Regen is voor de meeste mensen niet het leukste onderwerp om over te praten. Een miezerige, druilerige regendag maakt je humeur er ‘s morgens meestal niet beter op. Het is veel aangenamer om op te staan met een vrolijk warm zonnetje dat aan de hemel staat. Maar, laten we eerlijk wezen, de regen is onmisbaar. Als we willen voorkomen dat er een tekort aan water komt, onze oogsten mislukken en onze mooie Nederlandse natuur in een dor woestijnlandschap verandert, moet het nu eenmaal regelmatig regenen. Op aarde regent het al vele miljarden jaren, dat weten we op basis van fossielen. Op andere planeten, zoals op Venus, valt er geen water maar… zwavelzuur uit de lucht. Nog andere boeiende weetjes over de regen lees je in het onderstaande lijstje.
10. Het continent met de minste neerslag
Als je je afvraagt waar op aarde de minste regen valt, denk je ongetwijfeld aan een snikhete woestijn, waar je alleen zand en rotsen tegenkomt en geen sprietje groen te bespeuren valt. Het is echter verrassend dat het ijskoude Antarctica het continent is waar jaarlijks de minste neerslag valt. Op Antarctica valt er gemiddeld 170 millimeter neerslag per jaar, meestal in de vorm van sneeuw. Men spreekt in dit geval ook wel over een ’ijswoestijn’.
De titel van natste plaats ter wereld varieert van jaar tot jaar. Volgens de recentste gegevens (juli 2020) zou op dit ogenblik de natste plek op aarde gelegen zijn op een mijnweg in Papoea, bij de zogenaamde mijlpaal 50 (Mile 50). Op die plaats viel er de voorbije vijf jaar gemiddeld 12.153 millimeter regen, dus meer dan twaalf meter neerslag per jaar! Ter vergelijking: in Nederland valt er jaarlijks gemiddeld zo’n 873 millimeter neerslag.
9. Regenen terwijl de grond droog blijft
Op de heetste plaatsen op aarde regent het soms zonder dat de grond nat wordt. Dat gebeurt bijvoorbeeld in snikhete woestijnen. Uit de wolken aan de hemel valt er zichtbaar regen, maar door de hitte verdampen de regendruppels voor ze de grond raken. Het duurt niet lang voor de wolken verdwijnen en onder zich alleen maar een dor landschap achterlaten, dat geen druppel water heeft gekregen. Dit soort ‘spookregens’ is heel frustrerend voor de plaatselijke bevolking, die soms al veel maanden wacht op een klein beetje neerslag.
8. Op andere planeten regent het niet altijd water
Regen kan heel hinderlijk zijn, maar uiteindelijk is het slechts water dat uit de lucht valt. We worden er alleen maar flink nat van, maar voorts is de regen niet schadelijk voor ons lichaam. Op sommige planeten, zowel binnen als buiten ons zonnestelsel, is dat wel even anders. ‘Dancing in the rain’ doe je beter niet op Venus, want daar regent het geen water, maar… zwavelzuur. Niet bepaald een pretje om op je huid te krijgen.
Maar het kan nog erger. Astronomen ontdekten een exoplaneet op een slordige 5.000 lichtjaar verwijderd van de aarde, waar het… ijzer regent. De exoplaneet OGLE-TR-56b staat zo dicht bij een ster, dat de temperatuur in de bovenste atmosfeerlagen hoog genoeg is om wolken van ijzeratomen te vormen.
7. Hoe word je zo min mogelijk nat in de regen?
Het antwoord is: rennen om zo snel mogelijk uit de regen te komen! Dat lijkt logisch, maar er is ook een wetenschappelijke verklaring voor. Stel dat je van punt A naar punt B moet en verrast wordt door de regen. Blijven stilstaan kun je niet, want zo geraak je natuurlijk nooit van punt A naar punt B. Als je in de regen loopt, word je niet alleen nat van de druppels die boven op je hoofd vallen, maar ook van de regendruppels waar je zijdelings tegenaan loopt.
De totale ‘natheid’ die je ontvangt van de druppels die loodrecht op je hoofd vallen, is gelijk aan de natheid per seconde vermenigvuldigd met de tijd die je in de regen loopt. De snelheid waarmee je loopt of rent, speelt geen rol. De totale natheid die veroorzaakt wordt door de druppels waar je zijdelings tegenaan loopt, is dan weer gelijk aan de natheid per meter vermenigvuldigd met de afstand die je loopt. Ook in dit geval speelt jouw snelheid geen rol. Aan de afstand kun je niets veranderen als je van punt A naar punt B moet, die afstand ligt immers vast. Je kunt echter wel iets doen aan de hoeveelheid tijd die je in de regen doorbrengt. Als je snel rent, zal die tijd zo kort mogelijk zijn en zul je dus globaal zo weinig mogelijk nat worden.
