In het Nederlandse mannenvoetbal zijn er 3 grote prijzen te winnen, te weten: de kampioensschaal, de KNVB-beker en de Johan Cruijff-schaal. De wedstrijd om de Johan Cruijff-schaal wordt gespeeld tussen de landskampioen en de bekerwinnaar. In Nederland zijn ongeveer 270 prijzen verdeeld over 51 clubs en 30 plaatsen. In dit lijstje beschrijven we de steden met de meeste grote voetbalprijzen in het mannenvoetbal in Nederland.
10. Heemstede en Deventer: 4 prijzen
De eerste verrassingen van dit lijstje. Zowel Heemstede als Deventer wisten beide 4 grote voetbalprijzen te winnen. Voor beide steden geldt dat 1 club dit voor elkaar kreeg. Voor Heemstede was dit RCH en voor Deventer was dit Go Ahead Eagles.
RCH werd twee keer landskampioen (1923 en 1953) en won twee keer de KNVB-beker (1918 en 1928). Go Ahead Eagles won nog nooit de beker, maar werd wel 4 keer landskampioen (1917, 1922, 1930 en 1933). Zowel Heemstede als Deventer wachten dus al lang op een nieuwe grote voetbalprijs en met name voor Heemstede is de kans verwaarloosbaar dat er een prijs toegevoegd kan worden. RCH speelt namelijk in de 3e klasse van de amateurs.
Go Ahead Eagles staat de laatste jaren niet echt bekend als een grote prijzenpakker, maar wie weet? Overigens speelde RCH tot 1932 in Haarlem en werd dus alleen de kampioensschaal ooit in Heemstede verzilverd, de andere 3 prijzen waren dus oorspronkelijk van Haarlem, maar vandaag de dag mag Heemstede zeggen dat het hun prijzen zijn.
9. Utrecht: 5 prijzen
Een stad die we eigenlijk hoger verwachtten in dit lijstje, maar voor alsnog won men in Utrecht 5 grote voetbalprijzen. 1 keer ging de kampioensschaal naar Utrecht dankzij DOS (1958).
FC Utrecht won daarnaast 3 keer de KNVB-beker (1985, 2003 en 2004) en 1 keer de Johan Cruijff-schaal (2004). Voor Utrecht geldt dus dat het inmiddels 20 jaar geleden is dat de laatste grote prijs werd gewonnen. Wel stond FC Utrecht in 2020 in de finale om de KNVB-beker. Het zou toen tegen Feyenoord spelen, maar de wedstrijd ging niet door vanwege de Covid 19-uitbraak.
DOS werd in 2004 opgeheven, waardoor FC Utrecht de enige overgebleven professionele voetbalclub is uit de stad. De Domstedelingen wisten vaker een Play-offticket voor Europees voetbal te winnen en de laatste keer was in 2019. Voor FC Utrecht is deze prijs het hoogst haalbare dit seizoen.
8. Tilburg: 6 prijzen
In Tilburg prijken 6 grote voetbalprijzen. Willem II wist 3 keer kampioen te worden en 2 keer de KNVB-beker te winnen. TSV LONGA voegt daar nog 1 KNVB-beker aan toe. Sinds 1955 heerst er in Tilburg een prijzendroogte en werd en geen grote prijs meer gewonnen.
Willem II kwam in 2019 nog dicht in de buurt, maar in de finale van de KNVB-beker werd met 0-4 van Ajax verloren. De kans dat er in de komende jaren een grote prijs naar Tilburg gaat is klein.
TSV LONGA is in 2017 na een fusie opgeheven en de enige professionele voetbalclub uit de stad (Willem II) speelt op het 2e niveau (De Keuken Kampioen Divisie). Het voornaamste doel is om weer te promoveren naar de Eredivisie en dat doel lijkt haalbaar, want Willem II staat er in de competitie goed voor.
7. Enschede: 7 prijzen
Zowel Enschede als Alkmaar wisten 7 grote prijzen te winnen, maar we beginnen met Enschede. In Twente werd men 2 keer landskampioen: SC Enschede won de eerste kampioensschaal voor de stad in 1926, FC Twente deed het nog eens over in 2010.
FC Twente wist daarnaast alle grote prijzen al eens te winnen, de KNVB-beker werd 3 keer gewonnen en de Johan Cruijff-schaal 2 keer. Vooral de jaren 2010 en 2011 waren topjaren, maar daarna raakte de club langzaam in verval met als dieptepunt de degradatie in 2018. Vanaf toen rechtte de club haar rug en sindsdien is het weer een vaste waarde in de top 10 van de Eredivisie.
