Tegenwoordig houden koningen en koninginnen zich voornamelijk bezig met lintjes knippen en handjes wuiven. Vroeger waren monarchen almachtig en gold het koninkrijk als hun persoonlijke speeltuin. Zoveel macht stijgt al snel naar het hoofd. Sommige heersers maakten het wel erg bont. Deze top 10 geeft je een audiëntie met de krankzinnigste gevallen.
10. Ibrahim I
Het Ottomaanse rijk omvatte op het hoogtepunt delen van Noord-Afrika, Azië en West-Europa. Het sultanaat vroeg dus grote verantwoordelijkheden. Daarom beval Murat IV op zijn sterfbed de executie van zijn instabiele broer Ibrahim I (1615 – 1648). De vele jaren in de “kafes”, een luxekooi waar potentieel gevaarlijke troonopvolgers onder huisarrest verbleven, deden Ibrahim I’s sowieso al wankele mentale toestand weinig goed. Murat IV liet daarom liever zijn familielijn uitsterven. Dat liep even anders.
In de acht jaar heerschappij van Ibrahim I stortte het machtige rijk bijna compleet in. De krankzinnige sultan spendeerde zijn tijd liever aan vrouwen. En dan vooral vrouwen met extreme obesitas. Zijn dienaren speurden het land af op zoek naar de vetste exemplaren. De sultan had echter al voldoende vrouwelijk schoon in zijn harem. Zijn concubines moesten natuurlijk wel wat gehoorzamen. Op een dag was Ibrahim I ze moe en gooide hij de voltallige harem met verzwaarde zakken in de Bosporus. Slechts één van de 280 concubines overleefde het.
9. Sado
Een slechte jeugd laat zijn sporen na. Kroonprins Sado van Korea kreeg weinig ouderliefde. Hij kampte daardoor geregeld met sombere gedachten. Gelukkig vond hij al snel een uitlaatklep. Haast dagelijks verlieten levenloze lichamen van onfortuinlijke dienaren het paleis. Af en toe een hofdame verkrachten, zorgde ook wel voor een beetje verstrooiing. Zelfs Sado’s zusje ontsnapte niet aan zijn gruwelijke lusten.
De kroonprins kampte daarnaast met een bijzondere dwangneurose. Gloednieuwe satijnen gewaden vlogen het vuur in als ze hem niet bevielen. Op een dag hadden zijn ouders er genoeg van. De Koreaanse wet verbood echter een koninklijk lid te vermoorden. Maar over opsluiten was niets gezegd, dus sloten ze Sado op in een houten rijstkist. Na acht dagen bezweek de kroonprins. Pittig detail: Sado, die de dondergod vreesde, stierf tijdens een nachtelijk onweer.
8. Johanna van Castilië
Koningen namen het vroeger niet zo nauw met echtelijke trouw. Koninginnen traden daarentegen maagdelijk het huwelijk in en dienden hondstrouw te blijven aan hun gemaal. Johanna van Castilië (1479 – 1555) nam dat wel heel letterlijk. Nadat haar man Filips de Schone, een verwoed rokkenjager, stierf, week de koningin geen seconde van zijn zijde.
Elke ochtend opende ze Filips loden doodskist terwijl ze hoopte op zijn wederopstanding. Niet bepaald gezond gedrag, besloot haar vader. Dus verklaarde hij Johanna gek en sloot haar tot het einde van haar dagen op in een kasteel in Tordesillas. “Juana la Loca” stierf paranoïde in complete afzondering, overtuigd dat de nonnen haar wilden ombrengen.
7. Christiaan VII van Denemarken
Toen Christiaan VII (1749 – 1808) op zeventienjarige leeftijd de Deense troon besteeg, toonde hij geen greintje interesse in het koningschap. De hofartsen merkten bezorgd op dat de jeugdige vorst wel erg frequent masturbeerde. Wanneer hij niet met zichzelf speelde, zette de hitsige koning het Kopenhaags nachtleven op stelten met zijn lievelingsprostituee Anne Cathrine Benthagen, wat leidde tot haar verbanning. Ter afleiding stuurde het hof de koning op rondreis door Europa. De ceremoniële staatsbezoeken verliepen keurig, achter de schermen sloeg de weerspannige monarch alles aan gruzelementen.
