Als we even terugkijken in de geschiedenis, merken we dat er heel wat experimenten in het ontwerpen van vliegtuigen geweest zijn. Het lijkt wel of sommige designers alleen wilden bewijzen dat hun machines konden vliegen. Van ufo-achtige tuigen tot opblaasbare toestellen. Menige designer is er volledig los op kunnen gaan. Sommigen van deze toestellen gingen linea recta naar de schroothoop, terwijl anderen dienden als een prototype voor een latere, verdere ontwikkeling. Wij lijsten tien vreemde vliegtuigen voor je op die écht bestaan hebben.
10. Het opblaasbare vliegtuig van Goodyear
Het idee achter deze opblaasbare machine was om gestrande piloten te evacueren van de slagveld. Goodyear stelde deze vernieuwing voor aan het Amerikaanse leger in 1956. Het leger was geïntrigeerd en bestelde een prototype. Dat was eigenlijk niet meer dan een gigantische ballon in de vorm van een vliegtuig met een motor er op. De rest van het tuig was vervaardigd uit een stevig kunststof (een soort van gerubberde nylon) dat speciaal hiervoor werd ontwikkeld.
Wanneer dit vliegtuig niet opgeblazen was, kon het samen met zijn motor, in een doos verpakt worden, die vervoerd kon worden in een kruiwagen of uitgeworpen worden uit een ander vliegtuig. Zo konden gestrande piloten ontsnappen. In principe werkte het vliegtuig, maar het leger zag uiteindelijk toch geen mogelijkheid om een vliegtuig dat met pijl en boog uit de lucht geschoten kon worden in te zetten.
9. De Stipa-Caproni
Ook gekend als het ‘vliegend vat’. Het was de Italiaan Luigi Stipa die dit tuig uitvond. Na jaren wiskundig studiewerk bedacht hij de ‘ intubed propeller’. Het was de vliegtuigbouwer Caprioni die in 1932 het prototype bouwde. De aerodynamische testresultaten waren bijzonder goed. Maar de snelheid van het vliegtuig was ondermaats.
Luigi bleef in zijn uitvinding geloven, maar de Italiaanse regering schrapte het project. Zij waren meer geïnteresseerd in snelheid en militaire toepassingen. Deze uitvinding heeft gezorgd voor de verdere ontwikkeling van de jet stuwkracht bij latere (commerciële) vliegtuigen.
8. De Blohm en Voss BV 141
Het vreemde aan de Blohm en Voss BV 141, een Duits verkenningsvlietguit uit WOII, is de asymmetrische vorm. De observatiecabine zit niet in het midden, achter de propellers, maar op een van de vleugels. Zo heb je een prachtig zicht, zonder last te hebben van de propeller! Er zijn uiteindelijk maar 38 stuks van dit type vliegtuig gebouwd. Men bleef wantrouwen houden tegen het asymmetrische ontwerp. Onterecht, want het vliegtuig was verassend stabiel.
7. De Hughes H4 Hercules (Spruce Goose)
Oorlog in 1942. Het Amerikaanse leger had dringend nood aan grote cargo-vliegtuigen die grote aantallen Amerikaanse soldaten kon overzetten naar het Europese vasteland. Howard Hughes wou zijn steentje bijdragen en hij stelde voor de H4 Hercules te ontwikkelen. Het grootste vliegtuig ooit, maar ook de grootste vliegende boot ooit. Wanneer hij het contract met het Amerikaanse leger ondertekende, stond daarin dat hij geen metaal mocht gebruiken. Dat was door de oorlog een schaars goed geworden.
Hughes gebruikte hout. Het vliegtuig heeft uiteindelijk in 1947 (een flink aantal jaar te laat dus) een paar kilometer gevlogen. Het is hiermee nog steeds het vliegtuig met de grootste vleugelspanwijdte dat ooit heeft gevlogen.
6. Vought V-173 / XF5U-1 of de Vliegende pannenkoek
Dit is een van de meest bijzondere designs die ooit werden gemaakt. Na Pearl Harbor wilde de Navy een vliegtuig dat kon vertrekken en landen (van)op een zeer kleine oppervlakte. Vought was een bekende vliegtuigbouwer die eerder het gevechtsvliegtuig de F4U Corsair had ontwikkeld. Het nieuwe vliegtuig had geen neus, start of vleugels van betekenis. Het vliegtuig leek een beetje op een pannenkoek. De verschillende prototypes die werden ontwikkeld leken veelbelovend.