6. Regen voorspellen aan de hand van wolken
Het soort wolken dat je aan de hemel ziet, geeft je een goed beeld over het regenweer dat je te wachten staat. Nimbostratuswolken zijn donkere, sombere, laaghangende wolken waarvan je lichte tot matige regenval mag verwachten. Je hebt meer te vrezen van zogenaamde cumulonimbuswolken. Dit zijn grote, uitgebreide, opbollende stapelwolken die torenhoog opdoemen aan de hemel. Deze wolken zijn meestal de voorlopers van zwaar onweer gepaard met donder en bliksem. Uit kleine, verspreide stapelwolkjes (cumulus humilis) of een dun, doorzichtig wolkendek op grote hoogte (cirrostratus) valt er normaal geen regen.
5. De heerlijke geur van regen
Na een lange droge periode neem je de heerlijke geur van verse regen het best waar. De stof die je ruikt na een regenbui is het zogenaamde geosmine. Dit is een organische verbinding die gevormd wordt door micro-organismen in de bodem. Geosmine heeft de geur van modder of van omgeploegde aarde. Als regendruppels op de bodem vallen, sluiten ze kleine luchtbelletjes in, die zich vervolgens verspreiden in de lucht. Deze luchtbelletjes bevatten geosmine, dat zich snel verspreidt in de omgeving en door iedereen kan waargenomen worden.
4. De ware vorm van een regendruppel
Iedereen kent de typische vorm van een regendruppel: bolvormig aan de onderzijde, uitlopend op een punt aan de bovenzijde. Toch is dit niet de ’natuurlijke vorm’ van een druppel. Een regeldruppel ontstaat als een volmaakt bolvormig lichaam. De druppel botst met andere druppels en wordt voortdurend groter. Als de druppel valt, krijgt hij af te rekenen met de luchtstroom die tegen zijn onderzijde drukt.
Hierdoor verandert de vorm van de druppel: van een volmaakte bol begint hij meer te lijken op een hamburgerbroodje, met een vlakke onderzijde en een gebogen bovenkant. Wanneer de druppel in omvang verder toeneemt, ondervindt hij nog meer krachten aan de onderzijde en krijgt hij de vorm van een boon. Wordt de druppel nog groter, dan begint hij op een parachute te lijken. Tenslotte valt de druppel uiteen in meerdere kleinere druppels.
3. De grootste hoeveelheid regenval in 24 uur tijd
In de Verenigde Staten viel er een record hoeveelheid regenval in 24 uur tijd in de stad Hanalei op Hawaï. Dat gebeurde tijdens onweersbuien op 14 en 15 april 2018. Toen viel er 1262 millimeter neerslag in een tijdsspanne van 24 uur. Wereldwijd viel er de meeste neerslag in 24 uur tijd op 14 en 15 maart 1952, in het plaatsje Cilaos op het eiland La Réunion in de Indische Oceaan. Op die dag kreeg Cilaos maar liefst 1869,9 millimeter regen te verwerken.
2. Regen als munteenheid
In landen met weinig regenval, zoals het Afrikaanse land Botswana, heeft elk druppeltje water een grote waarde. Het land besloot daarom om zijn munteenheid te noemen naar het lokale woord voor regen, namelijk ‘pula’. Botswana ligt ten zuiden van de evenaar. In het noorden van Botswana regent het tot 650 millimeter per jaar. Dit staat in schril contrast tot het zuidwesten van het land, dat in een jaar tijd slechts 200 millimeter neerslag ontvangt .
1. Hoe lang regent het al op aarde?
Onze aarde is ongeveer 4,54 miljard jaar oud en kende een turbulente ontstaansgeschiedenis. Er valt al heel lang regen op aarde. Dat is aangetoond aan de hand van fossielen. Geen fossielen van dieren of van kleine organismen, maar van… regendruppels. In Zuid-Afrika werden fossielen ontdekt die de indrukken van regendruppels tonen. Deze druppels vielen zo’n 2,7 miljard jaar geleden op een pas gevormde vulkanische aslaag. Deze aslaag versteende in de loop van miljoenen jaren en werd bedolven onder andere gesteentelagen. Verrassend genoeg was het door erosie, eveneens veroorzaakt door regenval, dat de fossiele gesteentelaag opnieuw bloot kwam te liggen en de aandacht trok van wetenschappers.
2 reacties
Jojo
Hohoh