10 Weetjes over het Internationaal ruimtestation (ISS)

Het International Space Station of ISS cirkelt al sinds 1998 rond de aarde. Vanaf 1998 tot 2011 werd het ruimtestation continu uitgebreid. Stuk voor stuk brachten Russische raketten en de Amerikaanse ruimteveren nieuwe onderdelen en compartimenten in de ruimte om te koppelen aan het ISS. Het was een hele klus om dit ruimtelaboratorium op te bouwen. Sommigen beschouwen het ISS-project als een van de grootste verwezenlijkingen van de mensheid. Niet minder dan 15 landen, waaronder de Verenigde Staten, Rusland en Japan, werkten vredevol samen aan het ruimtestation. Sinds 2 november 2000 is het ISS continu bewoond. In januari 2018 waren er al 230 personen van 18 verschillende nationaliteiten aan boord geweest. Lees hieronder 10 verbazingwekkende feiten over dit unieke project.

Het ISS beweegt erg snel

NASA

Het ruimtestation draait rondjes om de aarde op een hoogte van 408 kilometer. In totaal cirkelt het per etmaal 16 keer om de aarde, en legt daarbij een afstand af die ongeveer gelijk is aan de afstand tussen de aarde en de maan. De snelheid bedraagt een slordige 28.000 kilometer per uur, of omgerekend 7,78 kilometer per seconde! Op een tijdsspanne van 1 seconde verplaatst het ISS zich dus 7,78 kilometer. Dat is zowat 10 keer sneller dan een afgevuurde kogel op aarde. Afhankelijk van het kaliber en de kruitlading, haalt een kogel ‘slechts’ ongeveer 0,8 kilometer per seconde.

Je ziet het ISS met het blote oog

Het ISS is geen afgelegen planeet of verre ster die je alleen met een telescoop kunt zien. Het is perfect mogelijk om het ruimtestation met het blote oog waar te nemen, als je weet waar en wanneer je moet kijken. Er bestaan overigens websites en apps die je helpen om het ruimtestation te spotten. Het ISS is het op twee na helderste object aan de nachtelijke hemel, na de planeet Venus en de maan. Het lijkt op het lichtstipje van een vliegtuig dat zich heel snel en heel hoog in de lucht voortbeweegt.

Leven in de ruimte

NASA

Er leven continu mensen in het ruimtestation, die net als iedereen dagelijks moeten eten en naar het toilet moeten gaan. Er is geen zwaartekracht in de ruimte en dat heeft zo zijn voor- en nadelen. Alles wat niet is vastgemaakt, zweeft rond in het ISS. Om te voorkomen dat je van het toilet loskomt terwijl je je behoefte doet, moet je je vastgespen. Dat is ook nodig wanneer je naar bed gaat, om te vermijden dat je al slapend in het ISS rondvliegt. Eten en drinken zijn een hele opgave in de ruimte. Voedselresten en gemorste drank zijn gevaarlijk voor de gesofisticeerde apparatuur aan boord. Daarom zit drank in plastic zakjes met rietjes. Eten doe je op dienbladen die op hun plaats worden gehouden door magneten. Als je je haar wilt knippen, heb je een scheertoestel nodig verbonden met vacuüm. Rondzwevende haartjes zouden immers de luchtfilters in het ISS verstoppen…

Lichamelijke veranderingen aan boord van het ISS

NASA

Leven in het ISS is leven zonder zwaartekracht. En dat heeft enorme gevolgen voor het menselijk lichaam. Je lichaam wordt een beetje langer in de ruimte, want er is geen zwaartekracht die je ruggenwervels samendrukt. Je moet geen kracht gebruiken om iets op te tillen. Dit heeft tot gevolg dat je spieren en je botten snel verslappen. De bemanning van het ISS moet daarom dagelijks trainen om de lichamelijke conditie op peil te houden. De toestand van quasi-gewichtloosheid heeft ook een effect op je ogen. Een andere vreemde ‘bijwerking’ van leven in de ruimte: het eelt onder je voeten verdwijnt…

Wifi in de ruimte

From orbit: Launch was awesome!! I am feeling great, working hard, & enjoying the magnificent views, the adventure of a lifetime has begun!

— Mike Massimino (@Astro_Mike) 12 mei 2009

Ja hoor, zelfs tot het ISS zijn Facebook en Twitter doorgedrongen. De astronauten beschikken allen over een laptop en kunnen surfen op het internet. Ze posten berichten op hun social media. De eerste tweet vanuit de ruimte was echter afkomstig uit een space shuttle en niet uit het ISS. Astronaut Mike Massimino tweette het allereerste ‘ruimtebericht’ in 2009.