De vliegtuigen konden met een zeer lage snelheid vertrekken, en met een hoge vliegen. Maar trillingen tijdens de vlucht destabiliseerde het materiaal waaruit het tuig was gemaakt. Tegen dat dit probleem was opgelost, was de oorlog voorbij, en de interesse in dit vliegtuig ook.
5. Bartini Beriev VVA 14
Deze reus werd ontwikkeld door de Sovjets tijdens de Koude Oorlog door een Italiaan, Bertini. Het vliegtuig moest (horizontaal en verticaal) kunnen vertrekken vanop het water en vanop land, maar ook kunnen varen met grote snelheid. Een hybride toestel zouden we het nu noemen.
In de vroege jaren 70 werden de prototypes gebouwd. De firma die de jet motoren moest leveren voor het verticale vertrek, slaagde er echter niet in deze op te leveren. Door de dood van Bertini, werd de ontwikkeling niet verder gezet. Fans kunnen vandaag een prototype aanschouwen in het air force museum in Moskou.
https://www.youtube.com/watch?v=lZgWjxYTJS8&ebc
4. Konstantin Kalinin K-7
De Sovjets trachten dit vliegtuig te ontwikkelen in de jaren 30. Het moest dienst doen als cargo vliegtuig, maar moest ook kunnen bombarderen. De K-7 zou het grootste propeller gedreven vliegtuig uit die tijd worden met enorme vleugels. Het werd ontworpen door Konstantin Kalinin, een piloot uit de Eerste Wereld Oorlog. Hij voorzag een mini cabine en vreselijk grote vleugels en zeven motoren. Negentien bemanningsleden konden mee, alsook een gigantisch aantal bommen en soldaten (die in de vleugels moesten zitten).
De prototypes vlogen, wat op zich al een wonder was, maar er werden teveel trillingen vastgesteld. De crash van het toestel was een nare ervaring voor de Sovjets, die hun nieuwe vliegende reus net aan de wereld hadden getoond. En de ontwerper: die werd gefusilleerd.
3. Avro VZ9 Avrocar
Een ufo! Een experiment van Avro Canada en het Amerikaanse leger. Het lijkt wel of de uitvinders van dit vliegtuig teveel naar science fiction movies hebben gekeken. Het vliegtuig moest heel snel en heel hoog kunnen vliegen. Bij de eerste testen haalde het zijn doelstellingen helemaal niet. De Nasa bleef testen doen in windtunnels maar uiteindelijk bleek dat het oorspronkelijk ontwerp helemaal niet voldeed. Een totale redesign was nodig. Ondertussen was reeds 10 miljoen dollar besteed aan dit beestje. Uiteindelijk werd besloten de stekker uit het project te halen.
2. XF-85 Goblin
Lange afstand bombardement vliegtuigen waren lange tijd cruciaal in de oorlogsvoering. Die bestonden, maar ze waren niet goed in het zich verdedigen tegen vijandelijke vliegtuigen. Daarom begonnen de VS en de Sovjet Unie ‘parasiet’ vliegtuigen te ontwikkelen. Het idee was deze te verstoppen in de grote bombardement vliegtuigen. Ze konden dan losgelaten worden wanneer vijandelijk vliegtuigen in de buurt kwamen. En zich daarna opnieuw hechten aan het moeder-vliegtuig.
De McDonell X-85 was zo een experiment in de jaren 50 van vorige eeuw. Een kort ei-vormig lichaam met een massa aan machine geweren. Zich losmaken was geen probleem. Opnieuw aanhechten wel. Het Goblin programma werd dan ook stopgezet.
1. Lun class Ekranoplane
Opnieuw een enorm Sovjet experiment en een hybride toestel dat vliegtuig en schip tegelijkertijd was. Als vliegtuig vloog het supersnel (550 km/uur) laag over het water, ideaal om de Amerikaanse schepen aan te vallen. Uitgebreid voorzien van vuurkracht, raket lanceerders, machinegeweren en kanonnen. Tijdens de Koude Oorlog werd het ontwikkelen verder gezet. Het toestel bleek onvindbaar voor radars, omdat het zo laag vloog. Een echte versie van dit toestel vloog in de jaren 80 en 90 als transporttoestel op de Zwarte Zee. Nog steeds valt het te bewonderen op de basis van Kaspiyisk.