Je hebt er tijdens je schooltijd ongetwijfeld over gehoord: de mysterieuze Incastad Machu Picchu, hoog in het Andesgebergte van Peru. Wat de functie van de stad precies was, is niet helemaal duidelijk. Mogelijk was het een soort buitenverblijf voor koningen en edelen.
Waarschijnlijk is Machu Picchu rond 1450 na Christus gebouwd. Op dat ogenblik was het Incarijk op het toppunt van zijn macht. De Inca’s slaagden erin om vanaf de 13de eeuw hun grondgebied voortdurend uit te breiden. Aan het Incarijk kwam abrupt een einde met de inval van de Spanjaarden in het begin van de 16de eeuw. De Inca’s werden niet alleen militair verslagen door de Spanjaarden, maar vielen ook ten prooi aan talloze besmettelijke Europese ziekten die de veroveraars met zich meebrachten.
De stad Machu Picchu werd waarschijnlijk rond 1550 verlaten. De Spanjaarden wisten niets van het bestaan van Machu Picchu af, en daarom kunnen we vandaag de resten van deze stad nog bezoeken. Anders was Machu Picchu vermoedelijk met de grond gelijkgemaakt… Lees hieronder meer interessante feiten over deze verborgen Incastad.
Machu Picchu werd bekend door Hiram Bingham
Yale University Peabody Museum of Natural History/publiek domein
De Spaanse conquistadores hebben Machu Picchu nooit gevonden. De stad raakte overwoekerd door de Peruaanse jungle en bleef eeuwenlang verborgen. In 1866 vond Augusto Berns, een Duitse goudzoeker, bij toeval de resten van de stad. De historische objecten die hij aantrof, verkocht hij aan musea in Europa. Het was echter de Amerikaanse ontdekkingsreiziger en archeoloog Hiram Bingham die Machu Picchu herontdekte in 1911.
Hiram Bingham III, National Geographic, April 1913/publiek domein
Op 24 juli van dat jaar stond hij oog in oog met de oude ruïnes die bijna volledig overwoekerd waren door planten, bomen en mos. In opdracht van de universiteit van Yale verrichtte hij archeologisch onderzoek in Machu Picchu. Vanaf dat ogenblik kwam de oude stad in de schijnwerpers te staan. De National Geographic wijdde in 1913 een volledige editie aan Machu Picchu, waardoor de stad bij het brede publiek bekend werd. Bingham zelf zou het na zijn archeologische carrière schoppen tot Amerikaans gouverneur en senator. Het populaire Hollywood-filmpersonage Indiana Jones is grotendeels gebaseerd op de persoon en de levensloop van Haram Bingham.
Conflict over eeuwenoude artefacten
De archeologische vondsten die Bingham deed in de periode 1912 tot 1915 bracht hij naar de universiteit van Yale (in New Haven, Verenigde Staten) voor verder onderzoek. Yale was immers de universiteit waar Bingham doceerde en in wiens opdracht hij de opgravingen in Machu Picchu uitvoerde. Dat was allesbehalve naar de zin van de Peruaanse overheid, die de waarde van de eeuwenoude artefacten inzag en alle archeologische vondsten opeiste. De universiteit van Yale gaf de artefacten echter niet terug. Volgens Yale beschikte Peru niet over de juiste infrastructuur en middelen om de archeologische objecten op een veilige manier te bewaren. Dit was het begin van een langdurige touwtrekkerij tussen de universiteit van Yale en de Peruaanse overheid. In 2008 startte Peru een officiële rechtszaak tegen de universiteit van Yale. In november 2012 besloot de universiteit uiteindelijk om meer dan 5.000 Inca-artefacten terug te schenken aan Peru. Ze worden bewaard in een nieuw archeologisch museum in de Peruaanse stad Cuzco, zo’n 100 kilometer van Machu Picchu.
Een stad met een onbekende naam, hoog in de bergen
De oorspronkelijke naam van de oude Incastad is verloren gegaan. De benaming ‘Machu Picchu’ was de naam die de Peruaanse boeren aan de hoge bergtop gaven vlak naast de ruïnes, ten tijde van de archeologische opgravingen van Bingham. De Incastad ligt immers tussen 2 bergpieken: ‘Machu Picchu’ in het zuiden en de lagere ‘Huayna Picchu’ in het noorden.
‘Machu Picchu’ betekent letterlijk ‘Oude Bergtop’. De stad ligt op een hoogte van 2.430 meter in het Peruaanse Andesgebergte. Zo’n 800 meter later stroomt de bruisende Urubamba-rivier door een diep uitgesneden dal. Deze onherbergzame en moeilijk te bereiken locatie werd door de Inca’s niet zomaar gekozen. Men vermoedt dat deze bergstreek heilig was voor de Inca’s, omdat de positie van de bergtoppen overeenstemde met bepaalde astronomische verschijnselen, die een belangrijke rol speelden in de religie van de Inca’s. De rivier Urubamba, die langs de berg Machu Picchu stroomt, werd door de bewoners eveneens als een heilige rivier beschouwd, de zogenaamde ‘Vilcamayo’.
De ‘stadswijken’ van Machu Picchu
Machu Picchu bestond uit verschillende zones. Het hoogst gelegen gedeelte van de stad had duidelijk een religieuze functie. Daar bevonden zich de tempels voor de zonnegod en de maangodin, het paleis van de Incakoning en de woningen van de hofhouding en de priesters. Lager op de berg lag de woonzone voor de ‘gewone’ Inca’s, de opslagplaatsen en de militaire gebouwen.