Een enorm ruimtestation

NASA

Het ISS is niet bepaald klein. Het heeft de grootte van een voetbalveld en is daarmee een van de grootste objecten die ooit door de mens werden gemaakt. Het weegt zo’n 391 ton. Het ruimtestation omvat 2 badkamers, een gymzaaltje en een panoramavertrek met een subliem uitzicht op onze planeet. Heel dit gevaarte werd in talrijke stukken één voor één in een baan om de aarde gebracht. De Amerikaanse ruimteveren transporteerden de grootste onderdelen. Andere delen van het ISS arriveerden met onbemande Russische raketten. Astronauten moesten ruimtewandelingen uitvoeren om de afzonderlijke onderdelen met elkaar te verbinden.

Pioniers in het ISS

NASA

De medewerkers in het ISS houden zich vooral bezig met baanbrekend onderzoek en met het onderhoud van het ruimtestation. De wetenschappers aan boord bestuderen vooral de gevolgen van een langdurig verblijf in de ruimte voor het menselijk lichaam. De resultaten daarvan zijn enorm belangrijk voor toekomstige ruimtereizen naar de planeet Mars. De bemanningsleden testen ook commerciële producten in een omgeving van quasi-gewichtloosheid. Er gaan zelfs ratten en planten mee naar het ISS voor biologisch onderzoek.

In het ISS word je minder snel oud

De bemanning van het ISS wordt minder snel oud dan de mensen op aarde. Dat is een gevolg van de enorme snelheid waarmee het ISS door de ruimte zoeft. Volgens de relativiteitstheorie van ene Albert Einstein tikt de klok aan boord van het ISS (een beetje) trager ten opzichte van de klokken op aarde. En dat alleen omdat het ruimtestation tegen 28.000 kilometer per uur voortraast. Even naar het ISS voor een verjongingskuur? Dat heeft weinig zin. Je zou al 6 maanden op het ISS moeten verblijven om…. 0,005 seconden minder oud te zijn dan de mensheid op aarde.

Veel ruimterecords dankzij het ISS

NASA

Het ISS zorgde voor flink wat records in de ruimtevaart. Het record van het langste verblijf van een Amerikaan in de ruimte bijvoorbeeld. Die eer gaat naar Scott Kelly, die 340 opeenvolgende dagen aan boord van het ISS was. Het record van langste verblijf van een vrouw in de ruimte staat op naam van de Amerikaanse Peggy Whitson. Zij was in 2016-2017 niet minder dan 289 opeenvolgende dagen in het ruimtestation. Toen in 2009 het Amerikaanse ruimteveer Endeavour koppelde met het ISS, werd het druk in het ruimtestation: 13 ruimtevaarders waren toen in groep bij elkaar, alweer goed voor een nieuw record. De langste ruimtewandeling aller tijden werd uitgevoerd door de Amerikanen Jim Voss en Susan Helms. Dat gebeurde tijdens constructiewerk aan het ISS in 2001.

Virtueel door het ISS zweven

Helaas is het niet voor iedereen weggelegd om een uitstapje te maken naar het ISS. Dankzij Google Street View is het tegenwoordig wel mogelijk om virtueel door het ruimtestation te wandelen (of beter: te zweven). Je ziet hoe het ISS er vanbinnen uitziet en je bezoekt virtueel de plaatsen waar de bemanningsleden maanden na elkaar leven en werken. Het lijkt alsof je midden in een gigantische machine zit, met overal kabels, leidingen, knoppen en gesofisticeerde apparatuur. Als je even wilt dromen over een verblijf in de ruimte, maak dan een virtuele rondgang in het ISS. Het sublieme gevoel van gewichtloosheid kan Street View jammer genoeg niet simuleren…

Meer lijstjes over de ruimtevaart

• 10 Dieren die in de ruimte zijn geweest
• 10 Beroemde astronauten
• 10 Objecten in de ruimte, die je met je blote oog kunt zien
• 10 Dingen groot genoeg om te zien vanuit de ruimte
• 10 Mysterieuze geluiden uit de ruimte
• 10 mooiste foto’s gemaakt door ruimtetelescoop Hubble
• 10 Mooiste foto’s vanuit het Internationaal ruimtestation ISS
• 10 Grootste ruimtevaartrampen