FC Twente wordt net als AZ als een uitdager gezien van de grote 3 (Feyenoord, PSV, Ajax), maar toch zien de Tukkers de grote prijzen voornamelijk verdeeld worden tussen die grote 3 clubs. Het voornaamste doel van FC Twente is daarom het veiligstellen van Europees voetbal.
SC Enschede fuseerde in 1965 met Enschedese Boys tot FC Twente, waardoor FC Twente de enige professionele voetbalclub in Enschede is. SC Enschede bleef daarnaast ook zelf bestaan, maar ging verder als amateurs en speelt vandaag de dag in de vijfde klasse. De Enschedese ogen zijn om die reden ook vooral op FC Twente gericht.
6. Alkmaar: 7 prijzen
Ook in Alkmaar werden 7 grote prijzen gewonnen. Dit werd gedaan door 1 club: AZ. Twee keer werd de club kampioen (1981 en 2009), 4 keer won het de beker en 1 keer werd de Johan Cruijff-schaal gewonnen (2009). Sinds 2013 werd er in Alkmaar geen grote prijs meer gewonnen en is het voor AZ lastig om mee te komen met de topclubs Feyenoord, PSV en Ajax. Het vreemde van AZ is dat zij vaak goede resultaten weet te halen tegen de grote 3, maar het dan laat liggen tegen de kleinere clubs.
In het seizoen 2019/20 leek AZ samen met Ajax om het kampioenschap te strijden. De clubs stonden in punten gelijk, maar Ajax had een beter doelsaldo. Het seizoen werd echter stilgelegd wegens de uitbraak van Covid 19 en Ajax werd als de nummer 1 uitgeroepen. Wederom geen grote prijs voor AZ dus. H
5. Haarlem: 10 prijzen
Een verrassende nummer 5 in onze top 10 is Haarlem. Voornamelijk in de begindagen van het voetbal gingen veel prijzen naar de hoofdstad van Noord-Holland. De Koninklijke HFC werd 3 keer kampioen in de 19e eeuw (1890, 1893 en 1895) en won daarnaast 3 keer de KNVB-beker.
HFC Haarlem voegt daar nog 3 prijzen aan toe: 1 kampioensschaal (1946) en 2 KNVB-bekers (1902 en 1912). VV Schoten maakt de prijzenkast compleet met 1 KNVB-beker die in 1921 werd gewonnen.
Zoals bij onze nummer 10 al aangegeven speelde RCH tot en met 1932 in Haarlem. Eigenlijk zou Haarlem dus 13 prijzen moeten hebben, zou je denken. Toch niet, want de Koninklijke HFC speelde vanaf 1899 op de locatie waar het nu nog steeds speelt, maar deze viel destijds onder Heemstede. De drie KNVB-bekers na 1899 werden dus eigenlijk in Heemstede gewonnen.
RCH won dus 3 prijzen in Haarlem, maar deze staan in Heemstede en de Koninklijke HFC won 3 prijzen in Heemstede, maar deze staan in Haarlem. De kans dat er een grote prijs naar Haarlem gaat is zeer klein. De Koninklijke HFC speelt in de Tweede Divisie, HFC Haarlem ging in 2010 failliet en ging verder onder Haarlem-Kennemerland dat in de Vierde klasse speelt en VV Schoten speelt in de Derde klasse. Met zulke statistieken is het nagenoeg onmogelijk om een grote prijs te winnen.
4. Den Haag: 26 prijzen
Tot nu toe gingen 26 prijzen naar de Hofstad. Net als in Haarlem werden in Den Haag de grote prijzen voornamelijk lang geleden gewonnen.
HVV werd maar liefst 10 keer kampioen en het won 1 keer de KNVB-beker (1903), Quick werd 1 keer kampioen (1908) en won 4 keer de KNVB-beker, ADO Den Haag werd 2 keer kampioen (1942 en 1943) en won 2 keer de KNVB-beker (1968 en 1975), HBS werd 3 keer kampioen en won 2 keer de KNVB-beker, VUC won tot slot 1 keer de KNVB-beker (1927).
Den Haag is samen met Rotterdam de stad waar de meeste clubs een grote prijs wisten te winnen, 5 in totaal. In Den Haag is er al bijna 50 jaar geen grote prijs meer gewonnen. Quick speelt in de Derde Divisie, HBS speelt in de Vierde Divisie, HVV speelt in de Eerste klasse net als VUC. ADO Den Haag is daarmee de enige professionele voetbalclub uit Den Haag en speelt op het 2e niveau (de Keukenkampioen Divisie). Den Haag heeft dus geen club meer die op het hoogste niveau speelt en het eerste doel is daarom ook dat ADO gaat promoveren. Opvallend is dat van de 26 prijzen die er in Den Haag staan er geen Johan Cruijff-schaal is gewonnen.
