt heel snel afkoelt, kan het voorkomen dat, doordat basalt in gestolde toestand minder volumineus is als gesmolten lava, er barsten ontstaan. Veelal ontstaan er op die manier celvormige kolommen, vaak met ongeveer 6 kanten (maar meerdere vormen zijn mogelijk). Het ziet er allemaal erg ‘gemaakt’ uit, maar in feite is dit puur moeder Natuur in volle kracht.
6. Zonnehond
foto: Erik Axdahl – Axda0002/wikicommons
Het Engelse woord voor dit fenomeen is ‘sun dog’, we hebben het maar gewoon letterlijk vertaald hier in de titel. De officiële (Latijnse) benaming is Parhelium, maar dat helpt de meeste onder ons niet veel. Een zonnehond is een fenomeen dat voorkomt bij laaghangende zon. Het is een soort ijs-halo, twee lichtvlekken aan weerszijden van de zon en vaak een cirkelvormige licht-halo rondom de zon.
De zonnehond verschijnt alleen wanneer er genoeg ijskristallen in de lucht zijn, die ijskristallen zorgen namelijk voor de rare weerspiegeling. Ijs buigt namelijk de zonnestralen om, zodat het net lijkt of de oorsprong van het licht niet direct van de zon komt, maar van deze twee ‘bijzonnen’. Iedere week zijn er ongeveer twee te zien in Europa. Met een beetje attentie zie je er wellicht ook een!
5. Mouraki stenen
foto: Andy king50 / wikicommons
Deze stenen, of keien, zijn rond, log en te vinden op het strand tussen Moeraki en Hampden, in Nieuw Zeeland. En alleen daar! Men heeft lang betwijfeld waar of deze merkwaardige monumenten vandaan kwamen, onder andere Goden waren veelal deel van de verklaring. Maar de uiteindelijke conclusie is dat ze zijn ontstaan op de zeebodem, zo’n 60 miljoen jaar geleden, als gevolg van kalkzouten die zich geleidelijk ophoopten rond harde kernen, en zo deze prachtige kegels vormden.
4. Penitentes
foto: ESO/B. Tafreshi (twanight.org)
Penitentes, Spaans voor ‘berouwvolle sneeuw’, is de naam van een ijs-fenomeen dat plaats vindt wanneer dunne stekels ijs op grote hoogte ontstaan. Deze rechtopstaande ijspegels zijn gericht naar de zon, en omdat een veld van deze ijspegels een beetje doet denken aan een massa geknielde lieden, heeft het de naam ‘berouwvolle sneeuw’ te zijn. Je vindt deze wereldwonderen vaak enkel op grote hoogte en de pegels kunnen wel manshoog worden!
Een leuk feitje is dat de eerste officiële waarneming (opgeschreven en wel) van penitentes werd gedaan door niemand minder dan Darwin, in 1839. Niet alleen leverde hij ons de evolutie theorie, dus, maar ook een paar andere nuttige gewaarwordingen hebben we in eerste instantie aan hem te danken.
3. Lichtzuilen
foto: Christoph Geisler / wikicommons
Lichtzuilen zijn optische fenomenen (dat betekent dat ze te maken hebben met wat we ‘zien’, met het licht). Een lichtzuil, zoals de naam al doet vermoeden, is een zuil van licht, die verticaal in de horizon te zien is, boven en onder de daadwerkelijke lichtbron. De zon oogt dus niet rond, maar langwerpig, met lange zuilen aan weerszijden. Overigens kan hetzelfde fenomeen ook voorkomen bij maanlicht! Net als bij de vorige optische truc, de zonnehonden, zijn lichtzuilen het gevolg van bepaalde reflectie van licht door ijskristallen.
2. Catatumbo bliksem
Het is wederom een Spaanse naam voor dit natuurverschijnsel. Faro del Catatumbo, oftewel vuurtoren van Catatumbo, is de oorspronkelijke naam. Het is een enorm intense onweersbui die vaak plaats vindt aan het meer van Maracaibo in Venezuela, in de monding van de Catatumbo. Bijna de helft van alle dagen in het jaar onweert het hier (zo’n 150 onweer-dagen), en dan zo’n 10 uur per dag. Niet echt een plek om recreatief te zeilen dus!
De meest voor de hand liggende verklaring voor de Yukpa, de oorspronkelijke inwoners van het gebied, was dat het blauwe licht van de bliksem kwam van vuurvliegjes die in contact waren gekomen met de voorvaderen. Dat geeft namelijk licht af! Helaas is deze romantische verklaring door wetenschappers van hand gedaan. Wetenschap vermoedt dat het iets te maken heeft met methaan, of uranium, maar om eerlijk te zijn, weten ze het ook niet precies. Toch vuurvliegjes, wellicht?
1. Kristallen-grot
De kristallengrot kan men vinden in de Naica mijn, in Chihuahua, Mexico. Het enorme complex heeft een gigantische hoeveelheid kristallen in haar boezem, die van de bodem tot aan de top reiken. De grootste kristallen hier reiken wel tot 12 meter, kunnen 4 meter in diameter zijn en wegen rond de 55 ton. De grot zelf is naar warm, zo’n 58 graden Celsius (zeer onaangename temperatuur!) en heeft een luchtvochtigheid van boven de 90 %. Geen wonder dat de grot lange tijd niet echt bezocht werd door mensen, met zulke omstandigheden laat je het wel uit je hoofd. Vandaar ook dat de kristallen zo lang onverstoord hebben kunnen groeien.
[adsenseo]Dit was slechts een kleine greep uit een enorm scala aan prachtige natuurlijke fenomenen. We hebben wel geprobeerd om niet de meest voor de hand liggende voorbeelden te geven, dus als je bijvoorbeeld Yellowstone geisers mist, dat was met voorbedachten rade. Laat je niet schromen om ze toch te noemen in de comments hieronder!
5 reacties
leuk ha saik het trekt op niets
ja het is waar
dat is wowwwwwww!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Nice
penitentes betekend ‘boeteling’ of ‘boetedoener’ en niet berouwvolle sneeuw.