Heel opvallend zijn de terrasvormige landbouwgronden aan de voet van de stad. Een gecompliceerd irrigatiesysteem voorzag de terrassen van water.
De Tempel van de Zon
Narongsak Nagadhana / Shutterstock.com
Een van de merkwaardigste en drukbezochtste gebouwen in Machu Picchu is de zogenaamde Tempel van de Zon of ‘Torreon’. Het gebouw heeft de vorm van een halve cirkel. De tempel is het enige ronde gebouw in de Incastad. In het midden staat een altaar. De Zonnetempel werd gebouwd bovenop een grot, waarin de gemummificeerde lichamen van overleden Incakoningen werden bijgezet. De ramen in het gebouw zijn gericht naar de plaatsen waar de zon opkomt tijdens de zomer- en winterzonnewende. De tempel bestaat uit granieten blokken, die met een grote precisie op elkaar werden gezet.
De Intihuatana: heilige steen waar de zon aan vast hing
Op het hoogste punt van het woongedeelte van de stad, op de top van een terrasvormige piramide, staat de zogenaamde Intihuatana-steen. De steen had een religieuze functie. Zijn naam is afgeleid van de woorden ‘inti’ (=zon) en ‘wata’ (=vastbinden). Intihuatana betekent dus letterlijk ‘het vastbinden van de zon’. Deze heilige steen werd door Incapriesters gebruikt om de zon te observeren. Op bepaalde dagen van het jaar staat ’s middags de zon precies boven de steen, zodat de steen geen schaduw werpt. De Incapriesters voerden op die dagen een ceremonie uit, waarbij ze symbolisch de zon ‘vastbonden’ aan de Intihuatana.
Indrukwekkende bouwkunst in Machu Picchu
De techniek waarmee de Inca’s muren bouwden in Machu Picchu, is ronduit indrukwekkend. De muren van Machu Picchu bestaan uit precies op elkaar passende stenen, waarvan de zijkanten zo fijn zijn afgewerkt dat er geen voegen ontstonden en er geen mortel nodig was om de voegen op te vullen. De spleten tussen de afzonderlijke stenen zijn zo dun dat er zelfs geen grassprietje tussen kan! Deze bouwtechniek wordt ook wel ‘ashlar’ genoemd. Sommige archeologen beweren dat deze bouwtechniek nodig was om de muren bij aardbevingen (die veel voorkomen in Peru) overeind te laten staan. De afzonderlijke stenen kunnen los van elkaar bewegen tijdens een aardbeving zodat de muur als geheel intact blijft. Machu Picchu is gebouwd op 2 breuklijnen in de aardkorst, dus enige bescherming tegen aardbevingen was geen overbodige luxe voor de Inca’s. Sommigen beweren zelfs dat de Inca’s in die tijd deze techniek simpelweg niet konden beheersen, en dat er ‘buitenaardse’ hoogintelligente wezens aan te pas kwamen om de Incastad te bouwen…
Het transport van de stenen
Archeologen breken zich nog steeds het hoofd over de manier waarop de Inca’s de enorm zware stenen waaruit de gebouwen in Machu Picchu bestaan, bovenop de berg kregen en ze nadien op elkaar plaatsten. Het gebruik van het wiel was bekend bij de Inca’s, maar het lijkt onmogelijk om de zware stenen op een kar met wielen door dieren de berg op te laten trekken. Waarschijnlijk kwam er heel wat spierkracht van honderden arbeiders aan te pas, die gezamenlijk de loodzware stenen de steile helling opduwden.
De Inca Trail, het wandelpad naar Machu Picchu
De afgelegen ligging van Machu Picchu maakt het niet gemakkelijk voor de massa’s toeristen om de site te bereiken. Het dorp dat het dichtst bij Machu Picchu ligt, is Aguas Calientes. Dit dorp ligt aan de rivier Urubamba en is alleen per trein bereikbaar. Vanaf daar brengen bussen de toeristen naar de ruïnes van Machu Picchu. Het is echter veel avontuurlijker om te voet de Inca Trail te volgen, een wandelpad van 45 kilometer dat vanuit de ‘Heilige Vallei’ van de Urubambarivier rechtstreeks naar Machu Picchu leidt. Dit pad maakt deel uit van het uitgebreide netwerk van paden die oorspronkelijk door de Inca’s werden aangelegd om alle uithoeken van hun rijk te bereiken. De meeste toeristen doen er 3 tot 5 dagen over onder begeleiding van een ervaren gids. Het is een intensieve en afmattende tocht over bergketens en door subtropische bossen, waarvoor je over een goede conditie moet beschikken. Lastdieren zijn niet toegelaten op het pad. De gids wordt begeleid door dragers die de bagage met zich meesjouwen.
Een van de zeven nieuwe wereldwonderen
De UNESCO plaatste Machu Picchu in 1983 op de Werelderfgoedlijst. Sinds 2007 behoort de oude Incastad tot de 7 nieuwe wereldwonderen, samen met het Colosseum te Rome, Chichén Itza in Mexico, Christus de Verlosser in Rio de Janeiro, de Chinese Muur, Petra in Jordanië en de Taj Mahal in India. Machu Picchu is niet alleen een enorm belangrijke archeologische site, maar ook een toeristische topattractie. Jaarlijks bezoeken zo’n 400.000 toeristen de ruïnes.
Wegens de enorme toeristische drukte maakt de Unesco zich terecht zorgen over het behoud van deze historische Incastad en de unieke omgeving die Machu Picchu omringt. Misschien is het dus beter om van bovenstaande foto’s te genieten dan zelf ook een reis naar Peru te boeken!
4 reacties
ping
pang
pang pong
pong