3. Rotterdam: 46 prijzen
Met een flinke sprong vooruit komen we in de top 3. In Rotterdam staan 46 grote prijzen. Het leeuwendeel werd door Feyenoord gewonnen, 33 om precies te zijn. Sparta voegt daar nog eens 9 prijzen aan toe die allemaal in de 20e eeuw werden gewonnen. VOC won 2 keer de KNVB-beker (1905 en 1907). CVV wist ook 1 keer de KNVB-beker te winnen (1920). Rotterdam heeft daarnaast ook de allereerste kampioen van Nederland: Concordia (1889!).
Tegenwoordig spelen er in Rotterdam 3 professionele voetbalclubs (Feyenoord, Sparta en Excelsior) en deze spelen ook allemaal op het hoogste niveau. Samen met Eindhoven is Rotterdam voorzien van meer dan 1 professionele voetbalclub. Hoewel Excelsior en Sparta het niet onverdienstelijk doen, is vooral Feyenoord de club die de laatste jaren de meeste prijzen pakt. Het vorige seizoen (2022/23) werd de club kampioen en ook in de toekomst verwacht men in Rotterdam-Zuid de prijzenkast te vullen. Dit seizoen lijkt het kampioenschap uit zicht, maar de KNVB-beker kan nog wel gewonnen worden.
Feyenoord behoort tot de 3 meest succesvolle clubs van Nederland (samen met PSV en Ajax). Hoe vergaat het de andere winnaars? VOC speelt in de Vierde Divisie, CVV is in 2001 gefuseerd tot CVV Mercurius en speelt in de Vierde klasse, Concordia werd in 1891 na een fusie omgedoopt in RC & VV dat op haar beurt in 1893 werd opgeheven.
2. Eindhoven: 51 prijzen
Op de 2e plaats, met 5 prijzen meer, staat Eindhoven. Bijna alle prijzen werden door PSV gewonnen. 24 keer werd de club kampioen, 11 keer won het de KNVB-beker en 14 keer werd de Johan Cruijff-schaal aan de prijzenkast toegevoegd. Het kleine broertje, FC Eindhoven, werd 1 keer landskampioen (1954) en won 1 keer de KNVB-beker (1937).
De kans dat er minimaal 1 prijs dit voetbaljaar bij komt is groot: PSV staat namelijk ruim aan kop en wordt waarschijnlijk kampioen. De KNVB-beker gaat dit jaar niet naar Eindhoven, want FC Eindhoven verloor van Fortuna Sittard en PSV verloor tegen Feyenoord. Na Ajax is PSV de meest succesvolle club van Nederland en zij behoort daarom ook tot de grote 3 van Nederland (samen met Ajax en Feyenoord). Het is niet ondenkbaar dat PSV in de nabije toekomst nog meer grote prijzen gaat pakken. FC Eindhoven speelt daarentegen al sinds 1977 op het tweede niveau (tegenwoordig de Keuken Kampioen Divisie) en hoopt ooit (via de Play-Offs) de eredivisie te bereiken.
1. Amsterdam: 73 prijzen
Met afstand op nummer 1 onze hoofdstad, Amsterdam, met 73 grote prijzen. Niet zo verwonderlijk aangezien de meest succesvolle club van Nederland, Ajax, in Amsterdam speelt. Maar liefst 56 prijzen (36 keer kampioen, 20 KNVB-bekers en 9 Johan Cruijff-schalen) won Ajax tot nu toe. DWS voegt daar een kampioenschap (1964) aan toe. RAP was vooral succesvol in de 19e eeuw, toen het voetbal in Nederland nog in de kinderschoenen stond. Het werd 5 keer kampioen (allemaal voor 1900) en won 1 keer de KNVB-beker (1899). De Volewijckers maakt het prijzentotaal van Amsterdam compleet door in 1944 landskampioen te worden.
Vandaag de dag is Ajax de enige professionele voetbalclub uit Amsterdam. DWS speelt in de Tweede klasse, RAP fuseerde in 1914 samen met Volharding tot de cricketclub VRA en de Volewijckers fuseerde in 2013 met DWV tot ASC De Volewijckers, dat tegenwoordig in de Vierde klasse speelt. Hoewel Ajax samen met PSV en Feyenoord tot de grote 3 van het Nederlandse voetbal behoort, is de kans zeer klein dat er dit jaar een grote prijs naar Amsterdam gaat. In de KNVB-beker speelt geen Amsterdamse club meer en de kans dat Ajax dit jaar landskampioen wordt is verwaarloosbaar. Het hoogst haalbare dit seizoen lijkt het behalen van Europees voetbal.