De infantiele koning was enorm beïnvloedbaar en daardoor gemakkelijk te manipuleren. De Duitse arts Struensee maakte daar handig gebruik van. Hij regeerde twee jaar namens de koning en voerde zo baanbrekende wetten door. Ondertussen begon Struensee ook een affaire met koningin Caroline Mathilde. Mooie liedjes duren niet lang. Christiaan VII werd geïnterneerd en de vertrouwensarts eindigde met zijn hoofd op het hakblok. Deze merkwaardige Deense episode leverde in 2012 de prachtige speelfilm A Royal Affair op.
6. Ivan IV “de Verschrikkelijke” van Rusland
Met een bijnaam als “de Verschrikkelijke”, verbaast het niet dat Ivan IV (1530 – 1584) geen lieverdje was. De tsaar kwelde de Russische boeren met strenge maatregelen. Met zijn Opritsjnina claimde hij vervolgens de beste Russische landerijen. Hij was ook niet zo tuk op de bojaren, de machtige Russische aristocraten. Op zijn dertiende voerde hij één van hun leiders aan een stel uitgehongerde jachthonden. Na de dood van zijn geliefde vrouw Anastacia Romano raakte de al aardig gekke tsaar helemaal in een neerwaartse spiraal van ongebreideld geweld en paranoia.
Ivan IV’s geheime politie, de Opritsjniki, voerde een bloederig terreurbewind. Adel, bojaren of boeren: niemand ontsnapte aan de moorddadige willekeur. Tijdens het Bloedbad van Novgorod roeide de tsaar bijna de hele stad uit. Tussendoor koesterde hij de herinnering aan zijn dode vrouw. Geregeld dwaalde hij jammerend door de straten van Moskou terwijl hij zichzelf de haren uittrok. Het weerhield hem evenwel niet om zes keer te hertrouwen. Toen hij tijdens de huwelijksnacht ontdekte dat zijn zevende bruid geen maagd was, liet hij haar ’s anderendaags meteen verdrinken.
5. Peter III van Rusland
We blijven nog even in het barre Rusland. Omstreeks 1742 arriveerde de Duitse Peter III (1728 – 1762) daar als rechtmatige troonopvolger. Heimwee was de nieuwe tsaar niet vreemd. Hij sloot prompt vrede met het Duitse Pruisen. Een vreemde timing: Rusland was namelijk juist aan de winnende hand. Zijn verknochtheid aan Pruisen ging nog verder. De tsaar gedroeg zich als een groupie tegenover de Pruisische koning Frederik de Grote. Hij liet zijn vrouw geregeld in een militair uniform marcheren en sleet hele dagen in bed met zijn Pruisische speelgoedsoldaatjes.
Toen op een dag een rat het hoofd van een van zijn speeltjes afbeet, beval Peter III een heuse rechtszaak. Het onfortuinlijke knaagdier eindigde aan een speciaal op maat gemaakt galgje. Na zeven maanden wanbeleid belandde de tsaar in de gevangenis na een staatsgreep van zijn echtgenote. Het afgezette staatshoofd vroeg haar in boze brieven om op zijn minst zijn tamme aap te laten overkomen.
Kort daarna overleed Peter III in mysterieuze omstandigheden. Volgens de geruchten wist de kersverse nieuwe tsarina meer. Ze schroef terstond de hervormingen van haar man terug en loodste Rusland in de jaren daarop door ongeziene voorspoed. Haar naam? Catharina de Grote.
4. Hendrik VI van Engeland
Onder Hendrik V veroverde Engeland moeiteloos grote delen van Frankrijk. Zijn zoon Hendrik VI (1421 – 1471) zou de gebieden even snel verliezen. De zachtaardige vorst had weinig kaas gegeten van besturen en vulde zijn tijd liever met geestelijke zaken. De misnoegde Engelse baronnen wezen almaar bozer naar hun koning naarmate de oorlog keerde.
In 1453 stortte de brave man compleet in. Kort nadat hij hoorde dat Engeland nu ook al Bordeaux was kwijtgespeeld, belandde de vorst voor een jaar in een katatone toestand. Het hielp ook niet bepaald dat de adel fluisterde dat zijn zoon met Margaretha van Anjou een bastaard was.
