De Franse Revolutie, die plaatsvond van 1789 tot 1799, was een periode van radicale sociale en politieke omwenteling in Frankrijk die niet alleen de geschiedenis van het land, maar ook die van de hele wereld heeft beïnvloed. Deze revolutionaire jaren markeerden de overgang van een absolutistische monarchie onder koning Lodewijk XVI naar een republiek die worstelde om zichzelf te definiëren en te handhaven te midden van interne en externe conflicten.
De revolutie begon in tijden van diepe economische problemen, waaronder een enorme staatsschuld en wijdverbreide hongersnood. Deze werden verergerd door de ongelijke belastingdruk op de verschillende standen van de samenleving. De Franse samenleving was verdeeld in drie standen: de geestelijkheid (Eerste Stand), de adel (Tweede Stand) en de rest van de bevolking, waaronder boeren, stedelingen en de opkomende bourgeoisie (Derde Stand). De Derde Stand, ondanks dat zij het grootste deel van de bevolking uitmaakte, had weinig politieke macht en droeg de zwaarste belastinglast.
De onvrede onder de Derde Stand leidde tot de vorming van de Nationale Vergadering in 1789, die zichzelf als de ware vertegenwoordiger van het Franse volk zag. Dit was een directe uitdaging voor de autoriteit van de koning en markeerde het begin van de revolutie. De Bestorming van de Bastille op 14 juli 1789, vaak gezien als het symbolische begin van de revolutie, was een directe actie van het volk tegen de monarchie en haar onderdrukkende regime.
De revolutie bracht een reeks politieke experimenten met zich mee, waaronder de afschaffing van de monarchie, de oprichting van de Eerste Franse Republiek, en verschillende vormen van bestuur, van gematigd tot radicaal. De periode van het Schrikbewind, onder leiding van Maximilien Robespierre, was bijzonder berucht vanwege zijn extreme maatregelen en massale executies, voornamelijk door middel van de guillotine.
De Franse Revolutie was ook een tijd van grote ideologische debatten en de ontwikkeling van politieke ideeën die nog steeds relevant zijn, zoals vrijheid, gelijkheid en broederschap. De Verklaring van de Rechten van de Mens en van de Burger, aangenomen in 1789, was een fundamenteel document dat de principes van individuele en collectieve rechten vastlegde.
De impact van de Franse Revolutie ging verder dan de grenzen van Frankrijk. Het inspireerde revolutionaire bewegingen over de hele wereld en had een blijvende invloed op de ontwikkeling van moderne democratieën. De revolutionaire periode eindigde uiteindelijk met de opkomst van Napoleon Bonaparte, die een einde maakte aan de republiek en het Eerste Franse Keizerrijk stichtte.
Dit zijn de tien belangrijkste gebeurtenissen die plaatsvonden tijdens de Franse Revolutie.
1. De Bestorming van de Bastille
De Bestorming van de Bastille op 14 juli 1789 is een iconisch moment in de Franse geschiedenis. Een menigte van boze Parijzenaars viel de Bastille-gevangenis aan op zoek naar munitie, wat resulteerde in 98 doden. Deze gebeurtenis toonde aan dat de Derde Stand serieus was over de revolutie en werd uiteindelijk een nationale feestdag in Frankrijk, symbool staand voor vrijheid en bevrijding.
2. Het Schrikbewind (la Terreur)
Van september 1793 tot juli 1794 onderging Frankrijk een van de donkerste periodes in zijn geschiedenis. Onder leiding van Maximilien Robespierre en zijn radicale Jacobijnse Club, werd elke oppositie tegen de regering het zwijgen opgelegd. Dit resulteerde in de executie van ten minste 17.000 mensen en nog eens 10.000 doden in de gevangenis.
De Schrikbewind was een tijd van extreme censuur en bizarre ideeën, zoals het afschaffen van de Gregoriaanse kalender en het verwijderen van alle symbolen van het oude Frankrijk.
3. Mars op Versailles
Op 5 oktober marcheerden duizenden vrouwen vanuit Parijs naar Versailles om de koning terug te brengen naar Parijs en de koningin, die als losgekoppeld van het volk werd beschouwd, te doden. Deze mars was het eerste voorbeeld van extreme geweld in de revolutie en voorspelde de gruweldaden die nog zouden komen.
4.Eed op de Kaatsbaan
Op 20 juni 1789, nadat koning Lodewijk XVI de nieuwe Nationale Vergadering uit hun vergadergebouwen had gesloten, zwoeren leden van de Derde Stand en sympathiserende hogere standen om samen te blijven totdat er een nieuwe grondwet was opgesteld. Deze eed was cruciaal voor de toekomstige regeringsverandering en toonde een toewijding aan vrijheid en rechtvaardigheid.
5. De Dood van Jean-Paul Marat
De moord op Jean-Paul Marat op 13 juli 1793 wordt vaak gezien als de vonk die het Schrikbewind ontstak. Marat, een radicale schrijver en wetenschapper, riep op tot de moord op Franse edelen en een staatsgreep. Zijn moord door Charlotte Corday, een vrouw uit de Derde Stand, maakte hem tot een martelaar en versterkte de radicalisering van de revolutie.
6. De Executie van Maximilien Robespierre
Maximilien Robespierre, de architect van het Schrikbewind en een sleutelfiguur in de Franse Revolutie, werd uiteindelijk zelf het slachtoffer van de revolutionaire terreur die hij had helpen creëren. Zijn executie op 24 juli 1794 markeerde het einde van het Schrikbewind en een keerpunt in de revolutie. Deze gebeurtenis symboliseerde de val van radicale Jacobinische idealen en de instabiliteit van revolutionaire macht.
7. De Staatsgreep van 18 Brumaire
De staatsgreep van 18 Brumaire, uitgevoerd door Napoleon Bonaparte op 9 november 1799, betekende het einde van de Franse Revolutie en de opkomst van Napoleon als de onbetwiste leider van Frankrijk. Deze gebeurtenis toonde aan hoe een militaire leider de politieke chaos kon benutten om absolute macht te grijpen, en markeerde de overgang van revolutionaire republiek naar keizerrijk.
8. De Bijeenkomst van de Staten-Generaal
De bijeenkomst van de Staten-Generaal in 1789 was een cruciaal moment dat de ongelijkheid en gebrek aan vertegenwoordiging van de Derde Stand blootlegde. Deze gebeurtenis versterkte de revolutionaire sentimenten onder de Franse bevolking en legde de basis voor de daaropvolgende opstand en de vorming van de Nationale Vergadering.
9. De Vlucht naar Varennes
De mislukte vluchtpoging van koning Lodewijk XVI en koningin Marie Antoinette in 1790 naar Varennes verergerde de kloof tussen de monarchie en het Franse volk. Hun poging om te ontsnappen en een contrarevolutie te starten, leidde tot verdere vervreemding van de koninklijke familie en versterkte de revolutionaire beweging, wat uiteindelijk leidde tot de executie van de koning en koningin.
10. De Verklaring van de Rechten van de Mens
De Verklaring van de Rechten van de Mens, opgesteld in 1789, was een baanbrekend document dat de idealen van vrijheid, gelijkheid en broederschap vastlegde. Dit document, beïnvloed door de Verlichtingsfilosofie en de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring, vormde de basis voor de nieuwe grondwet van Frankrijk en had een diepgaande invloed op de ontwikkeling van moderne democratische principes.