Hendrik VI’s onvermogen tot regeren en zijn afzetting sleepte Engeland uiteindelijk in een jarenlange burgeroorlog. Hendrik VII maakte in 1485 een einde aan deze beroemde Rozenoorlog. Even was er rust. De onvoorspelbare Hendrik VIII, bekend van zijn zes weinig succesvolle huwelijken en bonje met de paus, stelde Europa later nog flink op de proef.
3. George III
Bij een “Mad King” denk je automatisch aan George III (1738-1820). De film The Madness of King George III uit 1994 brandmerkte de tragische koning in het collectieve geheugen. Als staatsleider had George III het niet onder de markt. Onder zijn bewind verloor Engeland in 1783 definitief de Noord-Amerikaanse kolonies. Niet veel later werd de arme man nog eens gek ook. Soms kletste de koning er uren onafgebroken op los. Dan zat er weinig anders op dan hem stevig vast te snoeren op een stoel.
Na de dood van zijn jongste dochter in 1810 verloor de koning het helemaal. Hij liet een lange witte baard groeien, droeg een paars kleed en leefde als een kluizenaar in Windsor Castle. Na een laatste aanval, waarbij hij wel twee dagen en tien uur onafgebroken stamelde, belandde hij in een verlossende coma. Hedendaagse historici menen dat de koning aan porfyrie leed, mogelijk het gevolg van een arseenvergiftiging door zijn eigen zoon. Dat zou meteen ook verklaren waarom zijn urine bloedrood kleurde.
2. Karel VI van Frankrijk
Krankzinnigheid komt meestal in fases. Na een aanslag op een van zijn vertrouwelingen reisde Karel VI (1368 – 1422) in 1392 naar Bretagne voor vergelding. Alleen vergiste de wraakzuchtige Franse koning zich van doelwit. Uit het niets hakte hij plots met zijn zwaard in op zijn eigen manschappen. Het dodental stond al op vier toen de soldaten eindelijk hun doorgedraaide koning overmeesterden.
Een jaartje later liep het helemaal mis. Tijdens het befaamde Bal des Ardents verkleedden de vorst en zijn boezemvrienden zich als wildemannen met hulp van pek, vlas en veren. Zijn nieuwsgierige broer Louis I kwam iets te dicht bij met zijn fakkel. De koning overleefde het inferno op het nippertje, de rest van zijn verkleed gezelschap had minder geluk.
Karel VI kwam het drama nooit te boven. Hij hulde zich in een beschermend pak met ijzeren buizen, wikkelde zich in dikke lakens en verbood elk lichamelijk contact. De waanzinnige koning meende namelijk dat hij van glas gemaakt was en anders zou breken. Geen alleenstaand geval: ook de Russische componist Tsjajkovski leed aan “the glass delusion”.
1. Caligula
Eigentijdse geschiedkundigen beschreven de Romeinse keizer Caligula (12 – 41) als een ongeëvenaard monster. Werkelijk niemand was veilig voor de wrede heerser. Prostituees, echtgenotes van hoogstaande senatoren en zelfs mannelijke toneelspelers verkrachtte hij aan de lopende band. Bloederige gladiatorenspelen zag hij als ultieme uitje. Waren er niet genoeg criminelen of slaven voorhanden? Dan gooide de keizer wel wat toeschouwers voor de leeuwen. Voor incest met zijn drie zussen draaide hij zijn hand niet om. Vaderlijk was hij wel: apetrots keek de keizer toe hoe zijn dochtertje de ogen van haar speelkameraadjes uitkrabde.
Voor Incitatus, zijn lievelingspaard, was Caligula echter het ideale baasje. Zijn dierenliefde ging zo ver dat hij zijn favoriete ros zelfs voordroeg als consul. Tijdsgenoten suggereerden zelfs dat de keizer een seksuele relatie onderhield met zijn benijdenswaardige hengst. Ondertussen groeide de tegenstand onder zijn keizerlijke lijfwachten bliksemsnel. De Pretoriaanse Wacht maakte met goedkeuring van de Romeinse aristocratie een einde aan Caligula’s terreur.
